بر پایه نتایج بررسی‌های رفتار بازار سهام در انتخابات ریاست جمهوری

روحانی پیروز نشود بورس از رونق میافتد

ساعت ۲۴- این روزها «بازار سیاست» داغ و در کانون آن نیز «بازار ریاست جمهوری» قرار دارد. عرضه رییس‌جمهور برای انتخابات ۲۹ اردیبهشت ۱۳۹۶ نسبت به دوره‌های قبل افزایش یافته و به همین دلیل شاید شان «نهاد دولت» نیز کاهش یابد.

dir="RTL" style="text-align:justify">در این وضعیت است که احتمال تحولات در بازار کالا، بازار پول، بازار سرمایه و بازار کار در مرکز توجه فعالان اقتصادی و سیاسی قرار می‌گیرد. اگرچه تا امروز گزارش رسمی از طرف نهادهای گوناگون مرتبط به بازارها منتشر نشده است اما گمانه‌زنی‌ها داغ است.

به گزارش ساعت ۲۴، موسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصاد اما در شماره تازه خود درباره تحولات بازار سرمایه پس از انتخابات آخر اردیبهشت ماه گزارشی تهیه کرده است که خلاصه آن را در ادامه می‌خوانید. در این گزارش تاکید شده است پیروزی روحانی منجر به رونق بیشتر بازار سهام و تغییر دولت به کاهش رونق در این بازار منجر می‌شود.

تحلیل مساله

بررسی شاخص‌هایی مانند نسبت روزهای مثبت، میانگین بازدهی،‌ ضریب تغییرات و بازدهی حقیقی در فاصله سال‌های ۱۳۷۶ تا ۱۳۹۵، گویای آن است که در طی دوره ۵ دولت اخیر، بورس تهران در دولت‌های هشتم و دهم بهترین عملکرد را داشته و در دولت نهم بدترین عملکرد را تجربه کرده است. همچنین در مجموع، در دوره‌های دوم ریاست جمهوری بورس تهران وضعیت بهتری نسبت به دوره‌های اول داشته است.

در بین چهار سال دوره‌های ریاست جمهوری، میزان سوددهی بازار سهام در سال سوم دوره، تفاوت قابل توجهی با بقیه سال‌ها دارد که این موضوع را می‌توان در ارتباط با به ثمر نشستن سیاست‌های اقتصادی دولت‌ها و ثبات نسبی اقتصاد پیش از ورود به فضای انتخاباتی (در سال چهارم) دانست. پس از سال سوم، ‌سال دوم ریاست جمهوری با فاصله اندک، بازدهی متوسط بالاتری نسبت به بقیه سال‌ها داشته است، اما سال‌های چهارم و اول ریاست جمهوری پایین‌ترین بازدهی متوسط را از خود نشان داده‌اند و تفاوت قابل توجهی نیز به لحاظ بازدهی ندارند.

عدم برقراری کامل نظریه چرخه ریاست جمهوری بازار سهام را در ایران باید ناشی از تفاوت‌های ساختار سیاسی و اقتصادی ایران با اقتصادهای توسعه‌یافته دانست که مهم‌ترین آنها از یک‌سو، نبود ساختار حزبی قدرتمند و نااطمینانی نسبت به نتایج انتخابات و از سوی دیگر، شرایط بی‌ثبات اقتصادی و وابستگی محدود عملکرد بازار سهام به بخش حقیقی اقتصاد است.

نتایج بررسی رفتار بورس تهران در نزدیکی انتخابات نشان می‌دهد که در مجموع، بازدهی بازار در نزدیکی انتخابات بالاتر است و به طور ویژه میانگین بازدهی بورس تهران در ۶۰ روز معاملاتی منتهی به انتخابات در چهار انتخابات اخیر همواره بالاتر از میانگین بازدهی یک ساله منتهی به انتخابات بوده است. همچنین مشاهدات گویای آن است که در اغلب انتخابات نوسان بازار پس از انتخابات افزایش یافته و در مجموع، ریسک بازار در روزهای پس از برگزاری انتخابات بالاتر است، بزرگ‌ترین افزایش ریسک نیز پس از انتخابات دهم روی داده که بیان‌کننده همبستگی بالای بین نااطمینانی سیاسی و نوسان در بازار سهام است.

راهکارهای پیشنهادی

با توجه به الگوهای مشاهده شده در ادوار گذشته انتخابات ریاست جمهوری، اگر دولت حاضر بتواند در انتخابات آتی به پیروزی برسد، بازار سهام دوران پررونق‌تری را نسبت به دور اول ریاست جمهوری کنونی در پیش خواهد داشت، اما اگر شاهد تغییر دولت باشیم به احتمال زیاد، بازار سهام عملکرد ضعیف‌تری را تجربه خواهد کرد. همچنین پیش‌بینی می‌شود که بازار سهام در ماه‌های منتهی به انتخابات، بازدهی بالاتری را نسبت به ماه‌های جاری از خود نشان خواهد داد. پس از برگزاری انتخابات، بازار با ریسک و نوسان بالاتری مواجه خواهد بود که میزان این ریسک نیز به شرایط برگزاری انتخابات و نتایج آن بستگی دارد، در صورتی که انتخابات به صورت عادی برگزار شود و دولت حاضر بتواند دوباره رای لازم را کسب کند، این افزایش ریسک و نوسان می‌تواند محدودتر باشد، اما در صورت تغییر دولت یا بروز شرایط خاص پس از انتخابات، این افزایش ریسک شدیدتر خواهد بود.