به‌اندازه درآمد 10 سال صادرات نفت، ثروت راکد و کم بازده داریم

500 میلیارد دلار ثروت تاریخی ایرانیان در چنبره بیتفاوتی ملی

ساعت24-حکم انتصاب وزیر جدید اقتصاد ایران دیروز از سوی معاون اول رئیس‌جمهور به او داده شد و این وزیر جدید به‌زودی کار خود را به‌طور رسمی و جدی آغاز خواهد کرد. فرهاددژپسند وزیر جدید اقتصاد ایران در روز معارفه برنامه کاری خود را به‌طور خلاصه بازگویی کرد و نکاتی را برای کسانی که در این مراسم حاضر بودند تشریح کرد.

وی دربخشی از سخنانش گفت ارزش دارایی‌های دولت 7هزار هزار میلیارد تومان ست که باید دست‌کم 20 درصد آن به شکل اهرمی به کار بیفتد.شوربختانه ارزش و اهمیت این عدد7هزار هزار میلیارد تومان که ثروت تاریخی ایرانیان که در دست شماری از افراد به نام دولت و مدیران دولتی قرار دارد درهیاهوی مجادله‌های سیاست خارجی و منازعات درون سرزمینی شنیده نشد و اهمیت سخن وزیر در رسانه‌ها بازتاب نیافت. برای اینکه ارزش این عدد معلوم شود چند محاسبه و مقایسه آن با چند شاخص را می‌آوریم. با احتساب هر دلار آمریکا معادل 14 هزارتویمان ارزش دارایی‌های دولت بر اساس روایت وزیر جدید اقتصاد 500 میلیارد دلار خواهد بود. با توجه به اینکه درآمد حاصل از صادرات نفت ایران در سال‌های اخیر به‌طور متوسط 50 میلیارد دلار بوده است یک محاسبه ساده نشان می‌دهد ارزش دارایی‌های تاریخی ایرانیان به‌اندازه ارزش صادرات 10 سال نفت است. یعنی اگر ایران از این دارایی تاریخی ایران به شکل کارآمد استفاده کند می‌توان امیدوار بود اسارت اقتصاد از چنگ صادرات نفت پس از چند سال پایان می‌یافت. از سوی دیگر اگر نرخ بازدهی این میزان دارایی را تنها 5درصد در نظر بگیریم باید سالانه رقمی برابر با 25 میلیارد دلار درآمد به دست آوریم که نصف درآمد نفت صادراتی است . اما واقعیت این است که ارزش سودآوری این میزان دارایی تاریخی ایرانیان الآن نامشخص و مبهم است. چرا این میزان دارایی تاریخی ایرانیان با کمترین فایده استفاده می‌شود و بازدهی بسیار پایینی دارد؟ واقعیت این است که درآمد از تبدیل سرمایه‌هایی معین مثل سرمایه یا کار یا زمین به دست می‌آید و نیازمند مدیریت بهره‌ور و نیرومند است. مدیرانی می‌توانند از سرمایه و دارایی استفاده کنند که آن سرمایه و دارایی به نفع خودشان هم باشد. برای افرادی که نمی‌توانند به هر دلیل از دارای ها سود به دست آورند و کسی و یا نهادی نیز آن‌ها را نکوهش یا بازخواست نمی‌کند که چرا از سرمایه و دارایی تاریخی این سرزمین با کمترین فایده استفاده کرده‌اید چه‌کار به کار ابتکاری نوآورانه دارد. باید به وزیر جدید یادآوری شود اگر می‌خواهد در دوران فعالیتش در این نهاد کاری تاریخی و به‌یادماندنی انجام دهد به‌جای این‌همه سازمان و زیرمجموعه بزرگ و کوچک که در دل وزارت اقتصاد نهفته است یک گروه ورزیده از مدیران جوان و باانگیزه و دارای قدرت ریسک را برای استفاده بهینه از این ثروت تاریخی ایرانیان دریک سازمان تازه تأسیس جمع کند و اقدام به استفاده کارآمد از این ثروت کم‌بهره را در دستور کار جدی قرار دهد. دورنگه داشتن این میزان دارایی‌های ایران از چنگ سیاستمداران ، بوروکراتها و باندهای مدیریتی رانت‌خوار باید در دستور کار باشد . درحالی‌که ایران در روزگار سختی‌های ارزی نمی‌توان حتی رأی تیم ملی فوتبال کشور میزان اندکی ارز تأمین کند آیا نباید برای ثروت تاریخی 500 میلیارد دلاری کاری کرد؟ به نظر می‌رسد ایران اگر دریک دوره معین نتواند این ثروت تاریخی را به درآمد تبدیل کند بزرگ‌ترین هدر رفت تاریخی این سرزمین و حتی جهان رخ خواهد داد. باید به هر ترتیب که شده است راه‌هایی برای نجات ثروت ملی حتی با آسان‌گیری در خصوصی‌سازی آن‌ها پیدا کرد. باید راه سرمایه‌گذاران خارجی را باز کرد تا این سرمایه و ثروت ملی را بازسازی و احیا کنیم.