تحلیلی از رفتار نهادی موثر در فرایند تصویب بودجه کل کشور

بودجه را گوشت قربانی نبینیم

ساعت24-بودجه کشور علاوه بر اینکه یک پدیده اقتصادی است، بیشتر از آن یک پدیده سیاسی است. در پشت هر عدد و رقم نهفته در لایحه بودجه نیرویی رخ داده است و این رقم دو طرف دارد. یک طرف آن برنده امر است که توانسته عدد خود را به بودجه‌ریزان تحمیل کند و یک طرف آن بازندگانی هستند که بدون تردید در روزهای آینده به اتاق نمایندگان می‌روند تا شکست خود را جبران کنند.

به همین دلیل است که نقش و سهم نمایندگان مجلس در روزهای آینده بسیار حساس خواهد شد. بدون تردید باید اعتراف کرد سهمی که مجلس در تدوین و تصویب قانون بودجه کمتر از نقش دولت نیست. چه باید کرد که لایحه تهیه شده در دولت با کمترین تغییرات محتوایی مواجه شود به نظر می‌رسد نمایندگان مجلس بیش و پیش از اینکه بودجه را یک قربانی بدانند که باید سهم خود و محل انتخاب خود را از آن بردارند و سهم بالاتری به دست آورند بهتر است اندیشه ملی را در صدر تصمیم‌های خود قرار دهند. نمایندگان مجلس در سال‌های گذشته چنین عمل می‌کردند که ارقام لایحه را جوری تغییر دادند که در پایان کار ارقام هزینه‌ای افزایش یابد. این اتفاق ناجوری است که اگر امسال نیز رخ دهد می‌تواند تراژدی درست کند و سرنوشت بودجه را به جاهای تلخ بکشاند. نمایندگان مجلس باید دنبال راهی باشند که بتوان با استفاده از آنها راه رشد اقتصادی هموار شود. اگر بودجه 1397 نتواند به رشد اقتصاد کمک کند و ایران دوباره در گرداب سرپایینی بیفتد قدرت چانه‌زنی‌اش در منطقه کاهش می‌یابد و شهروندان ایرانی فقیرتر می‌شوند. رشد تولید ناخالص داخلی ایران می‌تواند از مسیر بودجه در ریل رشدهای بالا بیفتد به این شرط که نمایندگان مجلس با همکاری دولت از هزینه‌های اضافی کاسته و بر نمونه‌های عمرانی اضافه کنند. بودجه 1397 می‌تواند نقطه عطف در ساماندهی منابع مردم باشد که از راه‌های گوناگون به خزانه دولت ریخته می‌شود و دولت براساس نیازها و سلیقه‌های بودجه‌ریزان که البته منعکس‌کننده نبرد قدرت است تخصیص می‌یابد. نمایندگان مجلس باید راهی انتخاب کنند که از منابع و پول مردم صیانت شود و این منابع به اموری اختصاص یابد که بیشترین فایده به شهروندان برسد. تکه تکه کردن بودجه و اینکه آن را گوشت قربانی فرض کنیم بدترین اتفاق این است که سرنوشت بودجه همچون گوشت قربانی تصور شود که هر کس می‌خواهد تکه بزرگتری بردارد.