رای گیری برای لغو تحریم‌های هسته‌ای ایران

ین اقدام شورای امنیت در حالی رقم می‌خورد که بریتانیا، فرانسه و آلمان پیش‌تر با فعال کردن مکانیسم ماشه، زمینه بازگشت تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران را فراهم کرده‌اند. به تصویب نرسیدن قطعنامه شورای امنیت اما به منزله آغاز خوکار اسنپ‌بک نیست، این ساز و کار در صورت عدم حصول توافق با تهران از ۲۹ سپتامبر به اجرا گذاشته خواهد شد.

به ادعای تروئیکای اروپایی که از امضاکنندگان برجام یا «برنامه جامع اقدام مشترک» هستند، ایران تعهدات خود را ذیل توافق سال ۲۰۱۵ که با هدف جلوگیری از دستیابی تهران به سلاح‌های هسته‌ای تدارک دیده شده بود، نقض کرده است.

منابع دیپلماتیک پیش‌بینی می‌کنند که این قطعنامه نتواند ۹ رای مثبت لازم برای حفظ وضع موجود که به ادامه لغو تحریم‌ها منجر می‌شود را کسب کند و در نتیجه، تحریم‌های سازمان ملل بار دیگر علیه ایران اعمال خواهند شد. ریاست دوره‌ای شورا برگزاری این نشست در روز جمعه را که از ساعت ۱۰ صبح (۱۴:۰۰ به وقت گرینویچ) آغاز خواهد شد، تایید کرده است.

گفتنی است که امانوئل ماکرون، رئیس جمهوری فرانسه نیز روز پنجشنبه در گفتگو با یک شبکه خبری اسرائیلی اعلام کرد که تحریم‌های سازمان ملل متحد علیه ایران تا پایان ماه جاری میلادی باز خواهند گشت.

اظهارات ماکرون در مصاحبه با کانال ۱۲ اسرائیل، نشان می‌دهد که تلاش‌ها برای دستیابی به توافق میان قدرت‌های اروپایی و ایران با شکست مواجه شده است. با این اتفاق، ایران با آسیب‌های اقتصادی شدیدتری روبرو خواهد شد و ناظران بین‌المللی تقریباً هیچ نظارتی بر مواد و تاسیسات هسته‌ای ایران نخواهند داشت.

بنا بر این انتظار می‌رود شورای امنیت سازمان ملل هفته آینده درباره بازگرداندن تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران رای‌گیری کند؛ تحریم‌هایی که ممکن است تا ۲۷ سپتامبر مجدداً اعمال شوند.

ایرانی‌ها در پاسخ تهدید کرده‌اند که خروج از پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) یکی از پاسخ‌های احتمالی آن‌ها خواهد بود، اما دیپلمات‌های اروپایی معتقدند تهران تا این حد پیش نخواهند رفت.

مکانیسم «ماشه» (اسنپ‌بک) به صورت خودکار تمام تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل را که تحت توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ ایران لغو شده بود، بازمی‌گرداند.

ایران بارها اعلام کرده است که هرگز از مزایای کامل این توافق که آمریکا در سال ۲۰۱۸ از آن خارج شد، بهره‌مند نشده و اعمال مجازات به دلیل عدم پایبندی، نامشروع است.

مقامات ایرانی همچنین درخواست بازگشت به مذاکرات هسته‌ای با دولت ترامپ را هنوز جدی نگرفته‌اند، با توجه به اینکه آن‌ها درست تا پیش از بمباران توسط اسرائیل و آمریکا در حال انجام همین کار بودند.

امانوئل ماکرون در پاسخ به این سوال خبرنگار کانال ۱۲ اسرائیل که از او پرسیده بود آیا «مکانیسم ماشه» امری تمام‌شده است؟ گفت: «بله، این‌طور فکر می‌کنم. زیرا آخرین اخباری که از ایرانی‌ها داریم، جدی نیست.»

یک منبع آگاه از این پیشنهاد روز پنجشنبه در نشستی با خبرنگاران گفت: «تروئیکا پیشنهاد اخیر ایران را از نظر محتوایی ناکافی می‌داند، زیرا این پیشنهاد در ازای طرح نیات ایران، خواستار اقدامات گسترده‌ای مانند تمدید یا حتی لغو کامل مکانیسم ماشه است، اما هیچ اقدام ملموسی از طرف ایران ارائه نمی‌دهد. »

این منبع افزود که سه کشور اروپایی «همچنان به دیپلماسی متعهد هستند و برای تعامل با ایران در هر زمان ممکن، از جمله هفته آینده در نیویورک،اعلام آمادگی می‌کنند. »

فعال‌سازی اسنپ‌بک توسط تروئیکای اروپایی

سه کشور اروپایی اواسط ماه اوت در نامه‌ای به سازمان ملل از ایران به دلیل نقض برخی تعهدات برجامی، از جمله افزایش ذخایر اورانیوم خود به بیش از ۴۰ برابر سطح مجاز، به شدت انتقاد کردند.

این توافق که سال ۲۰۱۵ به سختی به دست آمده بود، سه سال بعد پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ در ایالات متحده در آستانه فروپاشی کامل قرار گرفت.رئیس جمهوری وقت آمریکا در سال ۲۰۱۸ ضمن خروج کشورش از این توافق، تحریم‌های حداکثری را مجدداً علیه ایران اعمال کرد. به دنبال خروج آمریکا، تهران نیز به تدریج تعهدات خود ذیل این توافق را کنار گذاشت و فعالیت‌های هسته‌ای خود را افزایش داد.

تروئیکای اروپایی در حالی روند فعال سازی مکانیسم ماشه را استارت زده‌اند که که تنش‌ها از زمان جنگ ۱۲ روزه میان ایران و اسرائیل در ماه ژوئن نیز بالا گرفته است.این جنگ همچنین مذاکرات هسته‌ای تهران با ایالات متحده را از مسیر خود خارج کرد و باعث شد ایران همکاری خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را به حالت تعلیق درآورد.