بریتانیا، آلمان و فرانسه قطعنامه ضدایرانی پیشنهادی را پس گرفتند
فرصت‌سوزی چندباره تروییکای اروپایی
ساعت 24-تهدیدهای ایران پاسخ داد و بریتانیا، آلمان و فرانسه از تعقیب قطعنامه ضدایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی عقب‌نشینی کردند. در حالی که گفته شده بود سه کشور اروپایی با همراهی ایالات متحده امریکا روز پنجشنبه یا جمعه قطعنامه‌ای را علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران منتشر خواهند کرد.
گروسی تهران را به عدم همکاری پادمانی متهم کرد
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی روز پنجشنبه برای دومین بار در یک هفته اخیر در جمع خبرنگاران حاضر شد تا به پرسش‌های آنها درباره پرونده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی پاسخ بدهد. گروسی در ابتدای سخنانش با اشاره به آنکه جلسه فنی با ایران در ماه آینده برنامه‌ریزی شده، گفت: «در نتیجه مشاوره‌های فشرده‌ای که با ایران داشتم، ایران سرانجام از ابتکار من استقبال کرد و پذیرفت که در تلاشی متمرکز و نظام‌مند با هدف روشن کردن برخی مسائل مشارکت کند. این مسائل وجود ذرات و همچنین تردید در خصوص مواد خاص در ایران را شامل می‌شود که پیش‌تر اعلام نشده بود. قصد من تلاش برای دستیابی به یک تفاهم در خصوص این مسائل تا قبل از نشست بعدی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی است. برای همه مشخص است که این مسائل باید راه‌حلی داشته باشد. همه چیز به هم پیوسته است. اینها قسمت‌های مختلف یک کل است.» گروسی در بخش‌های دیگری از سخنانش ادعا کرد که جلسه فنی مدنظر او در ارتباط با عدم همکاری پادمانی و عدم اعلام مواد و تجهیزات هسته‌ای در ایران است و ارتباطی با توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی از سوی ایران ندارد.
روایت تروییکای اروپایی: به ایران فرصت جبران دادیم!
بیانیه فرانسه، آلمان و بریتانیا در حقیقت تلاشی برای تبرئه خود و حفظ آبرو پس از جنجال‌آفرینی در پرونده پرتنش توافق هسته‌ای ایران با 1+4 بود. بیانیه‌ای که در آن ادعای تعهد به برجام مجددا تکرار و البته تهران به نقض تعهداتش متهم شد. در این بیانیه آمده است: ما همچنان از نقض ادامه‌دار تعهدات هسته‌ای ایران در ماه‌های اخیر به خصوص گام‌های تنش‌آمیز برداشته شده از سوی این کشور از تاریخ نوامبر ۲۰۲۰ نگران هستیم. اعلامیه ایران مبنی بر اینکه دیگر اجازه اجرای ترتیبات نظارتی مرتبط با برجام را نخواهد داد و اجرای پروتکل الحاقی را متوقف خواهد کرد جای نگرانی ویژه دارد. این اقدام اطمینان یافتن از صلح‌آمیز ماندن فعالیت‌های ایران را برای جامعه بین‌المللی دشوارتر خواهد کرد. ایران رسما اجرای پروتکل الحاقی و تمامی تعهدات شفافیت‌ساز ذیل برجام را متوقف کرده است. این اقدام دسترسی‌های آژانس اتمی را به طرز محسوسی کاهش می‌دهد و ممکن است توانایی تضمین ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران را از آژانس بین‌المللی انرژی اتمی سلب کند. ما از تفاهم موقت میان ایران و آژانس اتمی استقبال می‌کنیم، اما این تفاهم «ضرورت احیای تمامی دسترسی‌ها توسط ایران را برطرف نمی‌کند. ایران باید کاملا با آژانس اتمی همکاری کند تا اطمینان حاصل شود که آژانس قادر است ماموریت گزارش‌دهی خودش را اجرا کند. در چنین شرایطی ما قصد معرفی قطعنامه‌ای در نشست شورای حکام آژانس علیه ایران را داشتیم و می‌دانیم که اعضای این شورا از لحاظ نگرانی‌های بسیار جدی ما از اقدامات ایران، به خصوص تصمیم این کشور در تعلیق ترتیبات شفافیت‌ساز ذیل برجام و نظام پادمانی با ما هم‌نظرند. با وجود حمایت آشکار از این قطعنامه در شورای حکام آژانس اتمی ما فعلا تصمیم گرفته‌ایم این اقدام را متوقف کنیم تا به مدیر کل آژانس برای اجرای تلاش‌های جدید ایشان با هدف شکستن این بن‌بست و حل و فصل بدون تاخیر اختلافات مذکور -اقداماتی که مدیر کل در هفته جاری آنها را به شورا اعلام کرد- فرصت بدهیم. ما از طرح مدیر کل استقبال می‌کنیم. امیدواریم ایران از این فرصت برای ورود به گفت‌وگوهای اساسی با آژانس در خصوص این مسائل‌استفاده کند. از مدیر کل می‌خواهیم این شورا را از پیشرفت‌ها در زمینه اقدامات نظارتی و راستی‌آزمایی در تمامی زمینه‌ها در ایران مطلع کند. چنانچه در موضوعات مطرح شده در جلسه روز پنجشنبه شورای حکام درباره برنامه هسته‌ای ایران «پیشرفت‌های کافی» حاصل نشود ما حق فراخوان برای برگزاری نشست فوق‌العاده در این شورا را برای خود محفوظ می‌دانیم. هدف این روند گسترده‌تر دیپلماسی باید عقب‌نشینی ایران از گام‌های خود و احیای کامل دسترسی‌های آژانس اتمی باشد. این تنها راهی است که جامعه بین‌المللی می‌تواند از ماهیت صرفا صلح‌آمیز برنامه هسته‌ای ایران اطمینان حاصل کند. سه کشور اروپایی در حال همکاری‌های فشرده برای حمایت از این تلاش‌ها هستند. ما از ایران می‌خواهیم بدون پیش‌شرط پیشنهاد هماهنگ‌کننده برجام جهت برگزاری نشست غیررسمی با حضور طرف‌های برجام و ایالات متحده امریکا را بپذیرد. راه‌حل دیپلماتیک تنها راه برای برون‌رفت از این بحران است.
روایت ایران: اروپا تنها ماند
در حالی که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنانش تلاش کرد وزن بیشتر انتقادها را به عدم همکاری‌های پادمانی ایران بدهد تا تفاهم سه ماهه او با تهران در حوزه نظارت‌های فراپادمانی دست نخورده باقی بماند و سه کشور اروپایی نیز اقدام مخرب خود را تحت لوای دیپلماسی پوشش دادند، کاظم غریب‌آبادی، نماینده دایم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در سخنانی به تلاش‌هایی اشاره کرد که در پشت پرده از سوی تهران برای متوقف شدن صدور قطعنامه در شورای حکام صورت گرفت. غریب‌آبادی در این باره گفت: با آغاز تلاش سه کشور اروپایی با حمایت امریکا جهت ارایه قطعنامه‌ای علیه ایران در شورای حکام، اقدامات مختلفی در دستور کار قرار گرفت از جمله رایزنی‌های گسترده با اعضای شورای حکام در وین و پایتخت‌ها، ارسال نامه وزیر امور خارجه به همتایان خود در کشورهای عضو شورای حکام، تشریح مواضع ایران برای اعضای شورا و آژانس در قالب یک متن توجیهی، فعال کردن ظرفیت دبیرخانه آژانس و مدیرکل برای تلاش در جهت حفظ همکاری‌ها و تعاملات، هماهنگی ویژه با روسیه و چین و اعلام مخالفت قطعی آنها با قطعنامه و ارسال پیام‌های اصولی از سوی رییس‌جمهور، وزیر امور خارجه، رییس سازمان انرژی اتمی و معاون سیاسی وزیر امور خارجه. در تمام رایزنی‌ها، پیام‌ها و مکاتبات، به صراحت گفته شد که تصویب قطعنامه را اقدامی مخرب بر سر راه روابط و همکاری‌های ایران و آژانس می‌بینیم که از جمله، موجب توقف تفاهم مشترک اخیر ایران و آژانس نیز خواهد شد. دلایل توقف پیگیری قطعنامه این است: اول، عدم تمایل اعضای شورای حکام به قطعنامه و مغایر دانستن آن با شرایط و فرصت‌های موجود؛ دوم، نگرانی سه کشور از چگونگی واکنش ایران به تصویب قطعنامه؛ سوم، عدم توجیه فنی قطعنامه با وجود اظهار مدیرکل در خصوص تداوم کار با ایران و ضرورت حمایت از این مسیر؛ چهارم، نگرانی از تحمل بار انتقاد شدید تخریب فضای همکاری و فرصت‌های موجود بر اثر قطعنامه. بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در توضیحاتی در این باره گفت: ما همواره گفته‌ایم که ایران فشار و تهدید را نمی‌پذیرد آن هم در شرایطی که بیشترین همکاری‌ها را تاکنون با آژانس داشته‌ایم. اقدامات کاهش تعهدات ایران و مصوبه و قانون اقدام راهبردی برای لغو تحریم‌ها و صیانت از منافع ملت ایران در حقیقت تبعات نقض آشکار تعهدات طرف‌های مقابل در برجام بوده که البته هنوز در چارچوب برجام صورت می‌گیرد. امریکا و کشورهای اروپایی باید قبل از هرگونه صحبت در خصوص تعهدات و عملکرد ایران پاسخگوی نقض آشکار تعهدات خود و عدم تلاش جدی اروپا در لغو تحریم‌ها باشند. معلوم است که در شرایطی که تعهدات خود را به جا نیاورده‌اند، توسل به شیوه‌های فشار مانند قطعنامه هیچ نتیجه‌ای جز ویران کردن باقیمانده برجام نخواهد داشت. توصیه ما به این کشورها عمل به تعهدات‌شان است. ما همواره گفته‌ایم اگر طرف مقابل تمامی تعهدات خود را انجام دهد ما نیز به تعهدات خود باز خواهیم گشت. همکاری‌های ما با آژانس در چارچوب تفاهم اخیر با تمرکز بر موضوعات پادمانی ادامه خواهد یافت در این خصوص به رایزنی‌های خود با آژانس ادامه خواهیم داد.
روسیه: عقل سلیم غالب شد
وزارت خارجه ایران می‌گوید که روسیه و چین در عقب نشاندن سه کشور اروپایی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نقش قابل توجهی داشتند. «میخاییل اولیانوف» نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی، مستقر در «وین» که پیش از این نیز تصویب قطعنامه علیه ایران در شرایط فعلی را مخرب دانسته بود، در توییترش در این باره نوشت: انگلیس، آلمان و فرانسه رسما در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اعلام کردند پیش‌نویس قطعنامه خود درباره ایران را به رای نمی‌گذراند. عقل سلیم غالب شد. این قطعنامه می‌توانست به تشدید از کنترل خارج شده تبدیل شود. اکنون فضا برای دیپلماسی وجود دارد. سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه نیز در گفت‌وگو با نشریه «راشِن مایند» به لزوم توسل به دیپلماسی در پرونده ایران پرداخته و گفت: پیام امریکا به ایران مبنی بر جدیت واشنگتن برای بازگشت به برجام، لازمه حل بن‌بست توافق هسته‌ای ایران است. هنوز روزنه فرصت برای نجات توافق هسته‌ای بسته نشده است. یک پیش‌شرط آن این است که الزامات ذیل توافقات جامع ۲۰۱۵ توسط همه طرف‌هایی که آن را ایجاد و امضا کردند، به صورت کامل و دایمی اجرا شود. ما از نزدیک مشغول همکاری با تمام مشارکت‌کنندگان در برجام هستیم تا به این هدف دست یابیم. ما به صورت خاص، تماس مداومی با شرکای اروپایی خود برای رسیدن به راهکارهای ممکن جهت غلبه بر این وضعیت داریم». وزیر خارجه روسیه با بیان اینکه همه چیز در احیای برجام به روسیه یا کشورهای اروپایی وابسته نیست، اظهار داشت: «مساله اصلی، موضع دولت [جو] بایدن درباره توافق هسته‌ای است. به‌زعم ما، خارج کردن وضعیت حول ایران و برنامه هسته‌ای‌اش از بن‌بست، با گام‌هایی از سوی واشنگتن خواهد بود که این پیام را به ایران بدهد که امریکا واقعا در بازگشت به برجام جدی است. امیدوارم که در آینده نزدیک، این وضعیت بهتر شود و فرآیند اجرای برجام به چارچوب اصلی توافق شده بازگردد.»
ادعای امریکا: ایران پیشنهاد گروسی را پذیرفت
تحول جدید در پرونده ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تا حدودی فضای مطلوب برای سخن گفتن دوباره از دیپلماسی را فراهم کرد. بر همین اساس خبرنگاران در نشست خبری «ند پرایس»، سخنگوی وزارت خارجه امریکا که شامگاه پنجشنبه برگزار شد از او درباره نحوه بازگشت ایران و امریکا به برجام نیز سوال کردند. ند پرایس در ابتدای این نشست تاکید کرد که عقب‌نشینی کشورهای اروپایی از صدور قطعنامه ضد ایرانی در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با «حمایت کامل» واشنگتن صورت گرفته است. پرایس گفت: «مدیر کل آژانس، گروسی، طرحی را برای پرداختن ایران به مسائل پاسخ داده نشده در خصوص برنامه هسته‌ای خود ارایه کرد. سه کشور اروپایی با حمایت کامل ایالات متحده امریکا به این تصمیم رسیدند که بهترین روش برای حمایت از ابتکار مدیر کل، پیش نبردن پیش‌نویس قطعنامه در نشست شورای حکام است. ما از نتیجه نشست شورای حکام درباره ایران و طرح ارایه شده توسط مدیر کل آژانس اتمی خرسندیم. ما می‌دانیم که مدیر کل آژانس برنامه‌ای واقع‌بینانه پیشنهاد کرده که ایران آن را پذیرفته است.»
به گزارش خبرگزاری فارس، سخنگوی دستگاه دیپلماسی امریکا در ادامه در پاسخ به سوالی در خصوص موضع واشنگتن در خصوص پاره‌ای گزارش‌ها مبنی بر اینکه ممکن است ظرف هفته‌های آینده گفت‌وگویی میان ایران و امریکا در بروکسل انجام شود، گفت: «چیزی که همواره در این خصوص گفته‌ایم، این است که ما نه خوش‌بین هستیم و نه بدبین. ما در خصوص دیپلماسی‌مان، هوشیار هستیم و می‌دانیم که با شریکان‌مان یعنی سه کشور اروپایی در این خصوص تعامل داریم. ما یک طرح راهبردی موسوم به «پایبندی در برابر پایبندی» پیشنهاد کرده‌ایم: اگر ایران به پایبندی کامل به برجام برگردد، ایالات متحده آماده انجام اقدام مشابه خواهد بود.» ند پرایس در پاسخ به سوالی دیگر مبنی بر اینکه آیا ایالات متحده آماده است با گام‌های همزمان با ایران به برجام برگردد و اینکه ایران منتظر است ببیند امریکا پذیرای چنین طرحی است یا خیر، گفت: «ایران نباید منتظر چیزی باشد، چون ما به صراحت گفته‌ایم کاری که آماده‌ایم انجام دهیم ورود به گفت‌وگوهای سازنده است. این پیشنهادی است که روی میز بوده است. می‌دانم که پیشنهادها و طرح‌های مختلفی از طرف پایتخت‌های مختلف مطرح شده‌اند. پیشنهادی که ما مطرح کرده‌ایم و سه کشور اروپایی هم آن را پذیرفته‌اند شرکت در مذاکرات اصولی، هوشیارانه و سازنده در چارچوب 1+5 با ایرانی‌هاست. در آنجا می‌توانیم مسائل مختلفی را که مطرح هستند مورد بحث قرار دهیم.»
تلاش برای تظاهر به امتیاز گرفتن از تهران
در اظهارات رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و در بیانیه تروییکای اروپایی به علاوه سخنان سخنگوی وزارت خارجه امریکا این‌گونه ادعا شد که دلیل عقب‌نشینی سه کشور اروپایی از تصویب قطعنامه ضدایرانی، موافقت تهران با نشستی فنی با کارشناسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در اواسط فروردین ماه بوده است. نشستی که بهروز کمالوندی، معاون و سخنگوی سازمان انرژی اتمی می‌گوید: نشستی بسیار معمولی و روتین است و هنوز هم زمان خاصی برای برگزاری آن تعیین نشده است. کمالوندی در این باره گفت: ایران از این پیشنهاد آژانس در راستای حل و فصل برخی موضوعات استقبال کرده است. همواره تعاملات فنی بین ایران و آژانس، برقرار بوده و دو طرف به‌طور مستمر در حال کار و تعامل با یکدیگر هستند و در طول دو سال گذشته نیز چندین نشست فنی در این خصوص برگزار کرده‌اند. وی با اشاره به نشست پیش‌رو نیز در تداوم همین مسیر و در چارچوب موضوعات پادمانی اعلام کرد که نشست مزبور در سطح معاون مدیرکل برگزار خواهد شد. تاریخ دقیق این نشست پس از هماهنگی با آژانس تعیین خواهد شد.
تخریب مسیر دیپلماسی توسط تروییکای اروپایی
«ده روز جنجال‌آفرینی و تخریب مسیر دیپلماسی» تنها دستاورد تلاش سه کشور اروپایی با حمایت امریکا برای تصویب قطعنامه علیه ایران بود. هنوز جوهر تفاهم سه‌ماهه رافائل گروسی با سازمان انرژی اتمی ایران خشک نشده بود که بریتانیا، فرانسه و آلمان تصور کردند می‌توانند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند. توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی توسط ایران به علاوه گزارش فنی مدیرکل آژانس که در آن ایران به عدم پاسخگویی به پاره‌ای از سوال‌های این نهاد فنی متهم شده بود، اروپایی‌ها را به این توهم مبتلا کرد که می‌توانند با صدور قطعنامه یا حداقل تهدید به صدور، از ایران امتیاز بگیرند. اقدامی که به گل به خودی تبدیل شد و در نهایت این سه کشور اروپایی بودند که بدون هیچ دستاوردی اعلام کردند فعلا دست به صدور قطعنامه نخواهند زد. البته فضاسازی رسانه‌های غربی به گونه‌ای تنظیم شد که در اکثر تیترهای منتشر شده ادعا شد که تهران به تفاهم جدیدی با آژانس دست یافت و این اقدام منجر به گذشت سه کشور اروپایی از تصویب قطعنامه شد!
دویچه وله: اروپا خراب کرد
دویچه وله با طرح این ادعا نوشت که تفاهم میان ایران و آژانس مانع از آن شد که جرقه تنش جدید در برجام این‌بار از صحن شورای حکام زده شود. برخی کارشناسان می‌گویند که اروپا اکنون هم یک فرصت و هم یک وظیفه برای پشت میز مذاکره نشاندن تهران و واشنگتن دارد. در حالی که تصور می‌شود فعلا فضایی به دیپلماسی داده شده اما برخی کارشناسان بر این باور هستند که اقدام سه کشور اروپایی که از حمایت واشنگتن هم برخوردار شد و قرار بود به صدور قطعنامه‌ای منتهی شود در حالی ایران را متهم به نقض تعهدات برجامی می‌کرد که در هیچ جا به خروج امریکا از توافق هسته‌ای و تبعات آن اشاره نشده بود. این کشورها در حالی تصمیم به صدور این قطعنامه گرفتند که همزمان از فضای گفت‌وگو با ایران سخن می‌گفتند. به نظر می‌رسد که امریکا هم دنبال مذاکره است و هم سخت‌گیری بر تهران. دویچه وله به نقل از یک کارشناس مسائل ایران و اروپا می‌نویسد: تلاش‌های سه کشور اروپایی و امریکا برای تصویب قطعنامه علیه ایران یک اشتباه فاحش در دیپلماسی است که صداقت این کشورها در سخن گفتن از دیپلماسی و به وجود آمدن فرصت برای گفت‌وگو با ایران را زیر سوال برد. این حرکت کوته‌بینانه و اشتباه بود و اصلا هم جای تعجب نداشت که ایران تهدید کرد در صورت تصویب قطعنامه به تمام همکاری‌ها با آژانس پایان خواهد داد. اگر قرار است که رابطه فراآتلانتیکی میان امریکا و اروپا باعث شود که چالش‌های موجود در رابطه با ایران به آرامی و با توسل به دیپلماسی حل و فصل شوند پس هر دو طرف باید گام‌های خود را شمرده و با حساب و کتاب بردارند. هیچ اتفاقی در خلأ رخ نمی‌دهد و همه باید متوجه باشند که اگر از معذورات سیاست داخلی در امریکا صحبت می‌کنیم همین وضعیت برای ایران هم مصداق دارد. دویچه وله در ادامه می‌نویسد که مساله گفت‌وگوهای فنی میان ایران و آژانس درباره چند موضوع محدود با مساله گفت‌وگوهای سازنده میان ایران و امریکا متفاوت است. اماندا پال از کارشناسان ارشد مرکز سیاستگذاری اروپا می‌گوید که عقب‌نشینی سه کشور اروپایی از تصویب قطعنامه نشان داد که در نهایت عقل سلیم در وین حاکم شد. اقدام سه کشور اروپایی بسیار غیرسازنده بود. فعلا زمانی نیست که طرف مقابل ایران دست به کارهایی بزند که با واکنش تند تهران و عقب‌نشینی از گفت‌وگو روبه‌رو شود. از سوی دیگر به نظر من اقدام سه کشور اروپایی عملا زیر سوال بردن نقش میانجی و واسطه‌ای بود که اروپا می‌توانست از طریق جوزپ بورل میان ایران و امریکا ایفا کند. اروپا می‌تواند و باید نقش بسیار فعال‌تر و مثبت‌تری را برای خارج کردن برجام از بن‌بست بازی کند، چراکه با وجود دیدگاه‌های مثبتی که برای بازگشت به برجام از سوی تیم جو بایدن تاکنون مطرح شده اما اعتماد تهران به واشنگتن صفر است و ساده‌لوحانه است اگر فکر کنیم که ایران یک گام هرچند کوچک برای بازگشت همه به برجام بدون برداشته شدن گامی از سوی امریکا برخواهد داشت. این امریکا است که باید گام نخست را بردارد و تنها راه برای رسیدن به آن پیشبرد دیپلماسی فعال میان ایران و امریکا از طریق اتحادیه اروپا خواهد بود.
آیا ایران به نشست با امریکا رضایت خواهد داد؟
«اکسیوس» در این باره می‌نویسد: در پشت پرده رایزنی‌های 1+3 از صبح چهارشنبه آغاز شد. سوژه بحث نیز این بود که باید با قطعنامه چه کرد؟ ایرانی‌ها تهدید کردند که در صورت تصویب قطعنامه پاسخ قاطع خواهند داد و به نظر هم می‌رسید که در این تهدید کاملا جدی هستند. برخی دیپلمات‌های اروپایی می‌گفتند که امریکا موافق عقب‌نشینی از صدور قطعنامه است. موضعی که نشان می‌داد دولت بایدن مایل است پنجره دیپلماسی با تهران را ولو تا نیمه باز نگه دارد. در نتیجه این عقب‌نشینی فعلا مهم‌ترین سوال این است که آیا ایران پیشنهاد جوزپ بورل برای نشست غیررسمی با 1+4 و حضور امریکا به عنوان مهمان را خواهد پذیرفت؟ به گزارش «اعتماد»، جوزپ بورل اوایل اسفندماه پیشنهاد برگزاری جلسه میان ایران و 1+4 با حضور امریکا را به طرفین داد. پیشنهادی که تا پیش از طرح تصمیم 1+3 برای صدور قطعنامه علیه ایران در شورای حکام و حمله جمعه گذشته امریکا به سوریه در تهران در حال بررسی بود اما نهایتا ایران روز یکشنبه گذشته اعلام کرد که فضا را برای برگزاری چنین نشستی مناسب نمی‌داند. تهران می‌گوید بازگشت به برجام به مذاکره نیاز ندارد اما طرف امریکایی تاکید دارد که حاضر به برداشتن گام نخست نیست.
حراج دوباره اعتبار از دست رفته
به گزارش «اعتماد»، اقدام سه کشور اروپایی در طرح قطعنامه علیه تهران قماری بود که در نهایت با باخت تروییکا به پایان رسید. در حالی که اقدام‌های سه کشور اروپایی در چهار سال اخیر در تبعیت از تحریم‌های امریکا علیه ایران بر میزان بی‌اعتمادی تهران به تروییکا افزود، این اقدام اخیر نیز منجر به بدبینی فزاینده در تهران شد. پس از حضور جو بایدن در کاخ سفید و ادعای تیم او برای بازگشت به برجام، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه پیشنهاد استفاده از ظرفیت جوزپ بورل به عنوان هماهنگ‌کننده در کمیسیون مشترک برجام را داد. پیشنهادی که در نهایت به دعوت بورل از ایران و امریکا برای شرکت در نشست غیررسمی با 1+4 منتهی شد. اقدام جدید سه کشور اروپایی در تلاش برای تصویب قطعنامه علیه ایران در حقیقت زنجیره دیگری از دومینوی ضدبرجامی بود که بریتانیا، فرانسه و آلمان در دو ماه اخیر پیگیری کردند. سه کشور اروپایی حاضر در برجام که ادعا می‌کنند توافق هسته‌ای با ایران نخستین دستاورد دیپلماتیک آنها در نتیجه توسل به چندجانبه‌گرایی بوده و اجرای آن را تامین‌کننده امنیت اروپا می‌دانند به جای آنکه از فرصت به وجود آمده برای احیای برجام استفاده کنند بیشترین تلاش‌ها را برای تخریب آن به کار بستند. از طرح لزوم حضور کشورهای دیگری چون عربستان در دور جدید مذاکرات با ایران تا لزوم توسعه دامنه توافق هسته‌ای به سایر اختلاف‌ها با تهران و در نهایت هم تلاش برای کارت زرد دادن به ایران آن هم در روزهایی که تهران در سایه یک ابتکار فنی، به دیپلماسی برای چندمین بار در چهار سال گذشته فرصت داد. سه کشور اروپایی که در چهار سال گذشته در برابر اعتراض‌های ایران به عدم بهره‌مندی از فواید اقتصادی لغو تحریم‌ها در سایه برجام همواره ادعا می‌کردند که مقصر اصلی امریکای ترامپ است و حتی از عهده راه‌اندازی کانال مالی مستقیم با ایران به نام اینستکس هم برنیامدند و بدتر از آن حتی برای کمک به حل مشکلات دارویی و تجهیزات پزشکی در ایران از کانال مالی سوییس هم برای انتقال کمک‌های به اصطلاح بشردوستانه استفاده نکردند در دو ماه گذشته کوچک‌ترین فشاری بر دولت بایدن برای لغو تحریم یا حداقل صدور مجوز جهت نقل و انتقال اموال مسدود شده ایران وارد نکردند. سه کشور اروپایی که در صدور قطعنامه حقوق بشری علیه ایران همواره پیشتاز هستند در حالی خود به تولید و خرید واکسن و واکسیناسیون شهروندان‌شان روی آورده‌اند که جان 80 میلیون ایرانی برای تروییکای اروپایی به‌رغم شعارهای سیاسی آنقدر اهمیت نداشت که به جای رایزنی با واشنگتن برای صدور قطعنامه علیه ایران از مجرای شورای حکام، چراغ سبز واشنگتن را برای وفای دیرهنگام به تعهدات برجامی حداقل در حوزه غذا، دارو یا تجهیزات پزشکی دریافت کنند. سه کشور اروپایی ادعا می‌کنند که با عقب‌نشینی از صدور قطعنامه ضدایرانی علیه ایران به دیپلماسی فرصت دادند اما در واقعیت فرصتی که تروییکا از دست دادند استفاده از پیشنهاد تهران برای میانجیگری میان ایران و امریکا برای بازگشت همه به برجام بود. نتیجه سیاست‌های سه کشور اروپایی در دو دهه اخیر در قبال ایران این بوده که امروز در افکار عمومی این پرسش پررنگ‌تر از پیش شده که چرا ایران و امریکا عطای حضور بی‌خاصیت اروپا در مذاکرات را به لقای آن نبخشند و مستقیما رایزنی‌های دوجانبه را پیش نبرند؟
انتقاد غریب‌آبادی از رویه نادرست آژانس بین‌المللی انرژی اتمی:
طرح بزرگ‌نمایی غیر ضروری هیچ ثمری جز مشکل‌آفرینی ندارد
با توجه به بررسی دو گزارش مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در حوزه برجام و پادمان در شورای حکام، «کاظم غریب‌آبادی»، سفیر و نماینده دایم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، مواضع ایران را در این خصوص تشریح کرد که مهم‌ترین نکات مطروحه در زیر آمده است. غریب‌آبادی در این خصوص عنوان کرد: در نتیجه همکاری ایران، تمامی فعالیت‌های مربوط به نظارت و راستی‌آزمایی آژانس بدون مانع، حتی در اوج همه‌گیری کرونا، به‌طور مستمر انجام شده‌اند. در همین رابطه، گزارش مدیرکل خود گویای حقیقت است. به منظور رسیدگی به موضوعات ادعایی ذکر شده در گزارش مدیرکل، ایران حسن نیت و شفافیت خود را از طریق تعامل فعالانه با آژانس نشان داده است. علاوه بر مکاتبات و پاسخ‌های متعدد که توسط ایران در این زمینه ارایه شده است، طی ۶ ماه گذشته نیز چندین بازدید سطح بالا توسط مقامات آژانس با هدف تبادل نظرات فنی انجام شده است. وی با بیان اینکه در مورد مکان‌های مورد نظر، ایران حسن نیت خود را از طریق اعطای دسترسی‌های درخواستی به آن مکان‌ها نشان داد، اظهار داشت: در مورد اولین مکان، چندین بازدید و تعامل و مکاتبه انجام شده و شفاف‌سازی‌ها و توضیحات ضروری توسط ایران ارایه شد. از طرف ما، کارشناسان فنی دیدگاه‌ها و ارزیابی متفاوتی نسبت به ارزیابی‌های آژانس دارند. وی با ذکر این نکته که ایران، آمادگی خود را برای تعامل با آژانس به منظور ادامه مباحث فنی اعلام کرده است، تصریح کرد: با توجه به این شرایط، تعیین هرگونه ضرب‌الاجل غیرواقعی برای هر نوع تعامل، به نفع هیچ یک از طرفین نیست. غریب‌آبادی همچنین در مورد اورانیوم طبیعی در قالب دیسک فلزی یادآور شد که بازرسان آژانس دو بار در طول نیمه دوم سال ۲۰۲۰ فعالیت راستی‌آزمایی میدانی را در مکان مورد نظر انجام دادند. این علاوه بر «راستی‌آزمایی موجودی فیزیکی» سالانه است که معمولا در نیمه اول سال انجام می‌شود. با این حال، درخواست جدید آژانس در دست بررسی است. وی همچنین گفت: در مورد دو مکان دیگر، آژانس فقط حدود دو ماه است که نتایج تجزیه و تحلیل و سوالات مرتبط را به ایران ارایه کرده است. این تحلیل‌ها در حال حاضر تحت ارزیابی و بررسی توسط ما با هدف ارایه پاسخ‌های لازم به آژانس است. نماینده دایم ایران در آژانس تصریح کرد: مطرح کردن نگرانی‌های ساختگی و بزرگ‌نمایی غیر ضروری و نامتناسب چند موضوع ادعایی که با فعالیت‌های جاری هسته‌ای نیز ارتباطی ندارند و از هیچ فوریتی نیز برخوردار نیستند، به ویژه در حالی که ایران هنوز با آژانس با هدف حل و فصل آنها در حال تعامل است، هیچ ثمری جز ایجاد مشکلات جدید ندارد. از این گذشته، نباید فراموش کرد که این ایران بود با حسن نیت و شفافیت، دسترسی آژانس به مکان‌ها را فراهم کرد. غریب‌آبادی به سفر اخیر رافائل گروسی مدیرکل آژانس به تهران اشاره کرد و گفت: در سفر اخیر مدیرکل آژانس به تهران در ۲۱ فوریه ۲۰۲۱، مقامات جمهوری اسلامی همچنین بر اهمیت پرهیز از ایجاد هرگونه مشکل غیرضروری و تعقیب رویکرد سیاسی در مورد این موضوعات که می‌تواند به روحیه همکاری موجود آسیب برساند، تاکید کردند. با توجه به حسن نیت و شفافیت نشان داده شده توسط ایران، به ویژه از طریق ارایه دسترسی، مقامات ایرانی همچنین بر لزوم حل و فصل این مسائل در سریع‌ترین زمان ممکن تاکید مجدد کردند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.