گلومرونفریت حاد و گلومرونفریت مزمن

● گلومرونفریت حاد
بعد از یك عكس‌العمل آنتی‌ژن را آنتی‌بادی بعضی از این كمپلكس‌ها در گلومرول‌ها به تله می‌افتد كه منجر به ادم و scar می‌شود كه نهایتاً منجر به گلومرونفریت یا التهاب گلومرولی می‌شود عفونت‌های استروپتوكوكی كه مورد معالجه قرار نمی‌گیرند منجر به گلومرونفریت حاد شده كه بین ۱۲-۳ ماه از بین می‌رود این بیماری شامل تورم و آماس گلومرولی است كه ناگهانی شروع شده و مدت آن كم است كه می‌تواند به سمت نارسایی كلیوی پیش‌ برود.
▪ علائم:
كاهش ادرار- بوی ادرار در تنفس و عرق- خارش- سوزش- استفراغ- تشنج- از بین رفتن رنگ طبیعی پوست- سردرد- بی‌اشتهایی- تب مختصر- خیز خفیف- هایپرتانسیون مختصر- هماتوری واضح- پروتثینوری- سیلندرهای گلبول قرمز خون- وجود سلول‌های اپی‌تلیال در ادرار الیگوری.
▪ علائم آزمایشگاهی:‌
كاهش GFR، افزایش ازت اوره خون، افزایش كراتی‌نین، قطعیت تشخیص وجود سیلندر گلبول قرمز در ادرار است.
درمان خاص وجود ندارد بلكه علت به‌وجود آورنده آن یعنی استرپتوكوك را با آنتی‌بیوتیك درمان می‌كنند.
● هدف درمان:
۱) كاهش ازت سرم كه ناشی از شكستن پروتئین‌های نسوج است.
۲) كاهش فشار خون یا ادم
۳) مصرف پروتئین جهت ترمیم بافت‌ها در نسوج نه استفاده برای كالری‌زایی
۴) بهبود در عملكرد كلیه
۵) تأمین رشد در كودكان و پیشگیری از تأخیر رشد در طی زمان
● رژیم:
۱) در بیماران مبتلا به الیگوری لازم است دریافت مایعات را به ۷۰۰-۵۰۰ میلی‌لیتر محدود كنیم در صورت لزوم پروتئین‌ نیز محدود می‌شود.
۲) برای بیمارانی كه دچار اورمی هستند بهتر است پروتئین رژیم gr/kgBW۳/۰-۲/۰ باشد و از نوع HBV باشد در صورت تحمل می‌توان Pr به gr/kgBW۶/۰-۵/۰ تجویز كرد كه ۷۰% HBV و ۳۰% LBV باشد.
۳) اگر بیمار مبتلا به ادم یا فشار خون باشد لازم است Na دریافتی ۱۰۰۰-۵۰۰ میلی‌گرم تجویز شود.
۴) برای پیشگیری از مصرف پروتئین جهت ایجاد انرژی لازم است بیمار از یك رژیم پر كالری یعنی حدود kcal/kgBW۳۵ برخوردار شود (۳۰%-۲۵Fat) (۶۵%-۶۰cho)
۵) اگر مقدار ادرار به مقدار زیادی كاهش پیدا كند باید مصرف پتاسیم و فسفر محدود شود (۵۰۰-۴۰۰ میلی‌گرم)
۶) بعضی از بیماران برای دفع مواد زاید از دیالیز استفاده می‌كنند.
۷) از مكمل ویتامین D۳ Fe , Ca , و مولتی ویتامین استفاده شود.
۸) استفاده از رژیم‌های گیاهی و اسیدهای چرب امگا ۳ ممكن است مفید باشد بخصوص در كسانی كه دچار اختلالات چربی خون هستند.
● گلومرونفریت مزمن:
هرگاه گلومرونفریت حاد ۲-۱ سال بهبود نیافت ضایعات ادامه پیدا كرده و به گلومرونفریت مزمن تبدیل شده كه علائم خاصی ندارد و فقط به وسیلهٔ بررسی‌های آزمایشگاهی قابل تشخیص است یا پیشرفت علائمی مانند پروتثینوری،‌ هماتوری، هایپرتانسیون و تغییرات عروقی در شبكیه چشم بروز می‌كند كلیه‌ها قادر به تغلیظ ادرار نبوده و تكرر ادرار و فاكتوری وجود دارد چگالی ادرار كاهش پیدا می‌كند در مراحل پیشرفته، بیماری توأم با ادم وسیع و پروتثینوری شدید می‌باشد گاهی هیپوپروتثینما و كم‌خونی اتفاق می‌افتد و علائم نارسایی كلیوی بالآخره ظهور می‌كند.
● اهداف رژیم درمانی شامل:‌
۱) تأمین تغذیه مناسب جهت اصلاح وضعیت متابولیكی بیمار
۲) كنترل و تصحیح كمبود پروتئین برای جلوگیری از كاتابولیسم پروتئین جهت كاهش تولید اوره و...
۳) جلوگیری از بروز ادم، كنترل فشار خون، عفونت مجاری ادراری و دفع پروتئین از راه ادرار
۴) تأمین غذای اشتهاآور و سهل‌الهضم بر حسب نیاز
در مواردی كه كلیه دفع مواد زاید را به صورت طبیعی انجام می‌دهد مقدار مجاز پروتئین بر طبق توصیه RDA است. با پیشرفت بیماری و افزایش مواد ازت‌دار خون به ویژه اوره مقدار دریافتی پروتئین به ۴۰ گرم یا كمتر تنزل می‌یابد لازم است مقدار كافی كربوهیدرات و چربی تأمین گردد كه نیازهای انرژی بدن تأمین شده و بدن دچار فاز كاتابولیسم نگردد محدودیت سدیم در صورت بروز ادم لازم است در مرحلهٔ پرادراری نفریت مقدار زیادی سدیم ممكن است دفع شود زیرا كلیه قادر به باز جذب آن نیست در این صورت محدودیت شدید سدیم منجر به تخلیه ذخایر سدیم همراه با ضعف تهوع و شوك می‌شود.
● توصیه‌های رژیمی:‌
۱) رژیم بیمار را با توجه به پیشرفت بیماری تعدیل كنیم.
۲) سطح پروتئین توصیه شده را باید در حدی نگه داشت كه كلیه بتواند مواد زاید حاصل از آن را دفع كند. RDA را در مورد این بیماران باید محاسبه كرد و بعد از آن مقادیر ویتامینها و مواد مغذی را كه از طریق ادرار از دست رفته به آن اضافه نمود. هنگامی كه مقدار BUN افزایش پیدا می‌كند مقدار پروتئین دریافتی را باید به gr/kgBW۶/۰ كاهش داد.
۳) انرژی مورد لزوم بیمار باید با كربوهیدرات و چربی تكمیل شود ۳۰۰۰-۲۰۰۰kcal برای بالغین یا ۴۰-۳۰kcal/kgdayW
۴) مقدار سدیم دریافتی را برای بیمارانی كه دچار ادم هستند محدود كنیم به دقت سطح سدیم را باید در نظر داشت زیرا كه تخلیهٔ سدیم بیمار در مرحلهٔ دیورتیك گلومرونفریت مزمن می‌تواند صورت گیرد همین‌طور لازم است سطوح پتاسیم و فسفر چك شود.
۵) كودكانی كه دچار اورمی هستند نیاز به ویتامین D۳ برای رشد و بهبود اشتها دارند.
۶) استفاده از غذاهای گیاهی و سویا و همین‌طور مصرف اسید چرب امگا۳ می‌تواند مفید باشد.
۷) احتباس مایعات در بدل بهتر است با محدود كردن سدیم كنترل شود تا با محدود كردن مایعات بیمارانی كه مبتلا به ادم هستند اغلب علی‌رغم احتباس آب در بدن آن‌ها احساس تشنگی می‌كند زیرا آب موجود در بدن آن‌ها كه تجمع پیدا كرده قابل استفاده برای بدن نمی‌باشد.