فدریکا موگرینی درگفت وگو با یورو نیوز
امنیت اروپا و برجام گره خورده اند
فدریکا موگرینی مدیر سیاست خارجی اتحادیه اروپا برای ایرانیان چهره ای آشنا و جذاب است. اوبود که با اصرار و سخت کوشی دیدگاه ایران به آمریکا و برعکس را نزدیک کرد و به همراه محمدجواد ظریف ووزیران خارجه گروه کشورهای 5+1 دست در دست هم امضای برجام را به جهان اعلام کردند
یورونیوز: اتحادیه اروپا و خود شما به طور خاص معماران موفقیت دیپلماتیک در زمینه برنامه هسته ای ایران بوده اید. به نظر می رسد که ایران با اظهارات اخیرش قصد دارد توافق هسته ای را زیر سوال ببرد. شما تا کجا حاضرید از تهران در مقابل دولت ترامپ دفاع کنید؟
فدریکا موگرینی: «توافق هسته ای که با تهران امضا کردیم، خوب عمل می کند. این سندی است با بیش از یک هزار صفحه که در آن تهران تعهدات بسیار دقیقی را پذیرفته است، و تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی است. تا به حال ۹ بار آژانس بین المللی انرژی اتمی، پایبندی ایران را به توافق تائید کرده است. شما توافقی را که به خوبی عمل می کند لغو نمی کنید. این مسئله برای امنیت اروپا و منطقه اولویت دارد. دونالد ترامپ، رییس جمهوری آمریکا اعلام کرده که استراتژی ایالات متحده امریکا در مقابل ایران مبنی بر شک و تردید نسبت به پایبندی این کشور به توافق هسته ای است. ما به دوستان آمریکایی مان یادآوری کرده ایم که این توافق متعلق به یک یا دو کشور نیست، بلکه یک قطعنامه سازمان ملل متحد است و ما انتظار داریم همه طرفها همچنان به طور کامل به آن احترام بگذارند.»
یورونیوز: چطور می توان با دولت کنونی آمریکا صحبت کرد در حالیکه گه گاه به دیپلماسی توئیت کردن متوسل می شود که به نظر ناپایدار و بی ثبات می آید و هر روز باعث شگفتی های غیر منتظره می شود؟
فدریکا موگرینی: «با دوستان آمریکایی مان زیاد صحبت می کنیم. این صحبت ها در همه سطوح انجام می شود و اروپا همیشه با یک صدا صحبت می کند. یاد طعنه هنری کیسینجر می افتم که گفته بود “شماره تلفن اروپا را به ما بدهید.” الان آمریکا شماره تلفن اروپا را دارد، اما حالا نوبت ماست که بپرسیم شماره تلفن آمریکا کدام است! به هر حال ما و ایالات متحده آمریکا صحبت های زیادی داریم و هنوز هم در باره خیلی از موضوعات مهم به خوبی همکاری می کنیم.»
یورونیوز : موضعتان درباره کره شمالی چیست؟ تاکنون اروپا نسبت دیپلماسی محتاطانه ای داشته است.
فدریکا موگرینی: «کاملا برعکس ما اولین کسانی بودیم که تحریم های سازمان ملل علیه کره شمالی را اعمال کردیم. همچنین ما اولین نهادی بودیم که دست به ابتکارعمل برای اعمال فشار اقتصادی بر پیونگ یانگ زدیم، و با شرکای آمریکایی و شرکایمان در منطقه در این زمینه هماهنگ شدیم. ما در تمام مراحل با واشنگتن، سئول، توکیو، پکن و مسکو هماهنگی لازم را انجام می دهیم. اتحاد جامعه بین المللی و شورای امنیت سازمان ملل است که می تواند راهی برای مذاکره با کره شمالی باز کند و در این تلاش مشترک باید قابلیت پکن را در باز کردن کانال دیپلماتیکی در نظر گرفت که هم اکنون با پیونگ یانگ وجود ندارد. فشارهای اقتصادی و دیپلماتیکی اروپا به کره شمالی وارد می کند، در جهت دست یابی به یک راه حل صلح آمیز است.»
یورونیوز: درباره گفتگو با واشنگتن صحبت کردیم اما به نظر می رسد که گفتگو با مسکو به مراتب دشوارتر است.
فدریکا موگرینی: در واقع خیلی پیچیده است. و تا زمانیکه راه حلی برای درگیریهای شرق اوکراین پیدا نشود، این وضعیت ادامه خواهد یافت. ما همچنان الحاق کریمه به روسیه را به رسمیت نمی شناسیم. زخم های ناشی از درگیریهای شرق اوکراین و الحاق کریمه، باز است. اولویت ما تصمیم گیری برای حل بحران مینسک است.با توجه به این مسائل ما با مسکو درباره خیلی از اولویتهای مشترکمان گفتگوی سازنده داریم. مثلا درباره بحران سوریه. موضع مسکو نسبت به سوریه با موضع اتحادیه اروپا متفاوت است. اما به نظرم هدف مشترکی داریم و آن هم پایان بخشیدن به درگیری ها پس از گذشت این همه سال است. می توانیم مسیر مشترکی با مسکو برای دستیابی به این اهداف پیدا کنیم. با روسیه درباره کره شمالی و اجرای توافق هسته ای ایران هم گفتگو می کنیم و از در این راستا همیشه همکاریهای خوبی باهم داشتیم. اروپا و روسیه در چارچوب گروه چهار خاورمیانه (متشکل از ایالات متحده آمریکا، اتحادیه اروپا، روسیه و سازمان ملل برای میانجی گری در روند صلح) برای حل درگیری های میان اسرائیل و فلسطین و همچنین درباره مسئله تروریسم و مهاجرت با هم کار می کنیم.
یورونیوز: در مقام مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا آیا مدرکی از مداخله روسیه در امور داخلی کشوری خاص مثلا فرانسه و اسپانیا دارید؟
فدریکا موگرینی: اتحادیه اروپا سیستمی برای نظارت برقرار کرده است که واکنش و ترویج فعالانه «اطلاعات درست» هم در دستور کار آن قرار دارد. در باره «خبرهای جعلی» و کارزارهای تبلیغاتی برای انحراف نظر مردم و تلقین اطلاعات نادرست، زیاد صحبت می شود. ما نمی خواهیم با شیوه های قدیمی تبلیغاتی به جنگ این اطلاعات نادرست برویم بلکه می خواهیم با پیش گذاشتن اطلاعات درست و ترویج اخبار واقعی، اتحادیه اروپا را به همه بشناسانیم. اتحادیه اروپا هیچگاه پروژه ای علیه کسی نیست و فکر می کنم مسکو هم این پیام را به روشنی و وضوح دریافت کرده است. ما انتظار داریم که تمام کشورهای جهان، دور و نزدیک، چه کشورهایی که با آنها روابط دوستی قوی داریم، چه کشورهایی که رابطه دوستی کمتری با آنها داریم، به مسیر دموکراتیک در کشورهای اروپا و از جمله به روند انتخاباتی احترام بگذارند.»
یورنیوز: فدریکا موگرینی شما را در حاشیه «گفتگوهای مدیترانه ای» ملاقات می کنیم. عنوان این گفتگوها امسال «تعریف استراتژی مثبت برای مدیترانه» است. موضوعات محوری کنفرانس هم مهاجرت و امنیت است. به نظرتان امکان دارد در شرایط بحرانی و سخت کنونی، دید مثبتی داشت؟
فدریکا موگرینی: «بله کاملا. پدیده مهاجرت از اهمیت زیادی برخوردار است و کشورهای اروپایی و حتی خارج از اروپا را متوجه این موضوع کرده است که با تغییرات عمیقی روبرو هستیم، و نشان داده است که برای مواجهه با این تغییر، ادبیات کسانی که می خواهند جلوی ورود موج مهاجران را بگیرند به کارمان نمی آید. ممانعت از جاری شدن سیل پناهجویان از آفریقا به اروپا، مثل خیلی جاهای دیگر در دنیا، غیرممکن است. با پدیده پیچیده ای روبرو هستیم و نیاز داریم رویکردمان را تغییر بدهیم. ما فقط تلاشهایمان را روی کنترل مرزها متمرکز نمی کنیم و تظاهر نمی کنیم که این مشکل فقط با تنظیم سیاستهای داخلی یا به وسیله پلیس حل می شود، بلکه تلاش می کنیم با تشریک مساعی بین اتحادیه اروپا و اتحادیه آفریقا و کشورهای مبدا پناهجویان، با تمام پیچیدگیهای پیش رویمان مقابله کنیم. این به چه معناست؟ قبل از هر چیز، نجات زندگی افراد در دریای مدیترانه و در لیبی، نجات جان کسانی است که اغلب زنان و کودکان ناامید هستند و ترجیح داده اند که به جای ماندن در کشور خودشان زندگی شان را به خطر بیندازند. دومین نکته مربوط به حمایت از مقامات لیبی در یک بافت سیاسی بسیار پیچیده است تا بتوانیم مرزها را کنترل کنیم و مراکز بازداشت را ببیندیم. از سازمان بین المللی مهاجرت و کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد نیز برای کمک به مهاجران در داخل لیبی پشتیبانی کنیم.سومین نکته مربوط به کنترل مرزهای جنوبی لیبی است. زیرا تا وقتی که جلوی قاچاق انسان را از کشورهای ساحل آفریقا، در کویر، در نیجر، در مالی و در چاد نگیریم، وضعیت در لیبی همچنان بی ثبات خواهد ماند. به همین دلیل هم در نیجر با ارائه گزینه اقتصادی برای جوانان وارد عمل شدیم. اگر این کار را نمی کردیم تنها فعالیت اقتصادی منطقه قاچاق انسان می ماند. با همکاری سازمان ملل متحد در نشست مشترک سران اتحادیه اروپا و اتحادیه آفریقا، یک برنامه عمل برای هماهنگی اقدامات ایجاد کردیم. در نتیجه از این به بعد، یک ابزار جدید کار داریم که طبق آن اتحادیه اروپا اقداماتش را تقویت خواهد کرد؛ سازمان ملل متحد ترتیب ارائه کمکهای بشردوستانه را خواهد داد و اتحادیه آفریقا هم برای شناسایی و خارج کردن مهاجران از مراکز بازداشت غیرانسانی وارد عمل خواهد شد.
یورونیوز: آیا هدف بازگشت به لیبی و رفتن به این مراکز بازداشت که در مناطق پر هرج و مرج، پر آشوب قرار دارند، واقعا عملی و انجام پذیر است؟ اگر هست چه زمانی؟
فدریکا موگرینی: «همین الان مشغول انجام آن هستیم. سازمان جهانی مهاجرت به تازگی خبر از دو پرواز چارتر داده است که از لیبی به مقصد دو کشور از کشورهای مبدا مهاجران انجام می شود. علاوه بر این، طی ماههای اخیر پروازهای متعددی هم با کمک و حمایت اتحادیه اروپا انجام شده است. تا امروز به ۱۴ هزار نفر از پناهجویان کمک شده است که به کشور خودشان بازگردند و از شرایط غیر قابل تحملی که با آنها مثل برده برخورد می شد، خلاص بشوند.»
یورونیوز: به نظرتان دورویی در کار نبوده است؟ آیا حتماً لازم است که تصاویر تلویزیونی پخش شود تا حرف از وضعیت برده وار مهاجران به میان بیاید و کسی بخواهد دست به اقدامی در اینباره بزند؟ این وضع یادآور آیلان پسربچه سوری است که جنازه اش در سواحل ترکیه پیدا شد. این تصویر افکار عمومی را در بهت فروبرد و واکنشهایی را برانگیخت که تا مدتها ادامه داشتند. اگر از مدتها قبل از این وضعیت مطلع بودید، چرا زودتر و قاطعانه تر دست به عمل نزدید؟
فدریکا موگرینی: «اولین باری که شنیدم با این آوارگان در سفرشان بین کویر لیبی و دریا مثل برده برخورد می شود، چهار- پنج سال پیش در جزیره لامبدوسا بود. این پدیده قبلا هم وجود داشته است. گاهی اوقات یک گزارش تلویزیونی چشمان ما را به روی خیلی چیزها باز می کند. اگر این گزارشها منجر به این شود که عده ای از تصمیم گیران که قبلا ضرورت و اضطرار دست به عمل زدن را احساس نمی کردند، متوجه موضوع بشوند، اتفاق خوبی است. دقیقا یک سال پیش، اتحادیه اروپا توافقی را برای حمایت از «سازمان بین المللی مهاجرت» در لیبی امضا کرد. ما از همه نهادها، از سازمان ملل متحد، از «سازمان بین المللی مهاجرت» و از «کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل متحد» برای پناهجویان درخواست کرده ایم به لیبی بازگردند و اردوگاهها را پیدا کنند. از مقامات لیبی هم درخواست کرده ایم که به ما اجازه بدهند به این اردوگاهها دسترسی داشته باشیم. اروپا به تنهایی برای نجات ۱۴ هزار نفر هزینه کرده است.»
یورونیوز: در لیبی و در کشورهای منطقه ساحل در آفریقا سروکارتان با کسانی است که همیشه ضعیف نیستند. گاهی اوقات احساس می شود که اتحادیه اروپا شبیه یک دستگاه خودپرداز و سرمایه گذاری است و نباید انتظار نتایج ملموس داشت.
فدریکا موگرینی: «خوشحالم از اینکه شرکای آفریقایی اروپا برای کار عظیم نجات جان انسانها تمایل نشان داده اند چون به هر حال قربانیان این وضعیت آفریقایی هستند. به نظرم چشم انداز سیاسی و فرهنگی هر دو طرف دستخوش تغییر شده است. دیگر فکر نمی کنیم که مسئله مهاجرت جنوب و شمال را در مقابل هم قرار می دهد. مهمترین تصمیمی که در آبیجان گرفته شد منحصر به ایجاد یک گروه عملیاتی برای همکاری یا مقابل یکدیگر ایستادن نبود، مهمترین تصمیم، ایجاد یک طرح سرمایه گذاری خصوصی ۴۴ میلیارد یورویی با حمایت مالی اتحادیه اروپا، به منظور گسترش مشاغل در مناطق بی ثبات آفریقایی بود. این گونه می توان برای مشکل امنیت و مهاجرت در آفریقا راه حلی پیدا کرد.»
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.