به گزارش دنیتای اقتصاد ، دادههای معاملاتی صندوقهای طلا نشان میدهد که این ابزارها در سالجاری به یکی از پربازدهترین گزینههای سرمایهگذاری بازار سرمایه تبدیل شدهاند. براساس آمار بازدهی از ابتدای سال، دامنه بازدهی صندوقهای طلا عمدتا در بازه ۷۰ تا ۸۶درصد قرار دارد؛ بهطوریکه ۱۱ صندوق بیش از ۸۰ درصد بازدهی کسب کردهاند. حتی صندوقهایی که در پایینترین رتبهها قرار دارند نیز بازدهیهایی بیش از ۷۰درصد ثبت کردهاند که نشاندهنده اثرگذاری فراگیر متغیرهای کلان بر عملکرد این صندوقها است. رشد نرخ ارز در بازار داخلی، افزایش قیمت جهانی طلا و تشدید نااطمینانیهای اقتصادی از مهمترین عواملی بودهاند که تقاضا برای طلا را تقویت کردهاند. در چنین فضایی، صندوقهای طلا بهعنوان ابزاری در دسترس برای سرمایهگذاری غیرمستقیم، مقصد بخش قابلتوجهی از نقدینگی شدهاند و توانستهاند نقش سپر تورمی را برای سرمایهگذاران ایفا کنند. همجهتی بازدهی صندوقها نیز نشان میدهد که عامل غالب، رشد دارایی پایه بوده و تفاوت عملکرد مدیران صندوقها نقش ثانویه داشتهاست.
خروج پول حقیقی؛ نشانهای از شناسایی سود
نکته قابلتوجه در معاملات اخیر صندوقهای طلا، تداوم خروج پول حقیقی از این صندوقها بهرغم رشد قیمتی آنها است. در دورههای گذشته، افزایش قیمت واحدهای صندوقهای طلا معمولا با ورود پول حقیقی همراه میشد؛ اما در هفتههای اخیر، این رابطه معکوس شده و رشد قیمتها نتوانسته مانع خروج نقدینگی حقیقی شود. این رفتار متفاوت، بیش از هر چیز به شناسایی سود سرمایهگذاران بازمیگردد. سرمایهگذارانی که در مقاطع مختلف سال اقدام به خرید واحدهای صندوقهای طلا کردهاند، با مشاهده بازدهیهای بالا، ترجیح دادهاند در سطوح قیمتی فعلی اقدام به فروش و تثبیت سود کنند. این موضوع نشان میدهد که بخشی از فعالان بازار، ریسک اصلاح احتمالی قیمتها را جدی گرفتهاند و استراتژی خود را از نگهداری صرف به مدیریت فعال پرتفوی تغییر دادهاند. به بیان دیگر، صندوقهای طلا از فازجذب نقدینگی هیجانی به مرحله نوسانگیری و معاملهگری وارد شدهاند.
مقصد نقدینگی آزادشده کجاست؟
بررسی مسیر نقدینگی خارجشده از صندوقهای طلا نشان میدهد که این منابع الزاما از بازار سرمایه خارج نشدهاند. بخشی از وجوه حاصل از فروش واحدها، به سمت صندوقهای درآمد ثابت حرکت کردهاست؛ صندوقهایی که در شرایط پرنوسان فعلی، گزینهای کمریسکتر برای پارک سرمایه محسوب میشوند. بخش دیگری از این نقدینگی نیز به بازار سهام اختصاص یافته؛ بازاری که همزمان با رشد نرخ ارز، از منظر سودآوری شرکتهای صادراتمحور جذابتر شدهاست. در عین حال، بخشی از سرمایهگذاران ترجیح دادهاند منابع خود را بهصورت نقد در حسابهای معاملاتی نگه دارند.
این رویکرد، بیانگر انتظار برای اصلاح قیمتی در صندوقهای طلا و بازگشت مجدد در سطوح جذابتر است. چنین رفتاری نشان میدهد که نگاه به طلا همچنان مثبت است، اما افق سرمایهگذاری کوتاهتر شده و تصمیمگیریها بیش از گذشته مبتنی بر زمانبندی ورود و خروج است. در مجموع، بازار صندوقهای طلا در شرایطی قرار دارد که از یکسو بازدهیهای تاریخی آن همچنان چشمگیر است و از سوی دیگر، رفتار محتاطانه سرمایهگذاران از افزایش آگاهی و بلوغ معاملاتی حکایت دارد. ادامه مسیر این صندوقها، به تحولات متغیرهای کلان و جهتگیری سیاستگذاری اقتصادی وابسته خواهد بود؛ متغیرهایی که میتوانند بار دیگر جریان نقدینگی را به سمت طلا یا به سایر بازارها هدایت کنند.
تغییر انتظارات کوتاهمدت
افزون بر این، رفتار اخیر سرمایهگذاران در صندوقهای طلا را میتوان در چارچوب تغییر انتظارات کوتاهمدت تحلیل کرد. هرچند متغیرهای بنیادی همچنان به نفع طلا عمل میکنند، اما سرعت رشد قیمتها در ماههای گذشته باعث شده بخشی از بازار، اصلاح مقطعی را اجتنابناپذیر بداند. در چنین شرایطی، شناسایی سود نهتنها یک تصمیم محافظهکارانه، بلکه بخشی از استراتژی بهینه مدیریت پرتفوی تلقی میشود؛ بهویژه برای سرمایهگذارانی که طلا را نه بهعنوان دارایی بلندمدت، بلکه بهعنوان ابزار پوشش ریسک در مقاطع خاص انتخاب کردهاند. از منظر رفتاری، خروج پول حقیقی در اوجهای قیمتی میتواند نشانهای از افزایش وزن تحلیل نسبت به هیجان در معاملات صندوقهای طلا باشد. در دورههایی که بازار با ورود گسترده سرمایهگذاران تازهوارد مواجه است، معمولا افزایش قیمتها بهطور خودکار منجر به تشدید تقاضا میشود، اما دادههای اخیر نشان میدهد که بخش قابلتوجهی از فعالان فعلی این بازار، تجربه چرخههای قبلی را در ذهن دارند و ترجیح میدهند سود تحققنیافته را به سود شناساییشده تبدیل کنند.
از سوی دیگر، باید توجه داشت که خروج پول حقیقی الزاما به معنای تضعیف جایگاه صندوقهای طلا در سبد دارایی سرمایهگذاران نیست. بلکه این رفتار میتواند بیانگر چرخش موقت نقدینگی و افزایش نقش نگاه مقطعی به این ابزارها باشد، در صورتیکه اصلاح قیمتی رخ دهد یا بار دیگر انتظارات تورمی تشدید شود، همین نقدینگی میتواند با سرعت قابلتوجهی به معاملات صندوقهای طلا بازگردد و موج جدیدی از تقاضا را رقم بزند. در نهایت، صندوقهای طلا در سالجاری آزمون مهمی را پشتسر گذاشتهاند؛ آزمونی که هم بازدهی بالای آنها را به نمایش گذاشته و هم تغییر الگوی رفتار سرمایهگذاران را آشکار کردهاست. تداوم این روند، بیش از هر چیز به مسیر متغیرهای کلان، نوسانات ارزی و جهتگیری سیاستگذاری اقتصادی وابسته خواهد بود؛ عواملی که میتوانند بار دیگر تعادل میان بازدهی قیمتی و جریان نقدینگی در بازار صندوقهای طلا را دستخوش تغییر کنند.