بانک‌ها 37 میلیون متر ملک و هزار همت دارایی منجمد دارند
ساعت ۲۴ - بانک‌ها در اقتصاد باید نقش تسهیل‌کننده تولید، تامین مالی بنگاه‌های مولد و پشتیبان رشد اقتصادی را ایفا کنند؛ اما در سال‌های اخیر، بخش قابل توجهی از بانک‌های کشور به جای ایفای این نقش حیاتی، به بنگاه‌داری و سرمایه‌گذاری در حوزه‌های غیرمولد روی آورده‌اند.
از خرید و فروش ملک و ساخت برج‌های تجاری تا مالکیت بر ده‌ها شرکت ساختمانی، بسیاری از بانک‌های خصوصی عملاً از مسیر اصلی خود خارج شده و به بازیگران بزرگ بازار مستغلات تبدیل شده‌اند.
منان رئیسی نماینده مجلس شورای اسلامی، اخیراً در گفت‌وگویی با تاکید بر ضرورت پایان دادن به بنگاه‌داری بانک‌ها، آمار قابل‌تاملی ارائه کرده است. به گفته او، بررسی صورت‌های مالی منتشرشده در سامانه کدال نشان می‌دهد که 17 بانک فعال کشور بیش از 75 شرکت انبوه‌ساز زیرمجموعه دارند که بخش عمده‌ای از آن‌ها در حوزه ساخت‌وساز، خرید و فروش املاک و مستغلات فعالیت می‌کنند.
رئیسی تصریح کرد: این بانک‌ها در حال حاضر نزدیک به 37 میلیون متر مربع زمین و مسکن در اختیار دارند که عمده آن‌ها به بازار عرضه نشده و به خانه‌های خالی تبدیل شده‌اند. ارزش تقریبی این املاک بیش از هزار هزار میلیارد تومان (1000 همت) برآورد می‌شود.
او افزود که مجلس بارها نسبت به این روند تذکر داده و تاکید کرده است: بانک‌ها باید منابع خود را به سمت صنایع مولد ببرند و از بنگاه‌داری خارج شوند. ادامه این روند هم به نظام بانکی و هم به بازار مسکن آسیب می‌زند.
ایران‌مال؛ نماد بنگاه‌داری افسارگسیخته
نمونه آشکار از این پدیده، پروژه ایران‌مال است؛ پروژه‌ای عظیم که با سرمایه‌گذاری مستقیم بانک آینده شکل گرفت و به نماد بنگاه‌داری بی‌ضابطه بانک‌های خصوصی تبدیل شد.
از همان آغاز، کارشناسان اقتصادی هشدار دادند که ورود یک بانک به پروژه‌ای تجاری-تفریحی با این ابعاد، خلاف ماموریت بانکی است و منابع مالی را در دارایی‌های غیرمولد قفل می‌کند.
در ادامه، گزارش‌ها نشان داد که بخش عمده‌ای از دارایی‌های بانک آینده در این پروژه منجمد شده و همین موضوع، یکی از عوامل اصلی ناترازی شدید و ورشکستگی تدریجی بانک آینده بوده است.
به بیان دیگر، به جای آنکه سپرده‌های مردم صرف تولید، اشتغال و سرمایه‌گذاری در بخش واقعی اقتصاد شود، به ساخت و تجهیز یکی از بزرگ‌ترین مراکز خرید خاورمیانه اختصاص یافت.