جنگ‌سالار پشت سر خزانه‌دار

محمدصادق جنان‌صفت

style="text-align:justify">تعارض منافع میان کشورها و ملت‌های موجود جهان هرگز دست‌کم تا کوتاه‌مدت تمام‌شدنی نیست اما می‌توان امیدوار بود که ملت‌ها و دولت‌ها و کشورها تعارض منافع را به‌گونه‌ای هدایت کنند که طرف مقابل احساس درماندگی و بیچارگی نکند. این داستان که امروزه از سوی شمار قابل اعتنایی از نظریه‌پردازان به اسم «برنده- برنده» مشهود شده است، به سمت غلبه بر سایر راهکارها پیش می‌رود. شوربختانه باید گفت مجموع رفتارهای دولت جدید آمریکا نشان می‌دهد در برابر ایران می‌خواهد از این راهبرد استفاده کند.

در تقابل تازه‌ای که اکنون میان دولت جدید آمریکا و ایران برپا شده است، نباید منتظر انعطاف از سوی آمریکایی‌ها باشیم. دونالد ترامپ نشان داده است که می‌خواهد سخنان و خواسته‌هایش را به هر قیمت لباس عمل بپوشاند و این برای مردم ایران یک تهدید واقعی است. ایران باید انتظار بدترین سناریو را در دور تازه مقابله با دولت آمریکا داشته باشد و بدترین سناریو این است که تحریم‌های سست و حذف‌شده آمریکا به اقتصاد ایران برگردد. رهبران احزاب حاکم بر آمریکا نشان داده‌اند که خزانه‌دارشان جلودار مبارزه علیه کشورهای دیگر است و جنگ‌سالاران پشت سر خزانه‌دار آمریکا حرکت می‌کنند. این استراتژی اکنون در روسیه، در برابر کره‌شمالی و در برابر ایران اتخاذ شده است و ایران باید مواظب باشد از این ناحیه دوباره آسیب نبیند. بدترین سناریوی داخلی این است که رفتار دولت آمریکا با اقتصاد ایران را به نفع جناح خود تفسیر و به ویژه نهاد دولت را تضعیف کنیم. از آن بدتر اما این است که خوشبینی افراطی نسبت به رفتار احتمالی سایر کشورها را دستمایه سیاستگذاران قرار دهیم به این معنی که به اتکای وعده‌ها و حرف‌های کشورهایی مثل اعضای اتحادیه اروپا، چین یا روسیه تصمیم‌های غیرکارشناسی بگیریم.

از همین دو روز قبل که ترامپ سخنان تندی علیه ایران گفت، شاهد نوعی عقب‌نشینی فرانسه و آلمان در حوزه مناسبات اقتصادی و سیاسی با ایران بوده‌ایم. اگر قرار است با آمریکا ناسازگاری را به اوج برسانیم، باید مواظب کسب‌وکار مردم و اقتصاد کلان در فضای مطمئنی باشیم. نباید از تهدیدهای جنگ‌سالاران آمریکایی ترسید اما باید با چشم‌هایی باز و گوش‌هایی تیز رفتار و گفتار خزانه‌داری کل آمریکا را دنبال کنیم و واکنش منطقی در این مورد نشان دهیم. باید با دادن امتیازهای خاص کاری کنیم که اتحادیه اروپا منافع ملموس اقتصاد در ایران داشته باشدتا دست از همبستگی با آمریکا بردارد و راه را درست برویم و با اقتصادی نیرومند آینده را به کام خویش شیرین کنیم.