کرم‌های گرد روده‌ای
کرم ماده در طول زندگی خود میلیون‌ها تخم در روده رها می‌سازد. بنابراین تشخیص آلودگی به آسکاریس با آزمایش مدفوع و مشاهده تخم انگل در آن میسر است. بدیهی است تشخیص آلودگی در مرحله لاروی به سادگی امکان ندارد.
● پیشگیری
با توجه به این که آسکاریاز در مناطق روستایی و غیر بهداشتی بسیار شایع است باید کلیه افراد آلوده را درمان کرد. در عین حال باید با آموزش مردم و فراهم آوردن امکانات ترتیبی داد که افراد از آب سالم استفاده و مانع آلوده شدن مواد غذایی با تخم انگل که در کود انسانی فراوان است شوند. همچنین باید سبزی‌ها را شست و ضد عفونی کرد و پس از کار در مزرعه یا باغچه و تعویض گلدان‌ها دست‌ها را با آب و صابون شست. بهتر است حتی‌الامکان از مصرف کودهای انسانی به خصوص برای سبزی‌های کوتاه که با زمین تماس دارند خودداری شود.
داروهای متعددی برای درمان آلودگی و از بین بردن کرم‌های بالغ وجود دارد که بسیاری از آن‌ها با یک‌بار مصرف به مقدار درمانی آسکاریس را نابود می‌سازند. از جمله داروهای موثر می‌توان به ترکیبات پیپرازین، مبندازول و لوامیزول اشاره کرد که مقدار مصرف آن توسط پزشک معالج تعیین می‌شود.
● کرم‌های قلابدار
آلودگی با کرم‌های قلابدار از شایع‌ترین آلودگی‌های کرمی انسان است. دو نوع کرم قلابدار، انکیلوستوما دوئودونال یا کرم قلابدار دنیای قدیم و نکاتور آمریکانوس یا کرم قلابدار دنیای جدید، حدود یک میلیارد نفر از مردم جهان را آلوده کرده و روزانه ۹ میلیون لیتر خون انسان را هدر می‌دهند. در ایران به‌ویژه مناطق چای‌کاری و برنج‌کاری شمال آلودگی به هر دو نوع کرم قلابدار دنیای قدیم، که در منطقه مدیترانه، خاورمیانه، هندوستان، چین و ژاپن شیوع دارد، دارای دو جفت دندان قلاب مانند است، در حدود یک سانتی‌متر طول دارد و در روده کوچک انسان زندگی می‌کند. کرم بالغ در قسمت بالای روده باریک به‌سر می‌برد. هر کرم ماده روزانه ۰۰۰ر۲۰ تخم می‌گذارد که با مدفوع دفع می‌شود. در شرایط مناسب پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت از تخم لارو آزاد می‌شود و لارو در مدت دو هفته به صورت فیلاریفرم درمی‌آید که خاصیت آلوده کنندگی دارد و می‌تواند در خاک زندگی کند. اگر لارو فیلاریفرم از دهان، و یا بیشتر از پوست وارد بدن انسان شود از راه جریان خون به شش می‌رسد و پس از ترک مویرگ‌های حبابچه‌های ششی وارد حبابچه‌ها می‌شود و سرانجام به حلق و از آنجا به روده باریک می‌رسد و در آنجا بالغ می‌شود. فاصله ورود لارو به بدن و رسیدنش به روده باریک یک هفته است. لارو ظرف مدت ۵ هفته بالغ می‌شود.
نکاتور امریکانوس یا کرم قلابدار دنیای جدید در آمریکا، نواحی استوایی آسیا و آفریقا شایع است. شرایط لازم برای نمو تخم و خروج لارو، حرارت متوسط و خاک مرطوب غیر رسی که آب‌گذر باشد است و چرخه زندگی آن شبیه انکیلوستوما دئودونال است.
کرم‌های قلابدار در سرتاسر دنیا وجود دارند و در اکثر مناطق هر دو نوع آن ایجاد بیماری می‌کند. آلودگی به کرم‌های قلابدار از راه دهان و پوست صورت می‌گیرد. لارو آنکیلوستوم معمولا از راه دهان وارد بدن می‌شود.
● بیماری‌زایی
در نواحی روستایی ایران و مزارع چای و برنج و مناطقی که مستراح بهداشتی ندارند و یا از کود انسانی استفاده می‌شود و افراد با پای برهنه راه می‌روند، لارو از راه پوست وارد بدن می‌شود. ممکن است هنگام ورود لارو کهیر و خیز همراه با خارش دیده شود. در مرحله نقل مکان لارو از شش‌ها به نای نیز گاهی سرفه دست می‌دهد. در مرحله بلوغ و استقرار کرم‌ها در روده عوارض جدی و متعدد بروز می‌کند. کرم به مخاط روده می‌چسبد و با دندان‌های قلاب‌وار خود خون انسان را می‌مکد. کرم با ترشح یک ماده ضد انعقادی سبب خون‌روی می‌شود و در نتیجه کم‌خونی ناشی از کمبود آهن پیش می‌آید.
شدت بیماری با تعداد کرم، سن فرد و رژیم غذایی بستگی دارد. کودکان دچار کم‌خونی شدید، رنگ پریدگی، کاهش رشد و عوارض متعدد دیگر مانند یبوست، اسهال و طپش قلب می‌شوند. شدت بیماری در نزد زنان آبستن و شیرده و کسانی که احتیاج بیشتری به آهن دارند محسوس‌تر است.
● تشخیص
با بررسی مستقیم مدفوع در زیر میکروسکوپ می‌توان تخم کرم قلابدار را مشاهده کرد.
● پیشگیری
با توجه به خون‌خواری کرم قلابدار و کم‌خونی ناشی از آن، اجرای اقدامات پیشگیرانه بسیار ضروری است. از جمله این اقدامات استفاده از مستراح‌های بهداشتی، عدم استفاده از کود انسانی و پوشیدن کفش و رعایت بهداشت است. با افزودن مواد شیمیایی به مدفوع و خاک می‌توان لاروها را از بین برد و از شدت بیماری‌زایی کاست. سبزی را باید با مواد ضدعفونی کننده مناسب گندزدایی کرد و پس از شستشو با آب سالم از آن‌ها استفاده کرد.
افراد آلوده را می‌توان با ترکیبات مبندازول، لوامیزول و یا بفنیوم هیدروکسی نفتوات و همچنین تتراکلرواتیلن درمان کرد. در عین حال با توجه به کم‌خونی باید بیمار را با رژیم‌های غذایی حاوی پروتئین و آهن و یا داروهای تقویتی درمان کرد.
منبع : شبکه رشد
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.