تنهاسازی دیپلماتیک جمهوری اسلامی

نقطه اوج این تحولات، اقدام بی‌سابقه دولت استرالیا در اخراج سفیر ایران و تعلیق فعالیت‌های سفارت خود در تهران بود. این اقدام، که آنتونی آلبانزی نخست‌وزیر استرالیا همراه با وزیران ارشد و رئیس سازمان اطلاعات این کشور آن را اعلام کرد، برای اولین بار پس از جنگ جهانی دوم رخ می‌دهد که استرالیا سفیر یک کشور را اخراج می‌کند.

آلبانزی در سخنان خود، ایران را به هدایت دو حمله «ضد یهودی» در سیدنی و ملبورن پس از حوادث هفتم اکتبر ۲۰۲۳ متهم کرد و مدعی شد که ایران تلاش کرده است دخالت خود را پنهان کند، اما سازمان اطلاعات استرالیا (ASIO) به اطلاعات معتبری دست یافته است.

وی هدف از این حملات را تضعیف همبستگی اجتماعی و ایجاد اختلاف در جامعه استرالیا دانست و تاکید کرد که دولت استرالیا در پاسخ به این حوادث، اقداماتی قوی و قاطع انجام می‌دهد. در همین راستا، دولت استرالیا اعلام کرده است که قانونی را برای تروریستی اعلام شدن سپاه پاسداران انقلاب اسلامی نیز تصویب خواهد کرد. این اتهامات و اقدامات، بلافاصله با استقبال سفارت اسرائیل در استرالیا مواجه شد و آن را «گامی که مدت‌ها خواستار آن بوده‌ایم» توصیف کرد.

در مقابل، اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، با قاطعیت این اتهامات را رد کرد و گفت: «یهودستیزی در سیاست ما هیچ جایی ندارد و اقدام استرالیا یک فرافکنی برای جبران انتقادات اندک‌شان از رژیم صهیونیستی است.»

این واکنش نشان می‌دهد که از دیدگاه تهران، اقدام استرالیا نه براساس شواهد معتبر، بلکه درراستای اهداف سیاسی و تحت‌تاثیر فشارهای اسرائیل و با هدف ایران‌هراسی صورت گرفته است. این رویداد، فراتر از یک اختلاف دوجانبه دیپلماتیک، در چارچوب روندی گسترده‌تر از فشار بر ایران قابل تحلیل است. 

عباس عراقچی، وزیر امور خارجه نیز در واکنش به اتهامات استرالیا مبنی بر دست داشتن ایران در حملات «ضد یهودی» در این کشور، ضمن تکذیب قاطعانه این ادعاها، نخست‌وزیر استرالیا را سیاستمداری ضعیف خواند. وی با تاکید بر وجود جامعه یهودی کهن و حفاظت از کنیسه‌ها در ایران، اتهام‌زنی به تهران را بی‌معنی دانست و اقدام استرالیا را تلاشی برای مجازات ایران به دلیل حمایت مردم استرالیا از فلسطین قلمداد کرد. عراقچی هشدار داد که تلاش برای جلب رضایت جنایتکاران جنگی (اشاره به اسرائیل) تنها به جسورتر شدن آن‌ها منجر خواهد شد.

 سناریوی انزوای دیپلماتیک

اقدام استرالیا را نمی‌توان یک رویداد منفرد و بی‌ارتباط با سایر تحولات دید. پس از جنگ ۱۲ روزه علیه ایران، شاهد کاهش یا محدودیت فعالیت‌های دیپلماتیک برخی کشورهای اروپایی و حتی آسیایی در تهران بوده‌ایم. آلمان و اتریش عملاً سفارتخانه‌های خود را برای مراجعان جدید بستند. این سلسله اقدامات، جدا از تفاوت‌های جغرافیایی و سیاسی، نشان‌دهنده یک هماهنگی آشکار در سطح بین‌المللی است که نمی‌تواند تصادفی باشد.

پرسش اصلی اینجاست: آیا این اقدامات صرفاً واکنش‌های موردی هستند، یا بخشی از یک سناریوی از پیش‌طراحی‌شده در چارچوب نظم جهانی برای اعمال فشار و تغییر در ایران؟

شواهد نشان می‌دهد که روند فعلی بیشتر به دومی شباهت دارد. اجماع کشورهای غربی و حتی برخی شرکای آسیایی بر سر کاهش یا قطع روابط دیپلماتیک، نمی‌تواند تصادفی باشد. اهمیت ماجرا در این است که تعطیلی یا محدودسازی نمایندگی‌های خارجی، به معنای کاهش کانال‌های ارتباطی رسمی ایران با جهان است.

این موضوع، نه‌تنها هزینه‌های سیاسی و اقتصادی را افزایش می‌دهد، بلکه خطر انزوای بیشتر ایران را به همراه دارد؛ انزوایی که می‌تواند در آینده به ابزار فشار برای تحمیل تغییرات راهبردی تبدیل شود. بر همین اساس، آنچه در حال رخ دادن است صرفاً یک سلسله واکنش‌های دیپلماتیک نیست، بلکه زنجیره‌ای از اقدامات هماهنگ است که باید جدی گرفته شود.

توسعه ایرانی