دور باطل در حل بحران آب

به گزارش ایرنا، افت بی‌سابقه پوشش برفی در کشور، ذخایر طبیعی آب ایران را به پایین‌ترین سطح ۲ دهه اخیر رسانده و هشدار جدی درباره بحران کم‌آبی زمستانی و سال آینده به همراه دارد. میزان پوشش برفی سطح کشور در حال حاضر بسیار ناچیز است؛ وضعیتی که نسبت به مدت مشابه سال آبی گذشته، کاهش ۹۸.۶ درصدی و در مقایسه با میانگین ۲۰ سال اخیر افت ۹۹.۸ درصدی را نشان می‌دهد.

کاهش شدید منابع آبی و ورود کشور به ششمین سال خشکسالی پیاپی، تامین آب بویژه مصارف خانگی و شرب را در تنگنای شدید قرار داده و گمانه زنی‌ها درباره چگونگی تامین آب شرب مورد نیاز مردم بویژه در کلانشهرهایی چون تهران و اصفهان که در مناطق خشک و مرکزی کشور قرار دارند را بیش از پیش افزایش داده است.

کاهش شدید منابع آبی ذخیره شده در پشت سدهایی که در سال‌های گذشته منبع اصلی تامین آب به شمار می‌رفتند، مخاطرات تامین آب را جدی تر کرده است هرچند جیره بندی آب در دستور کار متولیان مدیریت آب کشور نیست اما این پرسش اساسی را ایجاد کرده که برای آب مورد نیاز شهرها چه باید کرد.

برای یافتن پاسخ به این پرسش، گروه اقتصادی ایرنا میزبان علی بیت اللهی استاد دانشگاه و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی بود؛ وی معتقد است که باید از اکنون به فکر مدیریت و توزیع مناسب جمعیتی در کشور باشیم زیرا سال‌های سخت تری در پیش رو داریم.

مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:

بحران آب شوخی‌بردار نیست

این استاد دانشگاه با بیان اینکه سال‌هاست از پاییز و زمستان پربارش و پر برف فاصله گرفته‌ایم، افزود: این تغییرات در یک گستره جغرافیایی بسیار وسیع در حال اتفاق افتادن است و علاوه بر کشورمان، حتی کشورهای اروپایی نیز دچار کاهش منابع آب شده‌اند.

وی یادآور شد: پاییز امسال از نظر بارندگی‌ها و بارش‌های جوی در ۵۰ سال گذشته استثنا بود و مطابق آمارها خشک‌ترین پاییز کشور به ثبت رسیده است. این مساله سبب می‌شود تا یک چشمه بسیار بزرگ تغذیه کننده منابع آبی مان، یعنی نزولات جوی را از دست بدهیم. نزولاتی که تا حدودی برداشت‌های ما از منابع آب زیرزمینی را جبران می‌کرده است.

بیت‌اللهی گفت: این مساله در بیلان منفی منابع آبی کشور منعکس خواهد شد و فشار به منابع آبی موجود را دوچندان خواهد کرد که خود منجر به افت سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش آب در سدها و رودخانه‌ها می‌شود. در مقابل حقیقت تلخ این است که ما حتی در مدیریت مصرف منابع آب منطبق با شرایط اقلیمی امروز رفتار نکرده‌ایم.

وی اضافه‌کرد: در این زمینه شاهد پاسخگویی طبیعت با پدیده‌هایی همچون فرونشست زمین، شوره‌زار شدن اراضی، از دست رفتن آبادی سرزمینی و غیره هستیم که در اقصی نقاط کشور دیده می‌شود. متاسفانه این روند ادامه‌دار است و باید مدیریت صحیح در آن اعمال شود.

این استاد دانشگاه هشدار داد: بحران آب شوخی‌بردار نیست و اگر نتوان مدیریت درستی اعمال کرد، زیست و آسایش از زندگی افراد گرفته می‌شود و باید جدیتی در این کار داشته باشیم.

وی بر لزوم آرامش، صبر و متانت در ارائه راهکارها به منظور مدیریت این مشکلات تاکید کرد و گفت: مشکلی که در مدت حدود ۶۰ سال (از اواسط دهه ۵۰ ) در کشور شکل گرفته را نمی‌توان یک شبه حل کرد. همواره با پشت سر گذاشتن شرایط بحرانی در تابستان و تا اواسط پاییز، مشکلات موجود فراموش می‌شود و این رویه نادرست مدیریتی در همه سال‌ها تداوم یافته است.

عضو هیات علمی مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی تصریح‌کرد: چنین رویکردی برای جامعه‌ای که جمعیت بالایی داشته و کلان شهرهای بسیار بزرگی دارد به هیچ عنوان پسندیده نیست و باید بتوانیم کار مستمر درازمدتی را نهادینه کنیم که با تغییر مسئولان تغییر نکند.