بهزاد رایگانی سرپرست دبیر ستاد ملی سیاست گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار در گفتگو با مهر، با اشاره به وضعیت کنونی آلودگی هوای تهران در فصل تابستان گفت: وضعیتی که اکنون در کلان‌شهر تهران شاهد آن هستیم، عمدتاً به دلیل گرد و خاک‌های محلی است. امسال طبق گزارش‌های ارائه شده از سوی همکاران در سازمان هواشناسی، پنجمین سال خشکسالی متوالی کشور است و شدت خشکسالی در سال جاری نسبت به سال‌های گذشته بیشتر بوده است. این شرایط موجب فعال شدن کانون‌های گرد و غبار محلی شده است.
رایگانی ادامه داد: در مورد شهر تهران، کانون‌های محلی متعددی وجود دارند که بر وضعیت هوای این شهر تاثیرگذار هستند و همین عامل باعث تشدید وضعیت فعلی شده است. علاوه بر این، یک عامل دیگر نیز در این زمینه تاثیرگذار بوده است؛ نوع جریان هوایی که این روزها با آن مواجه هستیم از نوع جریان هوای سرد است و همین موضوع باعث شده که شدت باد نیز تا حدی افزایش یابد که این افزایش باد، خود به تشدید گرد و خاک دامن زده است.
منشا گرد و غبار، پدیده‌ای طبیعی است و راهکارهای کنترل آن بلندمدت خواهد بود
سرپرست دبیر ستاد ملی سیاست گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار اظهار داشت: مسئله گرد و غبار، یک پدیده انسانی نیست. اگر منشا آن عوامل انسانی مانند تردد یا مصرف مازوت بود، امکان مدیریت و کنترل آن در کوتاه‌مدت وجود داشت. اما علت اصلی این آلودگی‌ها، ذرات معلق ناشی از خاک هستند که از سطح زمین بلند می‌شوند.
وی با اشاره به کاهش شدید بارش‌ها در کشور گفت: در شرایطی که بارندگی وجود نداشته باشد، خاک سطح زمین رطوبت لازم را ندارد و به شدت مستعد جابه‌جایی توسط جریان‌های بادی می‌شود. از سوی دیگر، کاهش پوشش گیاهی نیز در تشدید این وضعیت موثر است. این عوامل در کنار یکدیگر باعث می‌شوند که ما شاهد وقوع پدیده گرد و خاک باشیم.
رایگانی تاکید کرد: برنامه‌هایی که در ستاد ملی گرد و غبار پیش‌بینی شده، عمدتاً بلندمدت هستند، چراکه وقتی با یک عارضه طبیعی مواجه هستیم، نمی‌توان آن را در کوتاه‌مدت با راندمان بالا کنترل کرد. به همین دلیل، ناگزیر به اجرای برنامه‌های بلندمدت هستیم تا بتوانیم این پدیده را به‌طور موثر مدیریت کنیم.
وی در تشریح اقدامات ستاد گفت: ما برای کانون‌های فعال گرد و غبار، برنامه‌هایی مانند نهال‌کاری، بَست‌کاری، احداث بادشکن‌های زنده و غیر زنده، ایجاد تله‌های رسوب‌گیر، غَروق (محصورسازی) محدوده‌های مرتعی، و کاشت نهال و بذر را در دستور کار قرار داده‌ایم. این اقدامات برای عرصه‌هایی که امکان مدیریت گرد و خاک در آن‌ها وجود دارد، در حال اجراست.
تشکیل کمیته مشترک برای هماهنگی و مدیریت پدیده گرد و غبار در تهران
سرپرست دبیر ستاد ملی سیاست‌گذاری و هماهنگی مدیریت پدیده گرد و غبار اعلام کرد: برای ایجاد هماهنگی و هم‌صدایی در ارائه گزارش‌ها و تحلیل‌های مرتبط با پدیده گرد و غبار، تصمیم گرفته شد که کمیته‌ای تخصصی با حضور نمایندگان نهادهای مرتبط تشکیل شود.
وی گفت: اتفاقی که افتاد این بود که برای اینکه یک صدایی وجود داشته باشد، گزارش‌ها به صورت علمی و مستند ارائه شود و هم‌صدایی در اطلاع‌رسانی شکل بگیرد، مقرر شد که یک کمیته مشترک تشکیل شود.
رایگانی افزود: در این کمیته نمایندگانی از سازمان هواشناسی، سازمان حفاظت محیط زیست، دبیرخانه ستاد ملی گرد و غبار و شهرداری تهران حضور دارند. هدف از تشکیل این کمیته، به اشتراک‌گذاری اطلاعات میان نهادهای مسئول است تا در صورت وجود ابهام در نوع و شرایط آلودگی، این ابهامات رفع شده و تصمیم‌گیری‌ها به صورت یکنواخت انجام گیرد.
وی تاکید کرد: با این اقدام، نهادهای مسئول قادر خواهند بود اطلاعات هماهنگ و دقیقی را در اختیار رسانه‌ها قرار دهند و از انتشار اطلاعات متناقض جلوگیری کنند.