بن بست دولت پزشکیان در راه سیاست خارجی

چنین فرصتی بخاطر سرسختی بیش از حد مقامات ایران و امریکا ، از دست رفت.  البته از ابتدا این سطح از ناامیدی در کار نبود ، اما من فکر می‌کنم دولت و شخص آقای پزشکیان دیر به اهمیت این موضوع پی برد و بخاطر همین دیر عمل کردن و نداشتن ابتکار عمل پیشدستانه ، از سوی طرف مقابل با دوگانه سخت توافق یا جنگ روبرو شد.   اگر ایشان به محض روی کار آمدن پیشدستی می‌کرد و برای توافق جامع و رفع تخاصم با امریکا ، پیشقدم می شد ، چه بسا دوگانه توافق یا جنگ فرصت مطرح شدن پیدا نمیکرد.

ما در دوره فعالیت دولتهای گذشته از جمله دولتهای مرحوم هاشمی رفسنجانی ، سید محمد خاتمی و دولت اول حسن روحانی هم شاهد چالش‌ها و اصطکاک بین سیاستهای مورد نظر دولت ها و سایر ارکان نظام بوده ایم. در مواردی برخی سیاستهای مورد نظر دولتهای مذکور ، مانند اجرای کامل سیاستهای تعدیل در دولت مرحوم هاشمی ، تصویب لوایح دوگانه پیشنهادی سید محمد خاتمی و پیگیری توافق برجام دو و سه در دولت دکتر روحانی ، متوقف یا با مانع جدی روبرو شد.   اما با اقدام به موقع و استفاده بجا از اختیارات روسای دولت‌های مذکور ، در آن مقاطع پیشرفت‌های نسبی در برخی حوزه‌ها حاصل شد.  

دولت آقای پزشکیان که با وعده اصلاح روابط با دنیا و رفع تحریمها روی کار آمد، بدلایل مختلف ، از جمله : نداشتن رویکرد و برنامه منسجم، تیم قوی و هماهنگ، سختی و صعوبت شرایط حال حاضر و قرار داشتن چالش اصلی در حوزه سیاست خارجی ، که تماماً در بیرون از دولت برای آن تصمیم گیری می‌شود ، از ابتدا در موضع ضعف قرار گرفت و اخیراً در بن بستی عجیب گرفتار شده و این بن بست هنوز هم ادامه دارد.  

فضای کلی حاکم بر عملکرد دولت در یکسال و اندی که از فعالیت آن گذشته و در سالهای پیش رو ، به شدت تحت تاثیر این وضعیت قرار دارد. در این شرایط صحبت کردن از بهبود اوضاع ، اصلاحات اقتصادی ، کاهش تورم و امثال آن در حد حرف باقی خواهد ماند و شرایط تحت تاثیر افزایش فشارهای بین المللی سخت تر هم خواهد شد.  

تنها راه پیش روی دولت ، تلاش برای تغییر رویکردها و سیاستهای کلانی است که بخصوص در طول بیست سال گذشته باعث صدور قطعنامه‌های تحریمی و انزوا و حذف کشور از معادلات سیاسی و اقتصادی منطقه و جهان و قطع درآمد نفتی کشور شده است.  بدون چنین تغییری ، روند ویران کننده ایی که بخصوص از سال ۱۳۹۷ و به هم خوردن برجام شکل گرفت ، ادامه خواهد یافت و دولت آقای پزشکیان هم سرنوشتی بدتر از دولت دوم آقای روحانی و دولت ناکام مرحوم رئیسی خواهد داشت.  روح اله خدارحمی- هاما