ادعای فارن افرز:
ثبات در خاورمیانه به چیزی فراتر از توافق با ایران نیاز دارد
ساعت 24-دولت جو بایدن رییسجمهور امریکا در بحث ایران وارث مشکلات عدیدهای است: از توسعه برنامه هستهای تا موشکهای بالستیک و رابطه ایران با نیروهای محور مقاومت در منطقه. فهرست این نگرانیها از جمله مهمترین مسائلی است که دولت جدید امریکا باید به آن بپردازد: از مه 2018 که دونالد ترامپ امریکا را از برجام خارج کرد و فشار تحریمی را علیه ایران افزایش داد،
مسیرهای موازی
از جولای تا نوامبر 2020 ما از مصاحبهشوندگان خود پرسیدیم بهترین راه برای مدیریت و حل و فصل منازعات خاورمیانه چیست. ما از آنها درخصوص دشواریها و تنشهای ژئوپلیتیک منطقه سوال کردیم و اینکه از نظر آنها انتخابات ریاستجمهوری امریکا چگونه میتواند بر فضای امنیتی تاثیر بگذارد. از آنها خواستیم ادراک خود از ریشههای تنش در منطقه و توصیه خود برای حل آنها را بیان کنند. در این پرسشنامهها توجه ویژهای به نقش ایران در سوریه، عراق، لبنان، فلسطین و یمن داشتیم.
کارشناسان و سیاستگذارانی که به سوالات ما پاسخ دادند تصور نمیکنند مذاکره مستقیم با ایران به تنهایی بتواند همه مسائل منطقه را به طور جامع حل و فصل کند. به اعتقاد اکثر آنها، ایران حاضر نمیشود به شکل معناداری حمایت خود را از متحدان منطقهای خود متوقف کند یا برنامه موشک بالستیک خود را محدود سازد و بسیاری از آنها احساس میکنند منزوی کردن ایران نتیجه معکوس میدهد و بهتر است برای مشکلات مشترک، راهحلهای منطقهای پیدا شود. کارشناسان برای مقابله با فعالیتهای ایران در منطقه توصیه میکنند بازیگران منطقهای برای هر یک از مشکلات بحثهای چندجانبه مجزایی را با ایران به شکل موازی آغاز کنند. شرکتکنندگان در این بحثها میتوانند باز هم در مسیرهای موازی به مسائلی چون موشک، اشاعه سلاحهای اتمی و فعالیتهای نظامی بپردازند. ما از پاسخدهندگان پرسیدیم برای کمک به ثبات منطقه قدم اول باید چه باشد. در میان پاسخدهندگان 45 درصد طرفدار بازگشت به توافق هستهای با ایران هستند. استدلال آنها این بود که بازگشت به برجام به احیای همکاری میان امریکا و اروپا کمک میکند، برنامه هستهای ایران را متوقف میکند و بین ایران و امریکا اعتمادسازی میکند. بهعلاوه، احیای این توافق باعث کاهش تنش در کشورهایی چون عراق میشود؛ کشوری که به گفته آنها در میان فشار حداکثری امریکا و مقاومت حداکثری ایران گیر افتاده است. با این وجود بسیاری از کارشناسان بر این نکته تاکید میکنند که امریکا باید به برجام بازگردد و در عین حال برنامه مشخصی برای رفع نواقص آن تدوین کند. پاسخدهندگان به ویژه بر نیاز به یک نقشه راه به منظور حل و فصل منازعات منطقه پس از بازگشت امریکا به برجام تاکید دارند. آنها مدعیاند ایران پس از امضای توافق برجام در سال 2015 بلافاصله نفوذ خود در عراق، یمن، لبنان و سوریه را افزایش داده است. به همین دلیل دولت بایدن باید با برنامه مشخصی برای آغاز گفتوگوهای موازی، چندجانبه و منطقهای به برجام بازگردد و بلافاصله بعد از بازگشت، آنها را شروع کند. با اتصال این دو فرآیند به یکدیگر، دولت بایدن میتواند نگرانیهای رقبای خود در کنگره و متحدان منطقهای خود را برطرف کند، البته در صورتی که در مورد این طرحها با شرکای منطقهای مشورت کرده و با آنها هماهنگ باشد. پاسخدهندگان میگویند دولت بایدن با استفاده از این مسیرهای موازی حل و فصل مناقشات میتواند نشان دهد که قصد تکرار تاریخ را ندارد و راه خودش را میرود. بایدن میتواند بازگشت به برجام و اجرای آن را به تعهد همه طرفها به شرکت در مذاکرات ثانویه منوط کند. برای ترغیب ایران به حضور در این مذاکرات نیز میتوان به این کشور وعده لغو تحریمهای بیشتر یا سرمایهگذاری را داد. گرفتن تعهد از ایران در برطرف کردن نگرانی بازیگران منطقهای اهمیت زیادی دارد. بیش از 50 درصد پاسخدهندگان معتقدند مذاکرات موازی در قدم اول باید همه طرفهای درگیر در جنگ یمن، از جمله ایران را دور هم جمع کند. مسیر بعدی باید حمایت از گفتوگو میان کشورهای حوزه خلیجفارس به منظور افزایش اعتماد و همکاری و تقویت سازوکارهای حل و فصل مناقشات باشد. مسیرهای دیگری که اهمیت زیادی در مقابله با نفوذ ایران دارد، احیای مذاکره میان اسراییل و فلسطین و حل و فصل درگیریها در سوریه است. از دیگر مسیرها میتوان به اقدامات اعتمادساز منطقهای در حوزههای چون دیپلماسی سلامت، گردشگری مذهبی، مبادلات مردمی، تجارت و محیط زیست اشاره کرد.
نیرویی برای ثبات
پاسخدهندگان معتقدند امریکا نقش مهمی در ایجاد ثبات در این منطقه ایفا میکند.
مصاحبهشوندگان، به ویژه کسانی که اهل کشورهای منطقهاند، نگران این هستند که کاهش تعهد امریکا در قبال خاورمیانه باعث افزایش تردیدها و تضعیف امنیت منطقه شود. از بین پاسخدهندگان، 33 درصد گفتند عدم قطعیت ناشی از سیاستهای متناقض امریکا باعث ناامنی منطقه شده است. از بین آنها، 57 درصد عراقی، 50 درصد اماراتی و 45 درصد سعودی بودند. همانطور که انتظار میرفت، تنها 30 درصد از پاسخدهندگان ایرانی و 23 درصد از اسراییلیها امریکا را یک نیروی ثباتبخش در منطقه توصیف کردند. اما 50 درصد از امریکاییهایی که با ما مصاحبه کردند معتقد بودند کشورشان نقش بسیار مهمی در تسهیل این مذاکرات موازی ایفا میکند. یافتههای ما نشان میدهد دولت بایدن برای خنثی کردن چهار سال سیاستهای تاجرمآبانه ترامپ در خاورمیانه فرصت خوبی به دست آورده است. دوره بایدن میتواند عصر همکاریهای چندجانبه و ثبات بخشیدن به منطقه باشد و در این دوران، امریکا از کشورهای خاورمیانه در حل و فصل درگیریهای منطقهای، به ویژه آنهایی که یک طرفشان ایران است، حمایت کند. چنین فرآیندی میتواند در نهایت منجر به بهبود روابط و گفتوگوهای کلان در منطقه شود.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.