به این دلایل ترانزیت ایران زمینگیر شد
ساعت 24 - ایران به دلیل موقعیت ژئوپلیتیکی خود در تقاطع مسیرهای شمال-جنوب و شرق-غرب، از ظرفیتهای کمنظیری برای ایفای نقش به عنوانهاب ترانزیتی اوراسیا برخوردار است.وجود بیش از ۱۵ هزار کیلومتر خطوط ریلی و دسترسی به آبهای آزاد، این کشور را به نقطهای کلیدی در نقشه تجارت جهانی تبدیل کرده است.
با این حال، سه مانع بزرگ داخلی باعث شدهاند که این ظرفیت عظیم هنوز به یک مزیت واقعی بدل نشود. اولین مانع: ریلهای کند و غیررقابتی شبکه ریلی ایراناست شبکه ریلی اگرچه از نظر گستردگی در منطقه کمنظیر است، اما به دلیل سرعت پایین، در رقابت با سایر کریدورهای بینالمللی عقب مانده است.
فعالان اقتصادی از این وضعیت با تعبیر «حرکت شترگونه» یاد میکنند. به عنوان نمونه، بارگیری از سرخس به بندرعباس با قطار در برخی مواقع ۳۰ تا ۴۵ روز طول میکشد؛ در حالی که کامیونها همین مسیر را ظرف ۳ تا ۵ روز طی میکنند. همین تفاوت زمانی، جذابیت مسیر ایران را برای تاجران خارجی به شدت کاهش داده است.
دومین مانع: گمرکهای پیچیده و زمانبردر حالی که حمل فیزیکی کالا از مرز تا مقصد معمولاً کمتر از یک هفته زمان میبرد، فرآیندهای گمرکی در ایران میتواند بین ۷ تا ۲۰ روز طول بکشد. تعدد دستگاههای دخیل و نبود هماهنگی (عملکرد جزیرهای)، موجب شده است که مرزهای ایران به گلوگاهی پرهزینه و زمانبر برای تجار خارجی تبدیل شود. این مسئله رقابتپذیری مسیر ایران را در مقایسه با کریدورهای رقیب به شدت پایین میآورد. سومین مانع: نبود برنامه جامع ترانزیتیکارشناسان بارها تاکید کردهاند که بدون وجود یک نقشهراه مشخص، توافقنامههای بینالمللی و حضور در جشنوارههای خارجی تاثیر چندانی نخواهد داشت. ایران اخیراً با ترکمنستان و ازبکستان برای ایجاد گمرک واحد و ارائه تخفیفهای ترانزیتی تفاهمنامه امضا کرده است. این توافقها میتوانند زمینهساز جهش در همکاریهای منطقهای باشند، اما در غیاب یک استراتژی ملی و متولی واحد، این فرصتها بهسرعت فراموش میشوند و همچون گذشته با تغییر شرایط دستخوش تغییر میشوند.
فارس