نمی گذارید پول به کشور بیاید

واقعیت این است که بررسی برآیند این دیدگاه‌های ارائه‌شده چیزی برای خرسندی ندارد و هر نگاهی از هر زاویه بر ناتوانی بودجه‌نویسان به دلیل تنگناهای ساختاری خارج از بودجه تاکید دارد. در میان سخنان ارائه‌شده مهم‌ترین سخن را رییس سازمان برنامه‌وبودجه بر زبان آورده و گفته است که این بودجه با توجه به مجموعه شرایط با راهبرد حمایت از معیشت شهروندان تهیه شده است.

انصاف سیاسی و کارشناسی فرمان می‌دهد با توجه به راه‌های موجود برای کسب در‌آمد توسط دولت و نیز دیگر نهادهای حاکمیتی شاید نمی‌شد چیزی بهتر از این لایحه آماده کرد و به‌نظر می‌رسد نقدها باید به سوی فراتر از لایحه بروند. واقعیت این است که بودجه کسری دارد اما مهم‌تر از بودجه۱۴۰۵، این کشور است که کسری انباشت شده‌ای به‌ویژه پس از ۱۳۹۱ و تحریم آمریکا را تجربه می‌کند. به این معنی که راه‌های به‌دست آوردن در‌آمد دائمی و نیز درآمدهای دوره‌ای برای ایران بسته شده است.

کاهش قدرت خرید اکثریت ایرانی‌ها در سال‌های پس از ۱۳۹۷ تا امروز به مرز فروپاشی رسیده و مردم توانایی پس‌انداز ندارند وقتی پس‌انداز ملی روندی کاهنده دارد درآمد نیز همان راه را می‌رود و دست دولت و سازمان برنامه‌وبودجه برای استفاده از این منبع برای بودجه‌بندی بسته می‌شود. از سوی دیگر سیاست خارجی سرسختانه جمهوری اسلامی در رویارویی با آمریکا و دست برتر این کشور در بازی‌های جهانی، راه صادرات نفت ایران را به بیراهه کشانده است. درآمد صادرات نفت که شریان و جریان اصلی بودجه‌های سالانه ایران است به دست کشوری عجیب به اسم چین افتاده و این کشور روزنه‌های معمولی برای رسیدن این درآمد به کشور را بسته است.

تردیدی نیست که نبرد پنهان و گسترش‌یافته‌ای برای همین میزان دلاری که به سختی از مسیر چین به ایران باز است وجود دارد و هر بخش از فعالیت‌های کلان سهم بیشتری می‌خواهد. به‌طور مثال بخش دفاع و امنیت و نیز تامین حقوق کارمندان و همچنین دلارهای مورد‌نیاز برای واردات کالاهای اساسی و نهاده‌های دام و طیور و دیگر فعالیت‌ها در این وضعیت در تقابل ناخواسته قرار دارند.

در چنین شرایط پیچیده‌ای است که سیاست خارجی ایران باید با یورش‌های جنگ روانی فعلی و شاید جنگ واقعی بعدی مقابله کند. همه این مناسبات به اضافه فرار گسترده سرمایه‌گذاران بین‌المللی برای ورود به ایران به دلایل سیاسی و اقتصادی نیز روزنه‌های ورود درآمدهای تازه را بسته است.

برای عبور از این وضعیت راهی نیست جز اینکه راه‌های بسته شده برای درآمد‌زایی مردم و دولت را از چاهی که در آن افتاده بیرون آوریم. جز این اگر باشد معلوم نیست همین بودجه به شدت آسیب‌ساز نیز دوام و قوام جامعه را تضمین کند. راه‌های بسته شده باید باز شوند.