رفتن به محتوا
تلویزیون سام با ۲ سال ضمانت سام سرویس
کد خبر 119095

معرفی خصوصیات گیاه شناسی تعدای از گیاهان داروئی

img alt="معرفی خصوصیات گیاه شناسی تعدای از گیاهان داروئی" src="http://vista.ir/include/articles/images/d683059a4aec9d54d3b8cc0ec378fd04.jpg" />

● گشنیز Coriander
▪ نام علمی Coriangrum sativum
گشنیز گیاه بومی جنوب اروپا و مناطق مدیترانه است . در بیشتر نقاط ایران نیز می روید . از زمانهای قدیم وجود داشته و حتی مورد مصرف مصری ها بوده است .
بقراط این گیاه را می شناخته و برای درمان بیماریهای مختلف از آن استفاده می كرده است . در قرون وسطی ضعف جنسی را با گشنیز درمان می كردند .
گشنیز گیاهی است علفی و یكساله ، برنگ سبز كه ارتفاع آن تا ۸۰ سانتیمتر نیز می رسد . برگهای آن به دو شكل ظاهر می شود آنهائی كه در قاعده ساقه وجود دارد بشكل دندانه دار و دیگری در طول ساقه كه باریك و نخی شكل می باشند .
قسمت مورد استفاده گیاه ،‌ساقه و برگ و میوه آن است . میوه گشنیز گرد و برنگ زرد می باشد . بوی تازه آن مطبوع نبوده و تقریبا بد بو است ولی بر اثر خشك شدن این بو از بین رفته و خوشبو می شود . حتی نام لاتین گشنیز از لغت یونانی Korio مشتق شده كه به معنی بد بو است .
● گزنه Nettle
▪ نام علمی Urtica dioica
گزنه گیاهی است كه از دوران ماقبل تاریخ نیز وجود داشته و مردم آن زمان از آن برای تغذیه استفاده می كردند و از خواص درمانی آن اطلاع داشته اند . جالینوس حكیم كه در قرن دوم میلادی زندگی می كرده آنرا برای رفع سرمخوردگی و بیمایر دستگاه تنفسی بكار می برده است .گزنه گیاهی است علفی و چند ساله كه ساقه آن چهار گوش بوده و بطور قائم تا ارتفاع یك متر بالا می رو د.
این گیاه در خرابه ها ،‌باغها و نقاط مرطوب كه چهارپایان از آن عبور می كنند بحالت خودرو می روی ریشه این گیاه خزنده بوده و در ناحیه ای كه سبز می شود كم كم تمام منطقه را فرا می گیرد .ساقه این گیاه را پرزها و تارهای مخروطی شكل پوشانده كه در صورت لمس كردن ساقه بدست می چسبد و پوست را می گزد كه تولید خارش و سوزش می كند و شاید بهمین دلیل آنرا گزنه نامیده اند .تخم آن نرم ، ریز و تیره رنگ و مانند تخم كتان است قسمت مورد استفاده این گیاه برگهای تازه ، ریشه ف شیره و دانه آن است .
● فلوس Cassia
▪ نام علمی ‍Cassia Fistula
فلوس درختی است به ارتفاع ۱۰-۱۵ متر كه به حالت خودرو در بشتر نقاط گرمسیر دنیا مانند آفریقا ، هند و جنوب می روید . فلوس در بعضی از نواحی ایران به نام خرنوب هندی و خیار شنبر نیز معروف است .
میوه فلوس یه طول ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر و به قطر ۳-۲ سانتیمتر است . اگر فلوس درقسمت طول آن شكافته شود تیغه های متعدد در آن دیده می شود كه فلوس را به خانه های متعدد گاهی تا ۱۰۰ خانه تقسیم می كند
در داخل این خانه ها مایع چسبنده تیره رنگی وجود دارد كه عسل خیار شنبر نامیده می شود . طعم این مایع كمی شیرین ولی نامطبوع است . برای استفاده از فلو غلاف آنرا كمی روی آتش گرم می كنند تا عسل خارج شود . معمولا این عسل با روغن بادام مخلوط شده و به عنوان مسهل استفاده می شود البته می توان مغز فلوس را با قند یا شكر مخلوط كرده و در درجه حرارت معتدلی پخت كه به آن فلوس پخته می گویند
● غان یا توس
▪ نام علمی: Betula pendula تیره: Brtulaceae
درختی است برگ ریزبه ارتفاع ۳۰ متر باپوست سفید ولكه های سیاه ،شاخه های آن اغلب معلق وزاویه دار است وشاخه های جوان دارای غده های فلس داررزینی خشن وكوچك است ولی كرك ندارد(دربعضی گونه های وابسته شاخه ها كركدار وبدون فلس است)برگهای آن كم وبیش مثلثی شكل متناوب،وزوایای قائده آن كمی گرد(اختلاف با گونه های وابسته) وبه طول۴-۷ سانتی متر با حاشیه ای دندانه ای مضاعف است.مزه برگ ان كمی تلخ وكمی خوشبواست.پوست تنه شفاف كه ابتدا به رنگ قرمز مایل به قهوه ای وپس از آن صورتی یا سفید می شود.روی تنه خط های افقی خاكستری رنگ دیده می شود.
غان به وفوردراروپای شمالی مركزی ودرمناطق كوهستانی اروپا یافت می شود.دربیشه ها وجنگل های انگلستان فراوان است.برگ های آن رادراوایل تابستان حداكثر۱-۲ ماه پس از باز شدن جمع آوری كرده درسایه درحرارتی كمتراز ۴۰ درجه سانتی گراد خشك می كنند.
● كنجد Sesame
▪ نام علمی Sesamus indicum
كنجد گیاهی است یكساله با ارتفاع حدود یك متر كه قسمت انتهایی ساقه آن پوشیده از كرك است . برگهای آن یبضی ، باریك و نوك تیز است . گلهای آن برنگ سفید و یا قرمز بطور تك تك در كناره برگ های قسمت انتهایی ساقه ظاهر می شود . میوه این گیاه بصورت كپسول و محتوی دانه های كوچك و مسطح و بیضوی است كه دانه كنجد نامیده می شود و قسمت مورد استفاده این گیاه است . وطن اصلی كنجد هندوستان است كه از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است . در حال حاضر چین بزرگترین تولید كننده كنجد در دنیا می باشد . هندوستان و حبشه از نظر تولید بعد از چین قرار دارند . در ایران نیز مقدری كنجد تولید می شود كه بیشتر آن به مصرف تهیه روغن و حلوا دره می رسد .
● تخم كتان Flax seed
▪ نام علمی Linum usitatissimum
امروزه گیاه كتان در منطقه وسیعی از اروپا و آُیا می روید . ازاین گیاه استفاده های زیادی بعمل می آید . از الیاف آن برای یافتن پارچه استفاده می شود . پارچه كتان برای البسه مخصوصا در تابستان نوعی مناسب بشمار می رود .كتان گیاهی است كه از قدی الایام شناخته شده و بكار میرفته است . حتی پرورش آن در مصر در حدود پنج قرن قبل از میلاد مسیح معمول بوده است .
● كاهو Lettuce
▪ نام علمی lactuca sativa
كاهو یكی از قدیمیترین سبزیجات دنیا است منشاء آن در هندوستان وآسیای مركزی می باشد . كاهو طبق مداركی كه بدست آمده از شش قرن قبل از میلاد در ایران مصرف می شده است و یك قرن قبل از میلاد به روم راه یافته و غذای مهمی برای رومیان بوده است . كریستف كلمب تخم كاهو را به دنیای جدید برد بطوریكه از اوائل قرن پانزدهم میلادی كاهو در هائیتی و باهاما كشت می شده است . كاهو گیاهی است یكساله كه دارای برگهای پهن و دراز و سبز روش می باشد و با طعم كمی شیرین .
انواع مختلف كاهو كه در حال حاضر در آمریكا كشت می شود حدود ۱۶ نوع می باشد كه در تمام طول سال وجود دارد رویهمرفته دو دسته كاهو وجود دارد :
۱) كاهوی پرورشی و اهلی كه در سالاد استفاده می شود كه كاهوی گرد Head Lettuce و كاهوی ایرانی Romano Lettuce از انواع مهم آن است .
۲) كاهوی وحشی یا كاهوی خودرو
كاهوی ایرانی از نظر مواد غذایی از كاهوی گرد بهتر است . كاهوی گرد ارزش غذایی چندانی ندارد زیرا دارای مقدر زیادی الیاف است كه تولید گاز و نفخ در معده می كند
● قاصدك Dandelion
▪ نام علمی Taraxacum officinale
گل قاصدك كه بنام های هند بابری ، خبر آرو و كاسنی بری نیز معروف است گیاهی است علفی و دائمی كه ساقه آن بارتفاع ۴۰ سانتی متر می رسد .
این گیاه دارای رشه ای است برنگ قهو ه ای مایل به زرد كه پر از شیرابه سفید رنگی می باشد .
در انتهای ساقه گل آن قرار درد . برگهای گل قاصدك سبز رنگ و بریدگیهای مثلث شكل و نوك تیزردد و بر روی سطح زمین می باشد .
گل قاصدك در وسط چمن ، حاشیه شوره زار ، كنار جاده ها و اراضی بایر و بطور كلی در همه جا می روید و شاید دلیل آن این است كه طبیعت می خواهد به انسان بگوید كه درهر نقطه ای زندگی می كند احتیاح به این گیاه درید و هنگامیكه آنرا با وسائل مكانیكی و شیمیایی از بین می برید دوباره بعد از چندی سر از خاك بیرون می آورد .
● گل قاصدك در حدود ۱۵ نوع مختلف درد
زنبور عسل این گیاه را بسیار دوست درد و شهد زیادی از آن بدست می آرود . برگهای جوان گل قاصدك را معمولا به سالاد می خورند و چون خیلی تلخ است باید آنرا با ترشی یا آبلیمو مصرف كرد . از قسمت های مختلف گیاه مانند ریشه ، برگ وشیرابه آن در طب استفاده می شود
● فندق Hazelnut
▪ نام علمی Corylus avellan
فندق درختچه ای است به ارتفاع تقریبا دو متر كه در نواحی مساعد تا ارتفاع ۶متر نیز می رسد . درخت فندق بومی اروپا و آسیای صغیر است برگهای درخت فندق پهن و نوگ تیز با دو ریدف دندانه ، برنگ سبز و یا دمبرگی بطول تقریبا یك سانتیمتر می باشد فندق دارای دو نوع گل نر و ماده است كه بصورت سنبله آویخته در پائیز ظاهر می شود .فندق گرد ۲/۵-۱/۵ سانتیمتر است . دارای پوششی سبز رنگ بوده كه پس از خشك شدن تدریجا از آن جدا می گردد.
● صبرزرد Aloe
▪ نام علمی Aloe vera
صبر زرد یكی از گیاهانی است كه قبل از میلاد مورد مصرف مردم بوده است . كلئوپاترا ملكه مصر پوست خود را هر روزه با آن ماساژ می داد كه از شر آتاب مصر در امان باشد وحتی مصریان آنرا برای مومیائی مدرگان خود بكار می بردند . در كتاب مقدس ام این گیاه بكرات آمده است . صبر زرد فاقد ساقه بوده و لی برگهای آن دراز و تا ارتفاع ۳۰ سانتیمتر می رسد . گلهای این گیاه برنگ زرد می باشد كه در انتهای ساقه ای كه از وسط برگها خارج می شود می روید .
● عدس Lentil
▪ نام علمی Lens culinaris medic
عدس یكی از حبوبات است كه از قدیم الایام در اكثر نقاط دنیا كشت می شده است . گیه شناسان اعتقاد دارند كه عدس حتی قبل از تاریخ نیز وجود داشته است . عدس از نظر مقدر پروتئین بسیار غی است و دربین گیاهان فقط لوبیای سویا بیشتر از عدس پروتئین درد .عدس گیاهی است یكساله كه ارتفاع آن بیش از ۳۰ سانتیمتر نیست . برگهای آن دارای ۶ تا ۱۴ برگچه می باشد كه در انتهای آن پیچك قرار درد .
گلهای عدس رنگ سفید و دارای رگه هایی به رنگ بنفش است . میوه آن غلاف كوچكی است و معمولا در هر غلاف ۱ تا ۳ عدس وجود دارد .عدس دو نوع است :۱)عدس رسمی كه دانه آن گرد و سنبتا درشت است و رنگ آن سبز مایل به زرد است .۲)عدس ریز یا عدس قرمز كه دانه های آن ریز و به رنگ قرمز می باشد
● شاهدانه
▪ نام علمی:Cannabis sativa
▪ تیره: Cannabinaceae
پایه ماده این گیاه بومی ایران وغرب واسیا مركزی است.هم اكنون به طور وسیعی سرتاسر هند كشت می شود.وقتی این گیاه درمناطقگرم استوائی رشد كرده میزان رزین برداشتی از خاصیت تخدیری فوق العاده ای برخوردار است .این گیاه به دلیل ضعیف بودن نهال به برداشت قبل از رسیدن كامل نیاز دارد.بنابراین گیاه قدرت جوانه زنی زدن را خیلی سریع از دست می دهدودرنتیجه باید تنها درسن به خصوص بهره برداری وتهیه كرد.
شاهدانه گیاهی است بوته ای ،بلندوكمی چسبناك ومعطربرگها پنجه ای هر برگ شامل ۳ الی ۹ برگچه ودرهر گره دوبرگ(متقابل) گل ها تگ جنس وگیاه دو پایه است.شاهدانه ازقدیمی ترین گیاهان داروئی است كه انسانها ازهزاران سال پیش باخواص داروئی آن آشنا بوده اند واز خاصیت تخدیری (مخدری)آن درمراسم مذهبی برای ایجاد حالت خلصه (رفتن به عالم دیگر)استفاده می كردند.از این گیاه تحت عنوان بنگBang یا حشیش استفاده می كنند.
● شبدر قرمز Red Clover
▪ نام علمی Trifolium Pratenes
شبدر قرمز گیاهی است علفی و چند ساله كه در مناطق معتدله كره زمین می روید . در شرایط مساعد این گیاه هفت ساله است ولی در آب و هوای گرم فقط دو سال عمر می كند . ارتفاع شبدر قرمز بسیار كم است و بیشتر از ۱۵ سانتیمتر نمی شود . برگهای آن بیضی شكل و دراز و دارای سه برگچه است و بهمین علت در قرون وسطی مورد احترام مسیحیان بوده زیرا آنرا سمبل خداوند ، مسیح و روح المقدس می دانستند . این گیاه از نظر داشتن مواد مغذی برای علوفه حیوانات بكار می رود.● شنبلیله Fenugreek
▪ نام علمی Trigonella gracum
شنبلیله سبزی اصلی قورمه سبزی ، غذای مطبوع ایرانی است . این گیاه در نواحی مختلف ایران ، مصر ف هند ف الجزیره ، ایتالیا و اسپانیا می روید . شنبلیله دارای مواد چرب ف مواد نشاسته ای ، مواد ازته ، مواد فسفره و مادهای بنام گونل لین می باشد .
● شویدDill
▪ نام علمی Aniethum graveolens
شوید گیاهی است یكساله یا دوساله كه گاهی ارتفاع آن به یك متر نیز میرسد . ریشه آن راست و مخروطی شكل و سفید است . این گیاه در اكثر نقاط دنا منجمله قسمتهای جنوب اروپا ،‌مصر ،‌آمریكا و چین پرورش داده می شود
میوه شوید بیضوی ،‌مسطح وب طول ۴ میلیمتر و عرض ۳ میلیمتر است . رنگ آن قهوه ای روشن و در سطح آن برجستگیهایی برنگ زرد و در كناره های آن لبه بال مانندی به رنگ زرد روشن دیده می شود
● شیرین بیان Liquorice - Licorice
▪ نام علمی Glycyrrhiza globra
شیرین بیان گیاه بومی ناطق مدیترانه است و در ایران در اكثر نقاط كشور می روید . شیرین بیان گیاهی است چند ساله و دارای ساقه ای بطول یك متر كه در نواحی معتدل تا ارتفاع دو متر می رسد . برگهای آن مركب از تعدادی برگچه های فدر و سبزرنگ می باشد . گلهای آن برنگ بنفش ، سفید . زرد است میوه آن مانند نیام و محتوی ۵ تا ۶ دانه می باشد . ریشه شیرین بیان بطور خیلی عمیق در زمین فرو می رود . پوست ریشه قهوه ای سیر وس یاه است . مغز ریشه زرد رنگ بوده و طعم آن بسته بانواع مختلف تغییر می كند . مثلا شیرین بیان اسپانیا طعم ملایم درد در حالیكه شیرین بیان یونان دارای طعم تلخ است .
● شاه پسند وحشی Vervain
▪ نام علمی verbena Officinallis
شاه پسند وحشی از گیاهانی است كه در روم قدیم مورد پرستش و تقدیس مردم بود و از آن برای تبرك خانه ها و معابه استفاده می كردند . چون دارای خاصیت ضد خونریزی است گفته می شود كه آنرا روی زخم های مسیح ریختند و خونریزی قطع شد و روی این اصل در قدیم به آن گیاه صلیب Herb of the Cross می گفتند . این گیاه در نواحی جنوب آسیا ، آفریقا و اروپا در حاشیه جاده ها و دشت ها و مزارع می رویند در ایران در مناطق شمال ایران و اطراف طهران ، فارس ، ششیراز و نواحی جنوب می روید . قسمت مورد استفاده این گیاه برگها و سر شاخه های سبز آن است در اثر مالش دادن بوی مطبوعی در تمام قسمت های این گیاه منتشر می شود ولی طعم آن گس و تلخ است
● سیر Garlic
▪ نام علمی Allium sativum
سیر گیاهی است علفی و دائمی كه ساقه آن تا ارتفاع ۴۰ سانتیمتر نیز می رسد . قسمت زیر زمینی آن متورم و مركب از ۵ تا ۱۲ قطعه و محصور در غشاهای نازك و ظریف برنگ خاكستری مایل به سفید می باشد . برگهای آن باریك و نواری شكل برنگ سب تیره و گلهای آن كوچك و صورتی رنگ كه بصورت یك چتر در انتهای ساقه ظاهر می شود .
سیر وپیاز رابطه ای نزدیك با هم دارند كه شاید بدلیل بوی بد آنها می باشد .
نام سیر در كتاب مقدس آمده ست و در مصر قدیم برای مومیائی مدرگان و خوش طعم كردن غذاها بكار یم رفته است . هومر شاعر باستان در نوشته های خود از آن یاد برده است .
مردم در اروپا و اسپانیا از قبل از میلاد مسیح آنرا می شناختند و از آن استفاده می كردند .
بقراط پدر علم طب در نوشته های خود از خواص آن یاد كرده و یكی دیگر از دانشمندان قدیم ۶۱ خاصیت مختلف برای سیر قائل شده است .
▪ انوع سیر :
۱) سیر آمریكایی بنام Greole نامیده می شود . این نوع سیر دارای پوست سفید بوده و از انواع دیگر قوی تر است .
۲) سیر تاهیتی كه از بقیه درشت تر است و گاهی قطر آم به ۸ سانتیمتر می رسد .
حضرت محمد (ص) برای سیر ۷۰ خاصیت مختلف قائل شده اند و می فرمایند :
از سبزی سیر تا می توانید استفاده كنید زیرا سیر دوای هفتاد درد است اما آنكس كه سیر وپیاز خورده به مسجد نیاید و به مردم نزدیك نشود .
● بادام زمینی Peanut
▪ نام علمی Arachid
بادام زمینی گیاه بومی برزیل بوده و از آنجا به نقاط دیگر دنیا راه یافته است .آب و هوای گرم برای كشت این گیاه مناسب می باشد . بادام زمینی گیاهی است یكساله دارای ساقه ای راست كه ارتفاع آن در حدود ۳۰ سانتیمتر می باشد . برگهای آن مركب از دو زوج برگچه است گلهای آن دو نوع متفاوت برنگ زرد می باشد كه پس از تلقیح ، دم گل خم شده و به سطح خاك می رسد و سپس بتدریج در خاك فرو رفته و میوه در داخل خاك تشكیل می شود .
میوه بادام زمینی بطول تقریبی ۴ سانتیمتر است و دریا پوسته شكننده برنگ خاكستری مایل به زرد می باشد .
بر روی پوسته یك تا سه برجستگی مشاهده می شود كه هر یك محل دانه ها را نشان می دهد .
دانه بادام زمینی تقریبا مانند فندق برنگ سفید مایل به زرد بوده ولی تخم مرغی شكل است .پوسته نازكی دانه را پوشانده كه برنگ قرمز قهوه ای است .
● کدوی تخم کاغذی (Cucurbita pepo)
▪ Cucurbita pepo var.striac
کدوی تخم کاغذی (pumpkin (متعلق به تیره کدوییان گیاهی است ،علفی،یکساله،با ساقه کرکدار و خزنده،ریشه محکم و برگهای پنج لبی که گلهای نر و ماده آن جدا از هم بر روی گیاه قرار می گیرند. گلها به رنگ زرد و پنج لبی می باشند.گلهای ماده کوتاهتر از گلهای نر می باشند. ابتدا گلهای نر به صورت دسته ای و سپس گلهای ماده به طور جداگانه ظاهر می شوند.میوه گوشت دار ،درشت و کروی شکل و یا کم و بیش کشیده است. میوه رسیده به رنگ زرد یا سبز زرذ می باشد. داخل هر میوه ۴۰۰تا۵۰۰ عدد دانه به رنگ سبز تیره یا زیتونی است. اطراف دانه ها را پوشش شفاف و ظریفی احاطه می کند. وزن هزار دانه آن ۱۰۰تا۳۰۰ گرم است.
● تمبر هندی Tamarind
▪ نام علمی Tamarindus indica
تمبر هندی كه از Tamaria Hindi مشتق شده و به معنای میوه هندی می باشد . تمبر هندی درختی است بلند كه منشا آن از هند و آفریقای شمالی بوده است ولی امروزه در بیشتر مناطق گرمسیر دنیا پرورش می یابد .برگهای آن متناوب و مركب شامل ۱۰ تا ۲۰ جفت برگچه فشرده و نزدیك بهم است . گلهای آن به رنگ زرد مایل به قرمز و به شكل خوشه در انتهای ساقه ظاهر می شود .میوه آن شبیه باقلا به شكل غلاف و نیام و با كمی خمیدگی است . این غلاف به طول ۱۰ سانتیمتر می باشد كه در آن بین ۳ تا ۱۰ دانه قرار درد . برای تهیه تمبر هندی ها میوه ها را شكافته و قسمت گوشتدار آنها را با هسته بیرون آورده و خشك می كنند . خشك كردن تمبر هندی طرق مختلفی درد و در هر منطقه فرق می كند . مثلا در جزایر آنتیل قسمت گوشتدار آنرا در ظرف بزرگی كه دارای شربت غلیظی در حال جوش است وارد می كنند تا شربت در منافذ میوه نفوذ كرده و آنرا حل كند .
● جو Barley
▪ نام علمی Hordeum vulgare
جو گیاهی است علفی و یكساله كه ارتفاع آن بسته بانواع مختلف آن تا یك متر می رسد . برگهای آن متناوب و باریك و دراز و به رنگسبز تیره می باشد .
جو از نظر كاشت به دو دسته تقسیم می شود : جو بهاره و جو پائیزه .
جو بهاره در بهار كشت می شود و احتیاج به سرمای زمستان ندارد و قبل از زمستان دانه می دهد در حالیكه جو پائیزه در پائیز كشت می شود و محتاج سرمای زمستان است .
● جودوسر (یولاف) Oat
▪ نام علمی Avena sativa
جو دوسر از قدیم الایام توسط مردم ژرمن و اسلاو كشت میشده است . گیاهی است یكساله كه ارتفاع آن تا یك متر می رسد میوه آن خوشه ای و دراز و دارای غلافی دو سر می باشد . جو دو سر دو نوع می باشد كه بنام بهاره و پایئزه نامیده می شود این گیاه علوفه خوبی برای حیوانات مخصوصا اسب است .

گردآورنده: مقیسه شرافتی

منبع : سایر منابع

نظرات کاربران
نظر شما

ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

تازه‌ترین خبرها