رفتار پنج کشور برجامی درروزهای سخت زیرذره بین ساعت 24

اروپا کم زور و روسیه وچین بی تفاوتند

ساعت24-حالا و پس از سخنان تند ترامپ رییس جمهور آمریکاعلیه برجام و اعلام خروج این کشور از قرارداد مصالحه وروزها و ساعتهای هیجانی نخست مقاومت دربرابر آمریکا ،شاهد واقعی شدن شرایط و فروکش کردن هیجانها هستیم.

پنج کشور باقی مانده در مصالحه برجام با توجه به مناسبات با آمریکا ، با ایران و دردرون خود و همچنین رقابتهای درون سرزمین ملی هرکدام راه خود را می روند. آن شور وشوق نخستین در اتحادیه اروپا جایش را به محاسبه گری داده است . مجموعه اطلاعات و تحلیل های منتشر شده از سوی رسانه های معتبر بین المللی نشان می دهد اروپا دربرابر آمریکا کم زور است و مبارزه جویی روزهای اول دیگر به چشم نمی اید و رضایت نسبی به نوعی مصالحه با آمریکا جایگزین نبرد شده است. از سوی دیگر روسیه و چین نیز درباره تحریم اقتصادی ایران بی تفاوتند و کمتر از اعضای بزرگ اتحادیه اروپا خشم و اندوه نشان می دهند. نگاهی به رفتار پنج کشور عضو گروه کشورهای مصالحه کننده با ایران و سند برجام درادامه می تواند برای ایران مفید باشد:
فرانسه و ماکرون ناامید
پس از امضای برجام رهبران سیاسی و اقتصادی فرانسه برخلاف نقش بازدارنده درجریان گفت و گوهای نفس گیر هسته ای با شتاب به سوی ایران آمدند و قراردادهای قابل اعتنایی در بخش خودرو ، درنفت و گاز و درفروش هواپیما با ایران منعقد کردند. امانوئل ماکرون رییس جمهور پر انرژی و تازه کار فرانسه در چندماه گذشته سرسخت ترین مبارز ضد ترامپ در داستان تحریم ایران به حساب می آمد. دیدار با ترامپ و تندخویی های گفتاری وی و همکارانش دردولت برضد بازگشت تحریم ها این نوید را می داد که این رییس جمهور تا آخر راه می آید و با راه حل های کاربردی از حضور شرکتهای فرانسوی درایران حمایت عملی می کند اما ماکرون خسته و ناامید شد و به رهبران شرکتهای فرانسوی گفت ، حساب و کتاب های ریسک داد و ستد با ایران و جریمه احتمالی از سوی آمریکا با خودتان. این حرف ماکرون یعنی اینکه تا اطلاع ثانوی دولت دیگر بیش از این کاری نمی تواند کند .
آلمان و تکاپوی پنهان
اگرچه آنجلا مرکل در این روزهای سخت ستیز با تصمیم ترامپ هرگز همچون ماکرون حرفهای داغ نزد و البته اعضای کابینه اش را نیز آرام کرد اما او نیز همچون ماکرون فرانسوی دردیدار با ترامپ و دردیدار رهبر چین از پیامدهای دشوار بازگشت تحریم ها علیه اقتصاد ایران بسیار گفت. درحالی که انتظار می رفت شرکتهای بزرگ آلمان مثل زیمنس مقاومت بیشتری نشان دهند و بانکهای آلمانی دنبال راه حل موثر باشند اما به نظر می رسد رهبران سیاسی و مدیران شرکتهای آلمانی تکاپوی پنهان را برای نگهداشت بازار ایران را ترجیح می دهند. با توجه به اینکه بنگاههای آلمانی فعال دربازار ایران مثل شرکتهای فرانسوی نامدار و بزرگ وچندملیتی نیستند شاید این روش برای صیانت از سرمایه هاشان موثر تر باشد. از آلمان انتظار می رود حداقل ها را درصیانت از سرمایه های خود دربرابر تحریم آمریکا علیه ایران را دردستور کار قرار دهد.
بریتانیا و ماندن درحاشیه سیاست
انگلیسی ها همواره در مناقشه های آمریکا با دیگر کشورها به ویژه درخاورمیانه متحد امریکا بودند اما درداستان برجام دست کم تاهمین روزهای تازه سپری شده در کنار اتحادیه اروپا بودند. انگلیسی ها نسبت به دوکشور بزرگ دیگر اروپا یعنی فرانسه و آلمان سرمایه گذاری کمتری درایران انجام داده و ترجیح دادند در حاشیه سیاست بمانند. . رهبران سیاسی این کشور ضمن همراهی با اتحادیه اروپا اما کمتر از هرکشوردیگری درمبارزه با تصمیم ترامپ اشتیاق وهیجان نشان دادند و نخست وزیر انگلستان پس از دیدار با ترامپ آسان گیرتر شد. . اکنون نیز این انگلستان است که به ارامی خود را از معرکه بیرون کشیده و شاید ازراه دور پیامهای دلگرم کننده به اروپایی ها بدهد اما همچنان درحاشیه سیاست می ماند. در هفته های آینده نیز نباید روی انگلستان حسابی بازکرد. این کشور تعهد و الزامی حتی در متابعت از تصمیم های اتحادیه اروپا را نیز ندارد.
روسیه دیرآمد و کاری نکرد
ایران وروسیه متحدان ناگزیر راهبردی در سوریه و برخی منازعات ضد آمریکایی باقی مانده اند و بیشترین مناسبات این دوکشور در امور سیاسی و نظامی است. برخی ناظران اگاه می گویند رهبران سیاسی روسیه و سهامداران اصلی غولهای نفت و گازاین کشور که دوستی نزدیکی دارند شاید حتی درژرفای وجود خوداز تحریم نفت و گاز ایران خرسندهم باشند پوتین دراوج منازعات اتحادیه اروپا و آمریکا به میدان نیامد و حالا که معلوم شده است اروپا از نفس افتاده دردیدار با مقامهای این اتحادیه خواستار حفظ برجام شده است. روسه دیر آمدند وکاری نکردند و قرار نیست کاری هم انجام دهند
چین بی تفاوت و محاسبه گر

رهبران حزب کمونیست چین از مقامهای اقتصادی ایران دلخورو ناراضی اند و در پنهان و پیدا از اینکه پس از برجام با کم مهری ایرانیان مواجه شدند سخن می گویند. بدیهی است که رهبران حزب کمونیست چین دادو ستد صدها میلیارددلاری با بازار آمریکا را که سالانه نزدیک به 370 میلیارددلار تراز مثبت بازرگانی به نفع چین را نشان می دهد قربانی داد و ستد کمتر از 40 میلیارددلار با ایران نمی کند. این وضعیت موجب بی تفاوتی رهبران این کشور در باره بازگشت تحریم ها خواهد شد و شاید به این نیز می اندیشد که ایران از سر ناگزیری نفت خودرا ارزانتر از قیمت بازار به چین بفروشد.
تهران روی قدرت خود حساب کند
با توجه به آنچه دربالانگاشته شد ایران برای اینکه ساختار اقتصادش را دربرابر بازگشت تحریم ها صیانت کند و از بدترین روزهایی که انتظار می رود اندکی فاصله بگیرد درکوتاه مدت باید روی قدرت خود و استفاده نیرومندتر از برگ های برنده خود حساب بازکند. داد و ستد با کشورهای اروپایی درسطح میانه ، همکاری با برخی کشورهای نوظهور صنعتی و بازکردن برخی روزنه های بسته شده برای کسب درآمدهای ارزی به ویژه گردشگری و صادرات به کشورهای همسایه مثل عراق و افغانستان و صرفه جویی در ارزهای کمیاب به ویژه صرفه جویی در مناسبات با سایر سرزمین هایی که نگاهشان ایران برای زنده ماندن خود نگاهشان به ایران و دریافت منابع از ایران است می تواند درکوتاه مدت مفید باشد.