ماشه هسته‌ای و ماشه دلار باهم کشیده شدند

به گزارش خبرنگار اقتصادی مهر، اخیراً سه کشور اروپایی در اقدامی هماهنگ اعلام کردند که سازوکار موسوم به “مکانیسم ماشه” را در قبال ایران فعال کرده‌اند؛ اقدامی که به لحاظ حقوقی و سازوکار اجرایی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد و ممکن است روندی طولانی برای رسیدن به نتایج ملموس طی کند. با این حال، در همان ساعات اولیه انتشار این خبر، بازار ارز داخلی شاهد نوسان صعودی نرخ دلار بود و برخی معامله‌گران تلاش کردند با استفاده از فضای خبری ایجاد شده، جو روانی را به سمت افزایش انتظارات منفی هدایت کنند.

کارشناسان می‌گویند که سنگینی «بار روانی» این‌گونه اقدامات، معمولاً بیش از اثرات واقعی آن بر اقتصاد است. مکانیسم ماشه، در کوتاه‌مدت، تغییری در درآمدهای ارزی، تراز تجاری یا ظرفیت تولید ایجاد نمی‌کند، اما می‌تواند با تزریق نااطمینانی، رفتار هیجانی برخی فعالان بازار را برانگیزد.

روح الله لک علی آبادی، نماینده مردم ازنا و دورود در مجلس شورای اسلامی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به آغاز فرآیند فعال شدن مکانیسم ماشه علیه جمهوری اسلامی ایران، گفت: پنجره‌های دیپلماسی بسته نیست و وزارت خارجه در حال تلاش برای حل و فصل این موضوع است و امیدواریم این تلاش‌ها از فعال‌سازی مکانیسم ماشه جلوگیری کند.

وی با بیان اینکه ایالات متحده تا امروز سخت‌ترین تحریم‌های خود را علیه ملت ایران اعمال کرده است، گفت: ضمانت اجرایی تحریم‌های سازمان ملل نسبت به تحریم‌های آمریکا کمتر است و بنابراین اثر فعال شدن مکانیسم ماشه نیز از تحریم‌های آمریکا کمتر خواهد بود. در واقع بار روانی مکانیسم ماشه بیشتر از چکاندن ماشه است.

این نماینده مجلس یادآور شد: معتقدم اگر میان ملت ایران همدلی وجود داشته باشد و یک صدای واحد از جمهوری اسلامی ایران در فضای بین‌الملل شنیده شود، می‌توانیم مانند جنگ ۱۲ روزه در حل این مشکل هم موفق شویم.‌

فضاسازی سوداگران برای ورود هیجانی مردم به بازار ارز

در روزهای اخیر، گروهی از فعالان غیررسمی بازار ارز با بهره‌برداری از فضای خبری ناشی از تحولات خارجی، دست به فضاسازی در شبکه‌های اجتماعی و کانال‌های غیررسمی زده‌اند. هدف از این فضاسازی، تحریک مردم و سرمایه‌های خرد برای ورود ناگهانی به بازار ارز است؛ بازاری که به اعتقاد کارشناسان، اساساً ظرفیت جذب این حجم از تقاضای هیجانی را ندارد و تحت تاثیر چنین موج‌هایی، به‌طور موقت ملتهب می‌شود.

محمدرضا حسینا، رئیس مجمع فعالان اقتصادی با اشاره به افزایش نرخ ارز در چند روز گذشته، گفته است: به دلیل التهاب‌های سیاسی که ناشی از فعال شدن مکانیسم ماشه به وجود آمده، بازار ارز ملتهب شده و نرخ دلار در بازار غیررسمی به بالای ۱۰۰ هزار تومان رسیده است اما این افزایش نرخ ارز توجیه اقتصادی ندارد، چرا که فروش نفت ایران همچون گذشته ادامه دارد و تقاضای جدیدی هم شکل نگرفته است.

وی افزود: بانک مرکزی از قبل پیش‌بینی‌هایی برای جلوگیری از آثار احتمالی فعال شدن مکانیزم ماشه انجام داده و طی سال گذشته ذخایر طلای خود را تقویت کرده است. پشتوانه طلای بانک مرکزی می‌تواند ابزار مناسبی برای کنترل بازار ارز و طلا باشد و به حفظ ثبات بازار کمک می‌کند.

رئیس مجمع فعالان اقتصادی با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته و با افزایش تنش‌های سیاسی در سطح جهانی، نه تنها بانک مرکزی کشورمان، بلکه بسیاری از بانک‌های مرکزی کشورها ذخایر طلای خود را افزایش داده‌اند، گفت: افزایش ذخایر طلا به کشورها کمک می‌کند که ثبات اقتصادی خود را در مقابله با تنش‌های سیاسی حفظ کنند و در واقع افزایش ذخایر طلا به نوعی اقتصاد را در برابر بحران‌های سیاسی بیمه می‌کند.

وی اظهار کرد: با تشدید التهاب‌های سیاسی در کشور، برخی سوداگران ارز با هدف نوسان‌گیری با سرمایه زیاد به بازار ارز ورود کرده‌اند، تا با تشدید هیجانات و ایجاد تشنج روانی در بازار ارز، بازدهی خود را حداکثر کنند.

وی تاکید کرد: در چنین شرایطی، سفته‌بازان و دلال‌ها عملاً بر بستر اخبار خارجی سوار می‌شوند و با ایجاد شایعه و سناریوسازی، تقاضای غیرمولد را افزایش می‌دهند. این سازوکار روانی در بسیاری از کشورها تجربه شده و معمولاً تا چند هفته ادامه پیدا می‌کند، اما اثرات آن با شفاف‌سازی و مدیریت ارزی قابل مهار است.‌