نگران تکرارکمبود خوراک زمستانی پتروشیمی‌ها
ساعت 24 - زمستان ۱۴۰۳، نخستین تلنگر بزرگ به صنعت پتروشیمی بود؛ سرمای شدید و کمبود گاز خوراک، تولید را تا مرز توقف برد و زیان‌های میلیاردی برجای گذاشت. حالا با نزدیک‌شدن دوباره فصل سرد، آیا تدابیر تازه می‌تواند مانع تکرار آن شود؟
در میان همه بخش‌های آسیب‌دیده، واحدهای پتروشیمی گازمحور بیشترین فشار را تحمل کردند. این سرمای دوگانه، از یک‌سو مربوط به هوا بود و از سوی دیگر به خوراکی که برای ادامه تولید حیاتی است.
کمبود گاز، نه فقط تولید روزانه را قطع یا محدود کرد، بلکه ناهماهنگی در تحویل خوراک، زنجیره صادراتی را به هم زد و برخی مشتریان بین‌المللی را از ایران دور کرد و حتی برخی واحدهای پتروشیمی را وادار به تعطیلی چند ماهه ساخت.
سرمای زمستان برای آن‌ها به معنای توقف کوره‌ها، خواب‌دادن واحدها و روزهای از دست‌رفته‌ای بود که هر کدام میلیون‌ها دلار درآمد را نابود می‌کرد. بسیاری از این واحدها مجبور شدند بارها عملیات خاموشی و روشن کردن مجدد را انجام دهند؛ فرآیندی که هم هزینه‌بر است، هم عمر تجهیزات را کوتاه می‌کند و هم خطرات ایمنی به همراه دارد و در وان افزای کمبود سوخت وانرژی، نیازمند سوخت و انرژی مضاعفی برای شروع مجدد است.
اتکای ۷۰ درصدی به گاز، نقطه‌ضعف صادرات غیرنفتی
بر اساس آمار شرکت ملی صنایع پتروشیمی، نزدیک به ۶۵ تا ۷۰ درصد ظرفیت تولید این صنعت به خوراک گاز طبیعی وابسته است. این وابستگی سنگین در ۲ بخش اصلی خود را نشان می‌دهد: خوراک متان برای واحدهای تولیدی متانول، آمونیاک و اوره و خوراک اِتان و گازهای همراه نفت برای الزامات زنجیره الفین و مشتقات آن.
ایران حدود ۷۰ مجتمع پتروشیمی فعال دارد که ۴۵ مجتمع از آن‌ها به طور کامل گازمحورند، ۱۵ مجتمع خوراک مایع نفتا و میعانات استفاده می‌کند و ۱۰ مجتمع خوراک ترکیبی به کار می‌برد.
این ترکیب نشان می‌دهد کوچک‌ترین بحران در تامین گاز زمستانی یا محدودیت ناشی از تحریم تجهیزات گازرسانی، بخش بزرگی از صادرات غیرنفتی که ستون دوم ارزآوری کشور است را در معرض خطر مستقیم قرار می‌دهد.