دروغگویی کودکان خوب است یا بد؟
ساعت 24-آیا وقتی کودکان دروغ می گویند والدین دچار مشکل می شوند ؟ احتمالا پاسخ همه ما به این پرسش مثبت است . باور همه ما این است که راستگویی ازاصول اخلاقی است و سعی می کنیم این موضوع را برای فرزندان مشخص کنیم .
نتایج بررسی ها نشان می دهد ، بچه ها از سن قبل از دو سالگی دروغ گفتن را می فهمند .در یک آزمایش از کودک خواسته می شود به عروسکی که د رپشتش پنهان است نگاه نکند وقتی پژوهشگر از پشت در رفتار کودک را بررسی می کند و چند دقیقه بعد از کودک می پرسند و کودک به دروغ پاسخ می دهد.
در اواسط 1980 ، میکایل لویز " راوانکاو" این آزمایش را به شکل گسترده تر انجام داد ، صد کودک را مورد بررسی قرار داد وطی این بررسی ها به دو نتیجه رسید اول اینکه اکثر کودکان به محض تنها ماندن تا چشم به هم زدن یواشکی به عروسک پنهان شده در پشت خود نگاه کردند و دوم اینکه تعداد قابل توجهی از آنان در باره نگاه یواشکی خود دروغ گفتند.حداقل یک سوم کودکان دوساله و نصف کودکان سه ساله و 80 درصد کودکان 4 ساله و بزرگتر از 4 سال ،بدون در نظر گرفتن جنسیت ، نژاد و مذهب ،تخلف خود را انکار کردند.
کودکان به طور قابل توجهی در دروغ گفتن خوب عمل می کنند . در تعدادی از مطالعات کودکان کارمندان ، معلمان مدارس ابتدایی ، پلیس و قاضی بر اساس مدل آزمایشی که در بالا گفتیم به شکل تصویر برداری از کودک بررسی شدند و مشاهده شد کودکانی در مورد تخلف خود دروغ یا حقیقت را می گویند این کار با این هدف که دروغگوها ر مشخص کنند انجام شد و مشخص شد کس که دروغ می گوید دروغ خود را تکرار می کند .
چرا برخی از کودکان در سنین پایین شروع به دروغ گفتن می کننند ؟
وچه عاملی این کودکان را از کودکان راستگو جدا می کند ؟ پاسخ کوتاه به این پرسش این است که کودکانی که دروغ می گویند باهوش ترند.
پروفسور لویز متوجه شد کودکان نوپایی که در مورد یواشکی نگاه کردن به عروسک پنهان شده در پشت خود دروغ می گویند از سطح آی کیوی بالاتری برخوردارند نسبت به کودکانی که دروغ نمی گویند ( کودکانی که بار اول یواشکی نگاه نمی کنند باهوش تر هستند اما بسیار نادرند )
پژوهشگران دیگر نشان دادند کودکانی که دروغ می گویند از فرایند ذهنی بهتری برخوردارند ( یعنی توانایی بیشتری برای کنترل هیجانات و تمرکز بر اهداف خود دارند)توانایی و دید بهتری به پیرامون خود دارند، نشانه مهمی از رشد درک در کودک است که به نظریه ذهن مشهور است .
به طور موثر ، کودکانی که دچار اختلال بیش فعالی و مشکل تمرکز هستند و همچنین کودکان که ازفرایند ذهنی ضعیف تری برخورداند.و کودکانی که اختلالاتی مانند اتیسم دارند این کودکان ، بنابر نظریه ذهن کمبود دارند و به سختی دروغ می گویند . براساس تحقیقاتی که در بین کودکان پیش دبستانی صورت گرفت جوانانی که دروغ می گویند حتی بیشتر از نظر اجتماعی ماهر و به خوبی سازگار می شوند.
کانگ لی ، روانشناس ، که بیش از دو دهه در مورد دغل بازی کودکان تحقیق کرده می گوید ، اگر والدین متوجه شدند فرزند دو یا سه ساله آنها دروغ می گوید باید جشن بگیرند و اگر کودک آنها از دیگران عقب تر است نگران نباشند شما می توانید مراحل را تندترکنید . برای آموزش کودکان ، مراحل ذهنی و نظریه ذهن در یک هفته به کمک بازی های دوسویه و بازی هایی که نیاز به ایفای نقش دارند می توانید کودک راستگو را به دروغگو مبدل کنید .
و آموزش کودکان برای افزایش دروغ با گرفتن امتیاز در آزمون فرایند ذهن از نظریه ذهن امکان پذیر است . به عبارت دیگر دروغ گفتن برا ی ذهن مفید است .
با آنجه ذکر شد والدین دچار تناقض می شوند ازطرفی دوست دارند فرزندشان اینقدر باهوش باشد تا بتواند دروغ بگوید و از طرفی دروغ گفتن را برخلاف اصول اخلاقی می دانند و در مرحله ای از زندگی شرایط سلامت کودک بستگی به راستگویی دارد همانطور که شرایط غیر اخلاقی و خشونت ،افراط را به دنبال دارد .چطور می توانیم فرزندان راستگو داشته باشیم ؟
به طور کلی روش تشویق بهتر از تنبیه نتیجه دارد. مثلا تنبیه های جدی مانند ضربه زدن به پشت کودک برای اینکه اورا از دروغ گویی باز داریم ممکن است نتیجه معکوس داشته باشد . در مطالعه ای که توسط پروفسور" لی "و "ویکتوریا تالور" ، روانشناس رشد ، صورت گرفت ، کودکان در دو پیش دبستان در افریقای غربی مقایسه شدند .قوانین یکی از دبستان ها براساس تنبیه بدنی شدید بود و دبستان دیگر براساس روش توبیخ کردن ومواخذه کردن و بنابر اصول اخلاقی که در ادرات هم مرسوم بود . دانش آموزانی که در مدرسه سخت گیر بودند نه تنها دروع می گفتند بلکه حتی فراتر از دروغ گفتن پیش رفته بودند .
پروفسور لی و تایلر گفتند براساس شواهد دیگر زمانی که تنبیه بدنی سخت به کار گرفته نشود یعنی با داشتن رفتار صادقانه می توان انتظار صداقت را داشت .مثلا با گفتن این جمله که اگر شما حقیقت را بگویید باشما به خوبی پیش خواهیم رفت.
نتایج چندین مطالعه حاکی ازآن است که بچه ها در سن 16 سالگی وقتی قول داده اند حقیقت را در مورد اشتباه که مرتکب شدند یا اشتباهات دیگران بگویند کمتر دروغ می گویند وقتی که قول دادند که حقیقت را بگویند و این راستگویی همه جا تکرار می شود . بنابراین یک پیمان ساده کارساز است . آنجلا ایوانز" روانشناس " می گوید حتی هنگامی که کودک قول می دهد به عروسک پنهان شده نگاه نکند به قول خود عمل می کند این زمانی است که حتی کودک نمی داند مفهوم قول دادن چیست .فقط با یک توافق شفاهی این ترفند را به کار گیریید ( حقیقت را خواهم گفت ) . و خواهید دید پس از دوران طفولیت ، کودکان به طور قابل توجهی قول دادن شفاهی به شخص دیگر را به خوبی درک می کنند .
طیق داستانهای اخلاقی دوران کودکی شما هم ممکن است از آن دسته افراد باشید که هنگام خواندن کتاب قسمت های بد را حذف کنید . پروفسور لی و دیگران متوجه شدند خواندن داستان های در مورد ضررهای فریبکاری مانند چوپان دروغگو و پینوکیو به راستگویی کودکان ختم نمی شود بلکه داستان هایی که از فواید راستگویی و درستکاری سخن گویند به راستگویی کودکان ختم خواهد شد .
به عبارت دیگر به این ترتیب راستگویی و صداقت تایید می شود و دروغ وگویی و فریب کاری اگرچه مختصر اما کم می شود . پروفسور لی و همکارانش ثابت کردند ، تعاریف مثبت – تایید فواید رفتار درست به جای گفتن زیان فریب کاری ، رمز رسید ن به رفتار صادقانه است .
در تحقیقی که شامل کودکان 5 و 6 ساله بود ، پروفسور لی و همکارانش کودکان را در ازای گفتن حقیقت تشویق مالی کردند : کودکانی که دروغ گفتند 2 دلار دریافت کردند در حالی که کودکانی که حقیقت را می گفتند از صفر تا 8 دلار . سوال تحقیق این بود که راستگویی چه قیمتی دارد ؟ وقتی به کودکانی که حقیقت را گفتند هیچ پولی پرداخت نشد از هر 5 کودک چهار نفر دروغ گفتند. و عحیب اینکه وقتی مبلغ به دو دلار برای گفتن حقیقت رسید تقریبا هیچ کدام تغییرنظر ندادن و دروغ گفتند .
اما وقتی با گفتن حقیقت یک ونیم برابر بیشتراز وقتی که دروغ بگویند دریافت کردند یعنی 3 دلار به جای 2 دلار ، نتیجه به سمت راست گویی پیش رفت . یعنی با پرداخت اضافه ، صداقت خریدنی است . پروفسور لی متوجه شد میزان مبلغ مهم نیست ، آنچه مهم است ارزش نسبی است – میزان راستگویی به دروغگویی کودکان تغییر می کند و چنان که گویی آن صبحت را نکرده بودند .پروفسور لی گفت تصمیم های کودکان حساب شده است و به نسبیت توجه دارند . و بیشتر بچه های باهوش این گونه اند .
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.