بحران دریاچه ارومیه در کمین دشت قزوین

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، خشکیدگی دریاچه ارومیه از دو دهه پیش آغاز شده است و در تابستان امسال بدترین شرایط خود را تجربه کرد تا جایی که کارشناسان از خشکیدگی و مرگ آن خبر دادند؛ دریاچه‌ای که بزرگترین دریاچه شور جهان را یدک می‌کشید، با وجود اجرای طرح‌های متعددی چون انتقال آب به دریاچه، دریافت حقآبه، طرح نکاشت، جایگزینی ارقام کم آب نتوانست مثل گذشته احیا شود.

بخش بزرگی از آب این دریاچه از رودخانه‌های زرینه‌رود، سیمینه‌رود، تلخه رود، گدار چای، باراندوزچای، شهرچای، نازلی چای و زولاچای تامین می‌شد و اما در دهه‌های اخیر به دلیل کاهش ورودی آب به علت احداث سدها در مسیر رودخانه‌ها و افزایش تبخیر به دلیل خشکسالی‌‌های پی در پی، این مساحت و عمق دریاچه به شدت کاهش یافته تاجایی که برخی مناطق آن به باتلاق و زمین خشک تبدیل شده‌ است.

خشکسالی‌‌های پی در پی، سدسازی‌های بی رویه، اجرای طرح‌های عمرانی مانند جاده سازی در این دریاچه، تغییر مسیر حوزه‌های آبریز، برداشت بی‌رویه منابع آب زیرزمینی، توسعه بی‌رویه کشاورزی، حفر چاه‌های غیرمجاز و ضعف مدیریت منابع آب مهمترین دلایل خشکی این دریاچه به شمار می‌رود. به گفته برخی کارشناسان احیای دریاچه ارومیه سالانه به ۳.۴ میلیارد مترمکعب آب نیاز دارد که باید این میزان حق‌آبه از منابع مختلف تامین شود و حتی بارش‌های کنونی نمی تواند از زوال آن جلوگیری کند.

کاهش بارش و افزایش دما دو عامل اقلیمی مهم در بحران دریاچه‌اند، کارشناسان براین باورند که تغییرات اقلیمی همراه با مدیریت اشتباه منابع آبی عامل تشدیدکننده‌ بحران هستند حتی برخی مطالعات نشان می‌دهد سهم عامل انسانی همچون استفاده بی رویه آب، بهره‌برداری اقتصادی بی رویه از دریاچه ، تغییر الگوی کشت و ساخت و ساز در بستر دریاچه در خشک شدن دریاچه بیشتر از تغییر اقلیم سهم داشته است. در عین حال، تبخیر در حوضه آبریز ارومیه بسیار بالا است به طوری که برخی گزارش‌ ها نشان می‌دهد که میزان تبخیر چند برابر بارش منطقه است که فشار بیشتری بر ذخایر آبی وارد می‌کند.