رویدادهای احتمالی ۱۰۰ روز نخست «برگزیت»

زلزله فروپاشی اتحادیه اروپا در ذهن

ساعت ۲۴-مقام های مسئول در کشورهای اروپایی هیچ نقشه راهی ندارند که به آنها نشان دهد خروج بریتانیا از اتحادیه اروپایی (برگزیت) چه آینده ای را برای ۲۸ کشور عضو این اتحادیه رقم می زند. قدر مسلم اما این است که بسیاری مقوله ها تغییر می کنند.

محمد مهدی حاتمی-یکی از مسئولین ارشد در یکی از دولت های اروپایی که دست اندر کار تدوین اطلاعاتی برای آمادگی برای برگزیت است به بلومبرگ خبر داده که مقام های بروکسل دستور دارند هیچ سناریویی را بر روی کاغذ نیاورند تا از نشت اطلاعات هشدار دهنده در این باره جلوگیری شود.

به گزارش ساعت ۲۴، با در نظر گرفتن شوک های احتمالی سیاسی و مالی که برگزیت می تواند ایجاد کند، به هیچ وجه مشخص نیست که در اختیار داشتن یک نقشه راه، چه فایده ای می تواند داشته باشد. دانلد تاسک، رییس شورای اروپا تا آنجا پیش رفته که چندی پیش گفته بود خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا می تواند به معنی «پایانی بر تمدن سیاسی غرب» باشد.

اغراق آقای تاسک در زمینه خروج بریتانیا از اتحادیه را باید در کنار خودداری مقام های دیگر این اتحادیه در اظهار نظر در باب خطر بالقوه این جدایی دید، جدایی ای که هیچ کس در زمان شکل گیری اتحادیه حتی تصورش را هم نمی کرد. مکانیسم خروج از اتحادیه اروپا در سال ۲۰۰۹ شکل قانونی به خود گرفته بود.

۲۴ ساعت نخست

پیش از سپیده دم روز ۲۴ ژوئن، چنانچه خروج از اتحادیه رأی آورده باشد، مقامات ارشد اتحادیه اروپا از برلین تا بروکسل، ناچار به کنترل کردن آسیب های وارده خواهند شد. در پی بحران بدهی های یونان، وزرای اقتصادی و مالی منطقه یورو احتمالاً ناچار خواهند بود تا پیش از غروب همان روز اول جلسه اضطراری تشکیل دهند. پوند نوسانات شدیدی را تجربه خواهد کرد، بانک ملی سوئیس مداخلات بیشتری را در دستور کار قرار خواهد داد و رتبه ناپایداری اقتصاد جهانی هم افزایش خواهد یافت.

عواقب سیاسی ممکن است حتی بدتر از این هم باشند. وزنه های اصلی اروپا، آلمان و فرانسه، که حضور در اتحادیه موجب شده بود دشمنی سنتی آنها موقتاً فروکش کند، دوباره برای به دست گرفتن ابتکار عمل آماده خواهند شد. آنها احتمالاً برنامه هایی برای روز ۲۴ ژوئن خواهند داشت و بیانیه ای منتشر خواهند کرد که در آن اشاره شده که رویای اتحادیه اروپا همچنان زنده است.

هفته نخست

با پایان نخستین هفته ای که بریتانیایی ها رأی به خروج از بزرگترین بلوک تجاری جهان داده اند، بقیه اروپایی ها هم حالا پرسش هایی خواهند داشت که پاسخ می طلبند.

در میانه ترس و لرز ناشی از برگزیت، که می تواند هیزمی بر آتش پوپولیست ها در سرتاسر اتحادیه بریزد، رهبران اتحادیه اروپا احتمالاً ناچار خواهند شد در اقدامی بی سابقه در روز ۲۵ ژوئن برای برگزاری نشست سران اتحادیه در غیاب بریتانیا اعلامیه بدهند.

این موضوع البته دو دلیل واضح دارد: ارسال پیامی صریح به رأی دهندگان اسپانیایی که قرار است روز ۲۶ ژوئن به پای صندوق های رأی بروند، مبنی بر اینکه اتحادیه همچنان سر پاست. دلیل دوم هم پیشنهادهایی است که باید-یا نباید-به بریتانیا داده شود، پیشنهاداتی مانند امکان تردد آزادانه مردم به اتحادیه و نیز دسترسی بریتانیا به بازار انحصاری اتحادیه اروپا.

اختلاف نظرها در این باب که اکنون بدون بریتانیا چگونه باید بر مشکلات فائق آمد، کشورهای اروپایی را به دسته های مختلف تقسیم خواهد کرد. در فرانسه، که نظرسنجی ها نشان می دهند جبهه ملی مشکوک به اتحادیه اروپا شانس زیادی در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده دارد، فرانسوا اولاند احتمالاً مجبور خواهد بود به رأی دهندگان نشان دهد خروج از اتحادیه چه عواقبی برای آنها دارد. رهبران کشورهایی مانند هلند و دانمارک، که در کشورهای آنها هم احساسات ضد اتحادیه اروپا در حال اوج گیری است، احتمالاً ترجیح می دهند از نظر سیاسی از بریتانیا، متحد سنتی شان حمایت کنند.

به گزارش ساعت ۲۴، کشورهایی که عضو حوزه یورو نیستند، به ویژه آنهایی که احساسات ضد اتحادیه نیز در میان شهروندانشان در حال اوج گیری است، مانند مجارستان، لهستان و سوئد، سعی خواهند کرد در مقابل هرگونه تلاشی از سوی آلمان یا فرانسه برای کشاندن اتحادیه اروپا به سمت و سویی اتحادگرایانه تر بایستند. با خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا، کشورهایی که عضو یورو نیستند اصلی ترین شریک خود را از دست داده و تنها دارای ۱۴ درصد از تولید ناخالص داخلی اتحادیه اروپا خواهند بود.

۱۰۰ روز نخست

رهبران اتحادیه اروپا از این می ترسند که برگزاری رفراندوم در بریتانیا، درخواست های مشابهی را در سراسر اروپا پدید بیاورد. هلند، فرانسه و آلمان در سال ۲۰۱۷ شاهد برگزاری انتخابات خواهند بود و این دلیل خوبی است برای اینکه چرا باید دیگران را از اتخاذ روشی مشابه روش بریتانیا بر حذر داشت. این امر به نوبه خود می تواند موضع بریتانیا را در مذاکرات تضعیف کند. برگزیت همچنین ممکن است توجه اعضای اتحادیه را از موضوعات مهم دیگر منحرف کند، موضوعاتی مانند بحران مالی در یونان، بحران مهاجران و بی ثباتی در اوکراین.

با این حال، فضای غبارآلود سیاسی در بریتانیا ممکن است از میان برود. این کشور احتمالاً نخست وزیر دیگری به خود خواهد دید، کسی مانند شهردار سابق لندن، بوریس جانسون که از حامیان برگزیت بوده است. نخست وزیر آتی بریتانیا هر کسی باشد، با برگزاری رفراندومی که به خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا ختم شده است، ناچار به برگزاری رفراندوم دیگری هم خواهد بود: رفراندوم برای استقلال اسکاتلند.

به گزارش ساعت ۲۴، بریتانیا همچنین ناچار خواهد بود برای موضوعاتی دیگر با اتحادیه اروپا وارد مذاکره بشود، موضوعاتی مانند سهمیه های ماهیگیری و قوانین مالی و استانداردهای سلامت و ایمنی که در طول ۵۰ سال شکل گرفته اند. بریتانیا همچنین ناچار خواهد بود مذاکرات تجاری خود با سایر کشورهای جهان را هم دوباره شروع کند.

منبع: بلومبرگ