چاقی چراغ خاموش می آید

img alt="چاقی چراغ خاموش می آید" src="http://vista.ir/include/articles/images/d76a90b50ed4e106a081489e9b5328fb.jpg" />

«وقتی تازه ازدواج كرده بودم مادرشوهرم می گفت: این دختر حالا حالاها باید نون بخوره تا چاق و چله بشه. آخه اون وقت ها لاغری مد نبود. فكر می كردند هرچی تپل تر باشی بچه های ترگل و برگل تری به دنیا می آوری.»
این ها را زن ۷۰ ساله ای می گوید كه برای كم كردن وزن خود به یكی از باشگاه های بدن سازی مراجعه كرده است.
به سختی می تواند راه برود. پزشك معالج تنها راه كاهش فشارخون و هزار و یك درد و بیماری دیگرش را ورزش و رژیم غذایی مناسب دانسته است.
«شوهرم گفت یا وزنت رو كم كن یا برگرد برو خونه بابات. هرچی ازاین چسبا و كمربندهای لاغری استفاده كردم فایده ای نداشت. حالا اومدم اسمم رو كلاس شنا بنویسم بلكه یك كم لاغرتر بشم.»
این ها گفته های زن جوان سنگین وزنی است كه با چهره ای غمگین درگوشه سالن ثبت نام یكی از استخرها منتظر است تا نوبتش برسد.
شاید یكی از دلایل مهم ترس و حساسیت بیش از حد مردم درباره عوارض چاقی به این خاطر باشد كه این بیماری تا سال ۲۰۱۰ بزرگترین معضل جهان خواهدبود. این درحالی است كه مصرف روزانه شیرینی، تنقلات، چیپس، پیتزا و چربی های جامد در ایران رواج بی رویه ای پیداكرده است.
ازسوی دیگر كاهش فعالیت های بدنی، نداشتن تنوع، تناسب و تعادل رژیم های غذایی چاقی، اضافه وزن و بیماری های هم خانواده آن تندرستی و سلامت افراد را به خطر انداخته اند.
اضافه وزن، مادر تمام بیماری ها
اما صرفنظر از عقاید سنتی و مدرن در ریشه یابی سردردهای شدید، افسردگی، بیماری های عاطفی، استرس ها، مشكلات قلبی، عروقی، فشارخون و موارد مشابه باز هم به چاقی و اضافه وزن می رسیم.
البته این نكته را فراموش نكنید كه چاقی و اضافه وزن با هم تفاوت دارند.
دكتر سیدضیاءالدین مظهری رئیس انجمن تغذیه ایران در این باره می گوید: اضافه وزن مادر تمام بیماری هاست.
او معتقداست: با یك روش ساده می توان به ساختار فیزیكی بدن پی برد. اگر از تقسیم وزن به مجذور قد عددی بین ۱۸‎/۵ تا ۲۴‎/۹ به دست آید وزن طبیعی است. در صورتی كه این رقم از ۲۵ به سمت ۲۹‎/۹ تغییر یابد نشانه اضافه وزن است.
عدد ۳۰ تا ۳۴‎/۹ چاقی درجه یك با ابعاد مختلف، ۳۹‎/۹ - ۳۵ چاقی درجه دو و رقم ۴۰ به بالا چاقی مرضی محسوب می شود.
● چاقی سیبی و گلابی شكل
به گفته دكتر مظهری، خانم ها به دلیل دارابودن هورمون های زنانه دچار چاقی های گلابی شكل و در برخی موارد سیبی شكل می شوند. هورمون های مردانه نیز چاقی های خطرناك شكمی پدیدمی آورند. چنانچه نتیجه تقسیم عدد دوركمر بر باسن در زنان به رقم بالای ۸۵ صدم و در مردان به عددی بیشتر از یك برسد با نوع خطرناكی از چاقی روبرو هستیم.
● چاقی های خطرناك شكمی
رئیس انجمن علمی تغذیه ایران درباره خطرات چاقی های شكمی بویژه درمردان تأكید كرده و می افزاید: «همان طور كه شیر بر روی آتش سر می رود، چاقی موجب می شود تا اسیدهای بافت چرب به طورمرتب از راه خون به قسمت های مختلف بدن رفته و «پانكراس» به زحمت بیفتد.»
این در حالی است كه پژوهش ها ثابت كرده، افزایش ناگهانی وزن عارضه برگشت اسید را از معده تشدید می كند.
دكتر ایرج خسرونیا رئیس جامعه پزشكان متخصص داخلی ایران نیز هشدار می دهد: «فشارخون اغلب در افراد چاق دیده می شود. حال آن كه ورزش نكردن، نداشتن تحرك كافی و رژیم غذایی نامناسب، میزان ابتلا به اختلالات متابولیك و دیابت را در افراد چاق نسبت به آدم های عادی ۵ تا ۱۰درصد افزایش می دهد.»
وی در عین حال با هشدار جدی درباره عوارض كاهش مصرف لبنیات و بروز بیماری های قلبی، عروقی و پوكی استخوان می گوید: «چاقی منجر به پوكی استخوان در انسان ها می شود»، تازه ترین پژوهش ها نیز نشان می دهد ۲۵درصد بیماران افسرده از چاقی رنج می برند یا اضافه وزن دارند.
«حال و حوصله هیچ كس رو ندارم آقاجون. دلم می خواهد تنها باشم. همه می گن دیگه از دست من خسته شدن، حالا شما هم ناراحتی همین گوشه نگه دار پیاده می شم. خسارت صندلی شكسته ماشینت رو هم می دم، خداحافظ!»
اینها حرف های مرد بسیار چاقی بود كه چند روز پیش در تاكسی به راننده گفت: «وزن زیاد مرد موقع نشستن موجب شد تا صندلی جلوی خودرو بشكند. همین موضوع هم سر حرف را بین آن دونفر باز كرد.»
شاید این مرد یكی از هزاران نفری باشد كه به دلیل چاقی و اضافه وزن روزانه چندین بار عصبی می شود و برای جبران كمبودهای عاطفی به دود و دم پناه می برند.
به گزارش واشنگتن پست، عواقب روحی- عاطفی ناشی از چاقی و یا اضافه وزن می تواند بر روحیات افراد تأثیر منفی بگذارد. تنگناهای احساسی هم برای چاق ها سرانجامی جز ابتلا به افسردگی ندارد.
● والدین سختگیر و فرزندان چاق
به اعتقاد كارشناسان تربیتی بسیاری از كودكان بویژه ۶ساله ها، در واكنش به رفتارهای سختگیرانه والدین و برای غلبه بر استرس زیاد می خورند و چاق می شوند.
بنابراین توقعات بیش از حد والدین از فرزندان و یا توجه نكردن كافی به بچه ها ریشه های پرخوری را در آنان تقویت می كند.
● والدین چاق، كودكان چاق به دنیا می آورند
از سوی دیگر احتمال تولد یك بچه چاق از پدر و مادری چاق ۵برابر بیشتر از والدینی با وزن طبیعی است. دانشمندان دانشگاه «كوئینزلند» استرالیا هم اعلام كرده اند: «مصرف سیگار مادران در دوران بارداری امكان ابتلای نوجوانان به چاقی در سن ۱۴سالگی را ۴۲درصد افزایش می دهد.
كودكان چاق سردردهای شدیدتری می گیرند و احتمال ابتلای افراد خیلی چاق به بیماری های قلبی ۲۰درصد بیشتر از سایرین است.»
● آشپزخانه، شب ها تعطیل!
دكتر داریوش جاویدی متخصص وجراح قلب نیز می گوید: «مشكل اصلی ما ایرانیان شبانه روزی بودن فعالیت آشپزخانه هایمان است! بسیاری از چاقی ها به عادات غذایی نادرستی برمی گردد كه از كودكی در افراد شكل می گیرد. اگر خانواده های ایرانی یاد بگیرند كه شب ها آشپزخانه ها را تعطیل كنند بسیاری از مشكلات مربوط به بیماری قرن (چاقی) حل خواهد شد.»
دكتر جاویدی تأكید می كند: «بدن انسان در تمام طول روز مشغول دریافت خوراكی است، اما همزمان با خوردن شام و آغاز استراحت ظاهری بدن قلب مجبور است تا صبح فعالیت های مربوط به سوخت و ساز غذاهای شب را انجام دهد. به این ترتیب امكان ابتلا به بیماری های قلبی، ناشی از پرخوری در افراد چند برابر بیشتر می شود.»
ممكن است برخی زنان كم سواد تنها برای جلب رضایت همسران خود در تلاش برای رسیدن به وزن متعادل باشند اما تحقیقات نشان می دهد زنان تحصیلكرده بیش از مردان نگران افزایش وزن خود هستند. به گزارش «رویترز» از میان جامعه آماری زنان و مردان تحصیلكرده درصد قابل توجهی از زنان بیان كرده اند كه باید وزن خود را كاهش دهند اما تعداد زیادی از مردان هم هرگز تصمیم به پیگیری رژیم غذایی و یا ورزشی نگرفته اند!
نكته مهم و قابل تأمل دیگر، روش های لاغری است. تعداد بی شماری از مردم به تصور این كه رسیدن به وزن طبیعی هدفی «لوكس» است با پیش گرفتن راه های غیرمعمول و گاه ساده لوحانه درصدد كاهش وزن خود برمی آیند.
استفاده از چسب ها و كمربندهای لاغری و تبلیغات رنگارنگ دیگری كه به افراد وعده می دهند در كوتاه ترین زمان ممكن آنان را به وزن دلخواه خود می رسانند از جمله این عوامفریبی هاست.
یك آدم چاق چندی پیش به طور ناگهانی درگذشت. پزشكان علت مرگ او را مصرف بیش از حد انگور اعلام كردند. فرد متوفی دارای بیماری دیابت بوده و با ناآگاهی از این امر و به توصیه اطرافیان رژیم «انگور» را در برنامه غذایی خود گذاشته و درنهایت جان سپرده بود.
به گفته دكتر مظهری، «این روزها دام فریبكاران برای مردم عامی و چاق پهن است. اما متأسفانه زودباوری باعث شده تا كمتركسی گوش شنوایی داشته باشد.»
به اعتقاد رئیس انجمن تغذیه كشور، شعارهای اغواكننده، خیانت های جبران ناپذیری است كه آسیب های جسمی و روحی فراوانی برای آدمیان فراهم می آورند.
وی می گوید: «انرژی های موجود در بدن باید به حركت تبدیل شوند، در غیر این صورت نمی توان انتظار معجزه لاغری داشت. بنابراین ورزش و رژیم های غذایی مناسب تنها راه علمی كاهش وزن هستند. رژیم غذایی منطقی نیز همه ۵۰ ماده حیاتی را در برنامه های تغذیه ای انسان ها می گنجاند. پس گرسنگی های پنهان (سلولی) ایجاد شده بر اثر رژیم های غذایی غیرانسانی بزودی نتایج مخرب خود را آشكار می كنند.»
«نوع شغل نیز در میزان ابتلا به چاقی آدم ها مؤثر است. اگر كارمندان پشت میز نشین مدام در معرض مصرف خوراكی های خوشمزه باشند به طور حتم بعد از مدت كوتاهی چاق می شوند. از همین رو می توان به جای مصرف خوراكی های این چنینی در ساعات بین كار آب نوشید. چرا كه به گفته دكتر مظهری خوردن آب در اشخاصی كه بیماری كلیه ندارند به هیچ عنوان چاق كننده نیست.»
در هر حال رعایت تناسب درخوردن، تخلیه انرژی مازاد و تعادل انرژی در بدن، محدود شدن كالری های موجود و دفع آن از طریق تعرق موجب می شود تا مواد زائد كمتری در روده باقی بماند و بیماری های روده ای منتهی به چاقی كاهش پیدا كند.
۲۰ تا ۵۰ سالگی اوج سوءتغذیه ناشی از پرخوری در سوسیس، كالباس، پیتزا و غذاهای آماده ای است كه جایگزین غذاهای مقوی نظیر نان و پنیر، میوه و سبزیجات، انواع گوشت سفید و موادغذایی مفید مشابه می شود.مواد مصنوعی و یا اعتیادآور برای سرخوشی های ظاهری و زودگذر ذهن بیماران چاق را نشانه رفته اند.
به هر ترتیب نباید از این گفته متخصصان غافل شد كه «چاقی و اضافه وزن بیماری خاموشی است كه عوارضش ممكن است چند سال بعد به طور كامل بروز یابد. بنابراین اگر امروز به فكر سلامت آینده نباشیم به یقین باید خود را برای دست و پنجه نرم كردن با مشكلات گوناگون و انواع بیماری های خطرناك آماده كنیم.