راهنمای جامع: هر آنچه باید در مورد طبقه‌بندی‌های روغن هیدرولیک (HV, HM, HL) بدانید

با توجه به تنوع محیط‌های کاری و دمایی، استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 6743/4 برای طبقه‌بندی این روغن‌ها بر اساس ترکیبات و عملکردشان تعریف شده‌اند. درک این طبقه‌بندی‌ها، به‌ویژه کدهای رایج HL، HM، و HV، برای هر مهندس و تکنسین امری ضروری است.

وظایف اصلی روغن هیدرولیک

قبل از ورود به جزئیات طبقه‌بندی‌ها، لازم است وظایف کلیدی این سیال را مرور کنیم:

1. انتقال قدرت (Power Transmission): اصلی‌ترین وظیفه، انتقال نیروی تولیدی پمپ به عملگرها (سیلندرها و موتورها) با حداقل تلفات است.
2. روانکاری (Lubrication): کاهش اصطکاک و سایش بین قطعات متحرک مانند پمپ‌ها و شیرها.
3. خنک‌کاری (Cooling): دفع حرارت تولید شده ناشی از اصطکاک داخلی سیال و سایش مکانیکی.
4. آب‌بندی (Sealing): کمک به آب‌بندی داخلی بین سطوح جفت شونده (مانند پیستون و سیلندر) برای حفظ فشار.
5. محافظت در برابر خوردگی: پوشش دادن سطوح فلزی و محافظت از آن‌ها در برابر زنگ‌زدگی و خوردگی.

به طور کلی خرید روغن موتور هیدرولیک معمولاً بر حسب حجم (لیتر یا گالن) یا وزن (کیلوگرم یا پوند) آن تعیین می‌شود. قیمت‌ها ممکن است در بازارهای مختلف و با توجه به شرایط مختلف اقتصادی متفاوت باشد. شما برای اطلاعات دقیق و قیمت روز به صورت رایگان با کارشناسان فروشگاه اینترنتی روغنیتو تماس بگیرید.

طبقه‌بندی‌های استاندارد روغن هیدرولیک (ISO 6743/4)

استاندارد ISO 6743/4 روغن‌های هیدرولیک را بر اساس ترکیب پایه و افزودنی‌های خاصی که در آن استفاده شده، دسته‌بندی می‌کند. سه نوع رایج که تفاوت اصلی آن‌ها در توانایی مقاومت در برابر تغییرات دما و فشار است، عبارتند از:

۱. روغن هیدرولیک HL (پایه معدنی با افزودنی‌های ضد زنگ و ضد اکسیداسیون)

کد HL (مخفف Hydraulic, Light protection) نشان‌دهنده ابتدایی‌ترین سطح روغن هیدرولیک است که برای سیستم‌هایی با شرایط کاری سبک و دمای ثابت به کار می‌رود.

• پایه: روغن‌های معدنی خالص.
• افزودنی‌های اصلی:
  • ضد زنگ (Anti-Rust): برای محافظت از سطوح فلزی در برابر رطوبت و اکسیژن.
  • ضد اکسیداسیون (Anti-Oxidant): برای جلوگیری از تجزیه شیمیایی روغن در اثر حرارت، که منجر به تشکیل لجن و اسید می‌شود.
• کاربرد: این روغن‌ها فاقد خاصیت ضد سایش قوی هستند و بیشتر در سیستم‌های قدیمی‌تر یا در شرایطی که فشار کاری پایین است (مانند برخی سیستم‌های گردشی یا روانکاری عمومی) استفاده می‌شوند.
• محدودیت: شاخص گرانروی (Viscosity Index) پایین؛ به این معنی که ویسکوزیته آن‌ها با تغییر دما به شدت تغییر می‌کند.

۲. روغن هیدرولیک HM (پایه معدنی با افزودنی‌های ضد سایش)

کد HM (مخفف Hydraulic, Medium protection) متداول‌ترین نوع روغن هیدرولیک در صنعت است و یک گام بالاتر از HL قرار می‌گیرد. این روغن‌ها برای اکثریت قریب به اتفاق سیستم‌های صنعتی مدرن مناسب هستند.

• پایه: روغن‌های معدنی مرغوب.
• افزودنی‌های اصلی: شامل تمام افزودنی‌های موجود در HL (ضد زنگ و ضد اکسیداسیون) به‌علاوه افزودنی‌های ضد سایش (Anti-Wear - AW).
• نقش کلیدی افزودنی AW: این افزودنی‌ها در نقاط تماس فلز با فلز (مانند پمپ‌ها) یک لایه محافظ شیمیایی تشکیل می‌دهند تا از سایش قطعات در شرایط فشار بالا جلوگیری کنند.
• کاربرد: مناسب برای پمپ‌های دنده‌ای، پره‌ای، پیستونی و شیرهای هیدرولیک دقیق. در اکثر ماشین‌آلات صنعتی، آسانسورها و تجهیزات تزریق پلاستیک استفاده می‌شوند.
• محدودیت: مانند HL، شاخص گرانروی آن‌ها متوسط است و برای کار در محدوده‌های دمایی بسیار گسترده مناسب نیستند.

۳. روغن هیدرولیک HV (پایه معدنی با شاخص گرانروی بالا)

کد HV (مخفف Hydraulic, Variable/High VI) نوع تخصصی‌تری از روغن هیدرولیک است که برای مقابله با چالش‌های دمایی طراحی شده است.

• پایه: روغن‌های معدنی مرغوب (اغلب با فرآیند هیدروکراکینگ) و مواد بهبوددهنده شاخص گرانروی (VI Improvers).
• افزودنی‌های اصلی: شامل تمام افزودنی‌های HM (ضد زنگ، ضد اکسیداسیون و ضد سایش) به‌علاوه بهبوددهنده‌های شاخص گرانروی (VI Improvers).
• شاخص گرانروی (VI): این شاخص توانایی روغن در حفظ ویسکوزیته خود در برابر تغییرات دما را نشان می‌دهد. روغن‌های HV دارای VI بالا (معمولاً بالای ۱۳۰) هستند.
  • عملکرد در سرما: در دمای پایین، روغن HV کمتر غلیظ می‌شود، که استارت سیستم را آسان می‌کند.
  • عملکرد در گرما: در دمای بالا، روغن HV خاصیت ویسکوزیته خود را بهتر حفظ می‌کند و از کاهش روانکاری جلوگیری می‌نماید.
• کاربرد: ایده‌آل برای تجهیزات متحرک (مانند بیل مکانیکی، جرثقیل و تجهیزات کشاورزی) که در محیط‌هایی با نوسانات دمایی شدید کار می‌کنند یا سیستم‌هایی که در معرض شوک‌های حرارتی هستند.

انتخاب گرانروی (ویسکوزیته) مناسب: کد ISO VG

پس از تعیین نوع طبقه‌بندی (HL, HM, HV) باید به گرانروی یا ویسکوزیته روغن توجه کرد. گرانروی، مقاومت داخلی سیال در برابر جاری شدن است و مهم‌ترین عامل در انتخاب روغن هیدرولیک می‌باشد.

استاندارد ISO VG (Viscosity Grade) که با اعدادی مانند ۳۲، ۴۶، ۶۸ و ۱۰۰ مشخص می‌شود، برای تعیین ویسکوزیته حرکتی روغن در دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد استفاده می‌شود. برای مثال:

• ISO VG 46: به این معنی است که ویسکوزیته حرکتی (Kinematic Viscosity) روغن در دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد حدود ۴۶ سانتی‌استوک (cSt) است.
• ISO VG 68: ویسکوزیته در دمای ۴۰ درجه سانتی‌گراد حدود ۶۸ cSt است.

قاعده کلی انتخاب ویسکوزیته:

1. ویسکوزیته بالا: برای سیستم‌های قدیمی، پمپ‌های پره‌ای (Vane Pumps) یا کار در دماهای بالا توصیه می‌شود. (بهبود آب‌بندی)
2. ویسکوزیته پایین: برای سیستم‌های دقیق و حساس (مانند سروو مکانیسم‌ها)، پمپ‌های پیستونی یا کار در دماهای سرد توصیه می‌شود. (کاهش تلفات اصطکاک و انتقال سریع‌تر)

توجه حیاتی: همواره باید ویسکوزیته و نوع روغن را بر اساس توصیه‌های سازنده اصلی تجهیزات (OEM) انتخاب کنید. استفاده از ویسکوزیته نامناسب، یکی از دلایل اصلی خرابی پمپ‌ها، گرم شدن بیش از حد سیستم و کاهش راندمان کلی است.

افزودنی‌های حیاتی و تکمیلی

روغن‌های هیدرولیک مدرن حاوی پکیج‌های افزودنی پیشرفته‌ای هستند که عملکرد آن‌ها را فراتر از روغن پایه می‌برند:

• ضد کف (Anti-Foam): جلوگیری از تشکیل حباب‌های پایدار در سطح روغن، که می‌تواند باعث کاهش راندمان پمپ و ایجاد پدیده کاویتاسیون شود.
• ضد آبکاری (Demulsibility): توانایی روغن برای جداسازی سریع آب؛ وجود آب در روغن، خاصیت روانکاری را از بین برده و باعث زنگ‌زدگی می‌شود.
• پایداری هیدرولیتیک: حفظ خواص شیمیایی روغن در مجاورت آب و جلوگیری از تجزیه آن.

نتیجه‌گیری

انتخاب روغن هیدرولیک یک تصمیم حیاتی در مدیریت دارایی‌های صنعتی است. انتخاب صحیح باید سه معیار اصلی را مد نظر قرار دهد:

1. نوع طبقه‌بندی (HL/HM/HV): بر اساس نیاز سیستم به مقاومت در برابر سایش (HM) و دامنه دمای کاری (HV).
2. درجه گرانروی (ISO VG): بر اساس دمای محیط، فشار کاری و نوع پمپ (طبق دستورالعمل سازنده).
3. کیفیت برند و پکیج افزودنی‌ها: اطمینان از خلوص روغن پایه و کارآمدی افزودنی‌ها (ضد کف، ضد زنگ و ضد سایش).

با درک عمیق تفاوت‌های بین HL، HM و HV و انتخاب صحیح ویسکوزیته، نه تنها طول عمر تجهیزات خود را افزایش می‌دهید، بلکه عملکرد و راندمان سیستم‌های هیدرولیک را در هر شرایط عملیاتی به بالاترین حد ممکن خواهید رساند.

معرفی چند محصول رایج روغن هیدرولیک در بازار ایران

در بازار روانکارها، شرکت‌های داخلی و خارجی متعددی محصولات هیدرولیک با کیفیت بالا تولید می‌کنند. هر یک از این محصولات با نام تجاری خاصی عرضه می‌شوند که در کنار آن، کدهای استاندارد HM، HV و VG (درجه گرانروی) ذکر می‌گردد.

۱. بهران هیدرولیک (Bahrān Hydraulic)

«بهران» یکی از پرفروش‌ترین و شناخته‌شده‌ترین برندهای روغن صنعتی در ایران است که محصولات هیدرولیک متنوعی تولید می‌کند.

• نوع محصول غالب:
  • بهران هیدرولیک HM: این محصول ستون اصلی خط تولید روغن‌های هیدرولیک بهران است. این روغن بر پایه پارافینیک معدنی مرغوب با شاخص گرانروی متوسط ساخته شده و حاوی افزودنی‌های ضد سایش (AW)، ضد زنگ و ضد اکسیداسیون است.
  • کاربرد اصلی: مناسب برای اکثر سیستم‌های هیدرولیک صنعتی ثابت (کارخانجات، پرس‌ها، ماشین‌های تزریق) که در دمای کاری نسبتاً ثابت عمل می‌کنند.
• نوع محصول تخصصی:
  • بهران هیدرولیک HV: این روغن برای شرایط سخت‌تر طراحی شده است. با افزودنی‌های بهبوددهنده شاخص گرانروی (VI Improvers)، مقاومت بالایی در برابر تغییر دما دارد.
  • کاربرد اصلی: ایده‌آل برای ماشین‌آلات متحرک مانند بیل‌های مکانیکی، لودرها، جرثقیل‌ها و تجهیزات کشاورزی که در فصل‌های مختلف و تغییرات دمایی گسترده کار می‌کنند.

به طور کلی خرید وغن هیدرولیک بهران H68 معمولاً بر حسب حجم (لیتر یا گالن) یا وزن (کیلوگرم یا پوند) آن تعیین می‌شود. قیمت‌ها ممکن است در بازارهای مختلف و با توجه به شرایط مختلف اقتصادی متفاوت باشد. شما برای اطلاعات دقیق و قیمت روز به صورت رایگان با کارشناسان فروشگاه اینترنتی روغنیتو تماس بگیرید.

۲. پارس بابک هیدرولیک (Pars Babak Hydraulic)

شرکت نفت پارس یکی دیگر از تولیدکنندگان بزرگ داخلی است. محصولات هیدرولیک پارس اغلب با نام "پارس بابک" شناخته می‌شوند.

• نوع محصول غالب:
  • پارس بابک HM: عملکردی مشابه با بهران HM دارد و برای انتقال قدرت در سیستم‌های هیدرولیک صنعتی و ماشین‌آلات معمولی مورد استفاده قرار می‌گیرد. تمرکز این محصول بر پایداری حرارتی و مقاومت در برابر سایش است.
• نوع محصول تخصصی:
  • پارس بابک HV: این محصول برای محیط‌هایی با نوسانات دمایی بالا طراحی شده است تا ویسکوزیته روغن در گرمای زیاد یا سرمای شدید به خوبی حفظ شود.
• مزیت رقابتی: پارس بابک در ویسکوزیته‌های رایج VG 32، VG 46 و VG 68 به وفور یافت می‌شود و دسترسی آسانی در بازار دارد.

۳. ایرانول هیدرولیک (Iranol Hydraulic)

شرکت نفت ایرانول نیز با ارائه محصولاتی با کیفیت بالا، سهم قابل توجهی در بازار دارد.

• نوع محصول غالب:
  • ایرانول H (مشابه HM): این روغن‌ها عموماً با پکیج افزودنی کامل و قابلیت جداسازی آب (Demulsibility) خوب تولید می‌شوند.
• نوع محصول تخصصی:
  • ایرانول H V (مشابه HV): این گروه از روغن‌ها، به دلیل داشتن شاخص گرانروی بالا، برای سیستم‌هایی که نیاز به دقت در کنترل حرکتی در دماهای متغیر دارند، انتخاب مناسبی است.

۴. روغن‌های هیدرولیک خارجی (Shell, Total, Mobil)

• شل هیدرولیک S2 (Shell Tellus S2 V / M): یکی از محصولات بسیار مشهور جهانی است. سری S2 V آن معادل HV بوده و برای مقاومت عالی در برابر برش و پایداری حرارتی شناخته می‌شود. سری S2 M نیز معادل HM است.
• توتال (Total Azolla ZS / AF): این محصولات نیز با کیفیت بالا و مطابق با سخت‌گیرانه‌ترین استانداردهای بین‌المللی تولید می‌شوند و اغلب در صنایع حساس و تجهیزات گران‌قیمت استفاده می‌گردند.

خرید روغن موتور هیدرولیک از فروشگاه اینترنتی روغنیتو

طبق لیست قیمت روغن موتور در مجموعه ما، قیمت روغن موتور بسیار استاندارد بوده تا با اطمینان کامل این محصول را خریداری کنید. برای استعلام قیمت و خرید روغن موتور با حجم لیتر می‌توانید با پشتیبان سایت روغنیتو در تماس باشید. تمامی محصولات مورد نیاز شما مشتریان عزیز در کمترین زمان به سراسر نقاط ایران با نحوه بارگیری صحیح ارسال می‌شود. هنگام خرید روغن موتور ، به نکاتی مانند کیفیت، برند، نوع بسته‌بندی و شرایط ذخیره‌سازی توجه کنید. همچنین، مقایسه قیمت‌ها و انجام تحقیقات لازم نیز می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین روغن صنعتی را با بهترین قیمت پیدا کنید.