دیازوکساید - DIAZOXIDE



	نام فارسى		ديازوکسايد

	نام انگليسى		DIAZOXIDE

	نام تجارى دارو		Hyperstat I.V., Proglycem

	گروه دارويى		ضد فشارخون

	گروه شيميايى دارو		گشادكنندۀ عروق

	مكانيسم اثر		با اثر شل‌كنندگى مستقيمى كه بر عضلۀ صاف شريانچه دارد، باعث گشادى عروق مي‌شود، باعث كاهش فشارخون و به‌طور همزمان افزايش تعداد نبض و برون‌ده قلبى مي‌شود.

	موارد مصرف		در كريزهاى (بحران‌ها) فشارخونى كه به پائين آوردن فورى فشارخون نيازمنديم (بجز در فئوكروموسيتوما)؛ افزايش گلوكز خون درهنگام توليد مقدار زياد انسولين (HYPER INSULINISM)

	ميزان مصرف		هيپرتانسيون اورژانس: بالغين: در بولوس وريدى 1 تا 3mg/kg به‌سرعت و حداكثر تا 150mg در تك‌دوز تزريقى داده مي‌شود. مي‌توان دوز دارو را هر 15-5 دقيقه تكرار كرد تا پاسخ موردنياز گرفته شود، بولوس دارو، در مدت 30 ثانيه يا كم‌تر داده مي‌شود. بچه‌ها: بولوس وريدى 1 تا 2mg/kg به‌سرعت داده مي‌شود. و همانند بزرگسالان حداكثر تا 150mg مصرف شود. درمان هيپرانسولينسم: بالغين و كودكان: ابتدا 3mg/kg خوراكى در سه دوز منقسم. دوز نگهدارنده: روزانه 3 تا 8mg/kg در 3-2 دوز منقسم (حداكثر 15mg/kg/day). موارد منع مصرف: حساسيت مفرط به تيازيدها، سولفاناميدها، افزايش فشارخون همراه با كواركتاسيون آئورت، يا شنت AV (دهليزى - بطني)، فئوكروموسيتوم، آنوريسم ديسكانت آئورت، اختلال شريان كرونري، اكلامپسي، هيپربيلى روبينمى نوزادان، هيپوگليسمى فانكشنال.

	توضيحات دارو		عوارض جانبي: قلبى عروقي: افت فشارخون، تغييرات موج T، آنژين قفسه صدري، تاكي‌كاردى فوق‌بطني، ادم، اُفت فشارخون واكنشي. دستگاه عصبى مركزي: سردرد، خواب‌آلودگي، سرخوشي، اضطراب، علائم خارج هرمي، سردرگمي، وزوز گوش، تارى ديد، گيجي، ضعف. گوارشي: تهوع، استفراغ، خشکى دهان. چشم: دوبيني، کاتاراکت، Ring Scotoma. پوستي: راش، پرموئي. خوني: کاهش هموگلوبين، هماتوکريت، ترومبوسيتوپني. متابوليک: افزايش BUN، عدم تعادل مايعات و الکتروليت‌ها، احتباس آب و سديم، هيپراوريسمي، کتواسيدوز. غدد: حساسيت پستان، هيپرگليسمى در افراد ديابتي، هيپرگليسمى گذرا در افراد غيرديابتي. احتياطات: در تاکيکاردي، عدم تعادل مايعات و الکتروليت‌ها، حاملگى (در گروه B قرار دارد)، شيردهي، نارسائى گردش خون مغزى يا قلبي، بچه‌ها. فارماکوکينتيک: شروع اثر: تزريق وريدي: ۶۰ـ۳۰ ثانيه، خوراکى يک ساعت. اوج اثر: وريدى ۵ دقيقه. مدت اثر: خوراکى ۸ ساعت، وريدى ۱۲ـ۲ ساعت. انتشار: از CNS عبور مي‌کند. متابوليسم: کبدي. دفع: کليوى (نيمه عمر ۴۵ـ۲۱ ساعت). تداخلات داروئي: مصرف ديورتيک‌هاى تيازيدى باعث تشديد هيپرگليسمى و افت فشار خون مي‌شود. فني‌توئين باعث تشديد هيپرگليسمى مي‌شود. هم‌چنين با افزايش متابوليسم فني‌توئين باعث کاهش اثر آن مي‌شود. ملاحظات پرستاري: پيگيرى آزمايشگاهي: ـ فشار خون هر ۵ دقيقه به‌مدت ۲ ساعت، سپس هريک ساعت به مدت دو ساعت و سپس هر ۴ ساعت اين کار انجام شود. ـ الکتروليت‌ها و مطالعات خوني: پتاسيم، سديم، کلر، دي‌اکسيد کربن، CBC، گلوکز سرم. ـ نبض، برجستگي، وريد ژوگولار هر ۴ ساعت. توصيه‌ها: ـ فرم رقيق‌نشده دارو در مدت ۵/۰ ساعت يا کم‌تر داده مي‌شود. ـ مريض را در حالت دراز کشيده قرار دهيد و تا ۱ ساعت پس از تجويز دارو مريض را در همين وضعيت قرار دهيد. ـ در بحران فشارخون در مبتلايان به اختلالات قلبى براى جلوگيرى از احتباس آب و سديم و تشديد اثر هيپوتانسيو از يک ديورتيک همراه با ديازوکسايد استفاده مي‌شود. بهرتر است از فورسمايد ۳۰ دقيقه قبل از تزريق ديازوکسايد استفاده شود. ـ دارو دور از نور نگهدارى شود از تجويز داروهاى تيره شده اجتناب کنيد. ارزيابى باليني: پاسخ درماني: کاهش فشار خون، فشار دياستولى اوليه ادم ساق و پا به‌طور روزانه. تورگور پوستي، خشکى پرده‌هاى مخاطى از نظر وضعيت هيدراتاسيون. رال‌ها، تنگي‌نفس، ارتوپنه (تنگى نفس وضعيتي). محل تزريق وريدى از نظر تعداد دفعات استفاده و نشت خارج عروقي. دارو به‌شدت قليائى است و مي‌تواند سبب واکنش التهابى شديد شود. علائم نارسائى احتقانى قلب: ديس‌پنه (تنگي‌نفس)، ادم، رال‌هاى مرطوب. فشار خون: افت فشار خون وضعيتي، فشارخون در حالت نشسته و ايستاده را اندازه‌گيرى کنيد. در صورت ادامه افت فشار خون پس از ۳۰ دقيقه از تجويز دارو. آموزش به بيمار و خانواده: ـ که هيرسوتيسم (پرموئي) ايجاد شده پس از قطع دارو از بين مي‌رود. درمان مصرف بيش از حد دارو: تجويز لوارترنول (Levarterenol)، دوپامين، يا نوراپي‌نفرين در موارد افت فشار خون و انجام دياليز.