انرژی هسته ای برای چانه زنی سیاسی در جهان

یکی از مهم‌ترین نگرانی‌های غرب، به‌ویژه آمریکا، پیوستن ایران به باشگاه هسته‌ای جهانی است. دستیابی به توانمندی‌های راهبردی در زمینه چرخه کامل سوخت هسته‌ای و از جمله غنی‌سازی اورانیوم، جایگاه ژئوپلیتیکی یک کشور را تغییر می‌دهد. چنین کشوری دیگر قابل تهدید و تحقیر نیست. ایرانِ امروز، با وجود سال‌ها تحریم، نه‌تنها توانسته به سطحی از دانش برسد که سانتریفیوژهای پیشرفته نسل جدید را بومی‌سازی کند، بلکه در مسیر تولید سوخت برای نیروگاه‌های هسته‌ای داخلی، از جمله نیروگاه بوشهر و راکتور تحقیقاتی تهران، گام‌های اساسی برداشته است. باشگاه هسته‌ای جهانی، اگرچه به‌ظاهر بر پایه پیمان عدم اشاعه سلاح‌های هسته‌ای (NPT) شکل گرفته، اما در واقع محفل بسته‌ای است که اعضای آن تمایلی به ورود کشورهای مستقل به این حوزه ندارند. غرب همواره تلاش کرده دانش هسته‌ای پیشرفته را در انحصار خود نگه دارد، زیرا می‌داند چنین دانشی، در کنار فناوری‌های دیگر، بنیان استقلال و اقتدار ملی کشورها را شکل می‌دهد. در این میان، ایران به‌عنوان کشوری با سابقه تمدنی، ذخایر عظیم انرژی، موقعیت استراتژیک و ظرفیت علمی بالا، تهدیدی جدی برای نظم هسته‌ای انحصاری غرب محسوب می‌شود. هرگونه پیشرفت ایران در صنعت هسته‌ای، می‌تواند این انحصار را درهم بشکند و الگویی برای کشورهای دیگر شود که در پی استقلال علمی و فنی هستند. مخالفت غرب با غنی‌سازی اورانیوم در ایران، در واقع مخالفتی است با اصل استقلال و خودکفایی علمی. دولت‌های سلطه‌گر غربی می‌دانند که اگر ایران بتواند تمام چرخه سوخت هسته‌ای را در داخل کشور تولید کند، عملاً نیازی به واردات سوخت و تجهیزات حیاتی از خارج نخواهد داشت. این امر نه‌تنها ایران را از دام تحریم‌ها نجات می‌دهد، بلکه توان چانه‌زنی و قدرت بازدارندگی آن را در عرصه بین‌الملل افزایش خواهد داد. رهبر معظم انقلاب- 5 آذر 1403- در دیدار بسیجیان فرمودند: «ما اورانیوم غنی‌سازی‌شده‌ ۲۰ درصد را برای رادیوداروها احتیاج داشتیم؛ نیاز مبرم کشور بود. یک مقدار داشتیم که از سابق تهیّه شده بود، داشت تمام می‌شد؛ باید می‌خریدیم. از چه کسی؟ از آمریکا. آمریکایی‌ها گفتند که شما هر چه تولید ۳.۵ درصد دارید به ما بدهید، ما در مقابل به شما ۲۰ درصد می‌دهیم....وسط مذاکرات دیده شد که آمریکایی‌ها دارند کلک می‌زنند و جلویش گرفته شد. در همان حینی که اینها خیال می‌کردند به خاطر نیاز کشور به ۲۰ درصد، ایران تسلیم خواهد شد، در همان زمان، اساتید بسیجی ما در داخل، خودشان اورانیومِ ۲۰ درصد را تولید کردند. » رهبر حکیم انقلاب همچنین- 11 آبان 1382- در دیدار با کارگزاران نظام با اشاره به موضع برخی کشورها در مورد اینکه لازم نیست ایران سوخت هسته‌ای تولید کند، فرمودند: «این کشورها در واقع تلاش می‌کنند با در دست گرفتن روند تامین سوخت هسته‌ای مورد نیاز نیروگاه ایران، در واقع ایران و ایرانی را گروگان بگیرند و از این طریق جمهوری اسلامی را تحت فشار قرار دهند، اما ما زیر بار این حرف نمی‌رویم و با استناد به مقررات بین‌المللی، سوخت هسته‌ای مورد نیاز نیروگاه را با تکیه بر دانشمندان و متخصصان داخلی تولید خواهیم کرد. » حضرت آقا- تیرماه 1383- در دیدار با مسئولان جهاد دانشگاهی نیز فرمودند: «مسئله‌ای که ما با جدیت به دنبال آن هستیم استفاده از دانش هسته‌ای در مصارف گوناگون غیرنظامی از جمله در تامین سوخت نیروگاه اتمی بوشهر است که این مسئله مطابق مقررات بین‌المللی و معاهده ان‌پی‌تی که ما هم آن را قبول کرده‌ایم، هیچ اشکالی ندارد و حق مسلم همه کشورها است.» ایرانِ امروز با اتکا به توان علمی دانشمندان خود، بدون تکیه به قدرت‌های خارجی، چرخه کامل سوخت هسته‌ای را به دست آورده و در مسیر خودکفایی و عزت ملی گام‌های بلندی برداشته است. آنچه غرب را نگران کرده، نه غنی‌سازی اورانیوم، بلکه غنی‌سازی «اقتدار»، «استقلال» و «عزت» در کشوری است که حاضر نیست سرنوشتش را به اراده بیگانگان گره بزند. دوران «اجازه گرفتن» به‌سر آمده است؛ امروز ایران نه در جایگاه یک «مطیع»، بلکه در قامت یک «الگو» ایستاده است؛ الگویی که پیام آن روشن است: عزت ملی را باید ساخت، عزت ملی خریدنی نیست. مسعود اکبری -سرمقاله کیهان