جوش چیست و در مورد آن چه می دانید
جوش چیست؟
جوش یا آکنه، طیف متنوعی از ضایعات پوستی است که به صورت لکه‌های قرمزرنگ یا دانه‌های پُررنگ در پوست و یا دانه‌های زیر پوست شدیدتر و همراه با ضایعات چرکی در تنه و اندام‌ها و صورت مشاهده میشود.
جوش یا آکنه، طیف متنوعی از ضایعات پوستی است که به صورت لکه‌های قرمزرنگ یا دانه‌های پُررنگ در پوست و یا دانه‌های زیر پوست شدیدتر و همراه با ضایعات چرکی در تنه و اندام‌ها و صورت مشاهده میشود.
عوامل ایجاد کننده جوش کدامند؟
۱- چربی سطح پوست: پوست‌های چرب یکی از عوامل ایجاد آکنه یا جوش صورت میباشند.
۲- گروهی از میکروب‌هایی که روی پوست زندگی میکنند.
۳- التهابات ایجاد شده روی پوست (در بعضی مواقع)
۴- انسداد مجاری غددی زیرپوستی
عوامل مؤثر یا مستعد کننده ایجاد آکنه کدامند؟
مهم‌ترین عامل، عوامل زمینه‌ای هستند و در کنار آنها یکسری عوامل دیگر وجود دارد مانند:
- افزایش چربی زیر سطح پوست
- استفاده از کرم‌های آرایشی که چربی زیادی دارند
- کار کردن در محیط‌هایی که هوای آن محیط زیاد گرم میباشد؛ مانند افرادی که بیشتر در آشپزخانه‌ها و محیط‌های گرم داخل کارخانه کار میکنند
- مصرف بعضی از داروهای قلبی
- استفاده از داروهای کورتونی که به صورت نادرست تجویز شود
- استفاده از استروئیدهای آنابولیزان (داروهای افزایش دهنده حجم عضلات) در آقایان ورزشکاران
آکنه معمولاً در چه سنی دیده میشود و آیا ژنتیک در آن مؤثر است؟
معمولاً این جوشها در حوالی سن بلوغ و میانسالی دیده می‌شوند. ممکن است یکسری از آنها خود به خود بهبود یابند و نیاز به درمان خاصی نداشته باشند. عوامل ژنتیکی به تنهایی علت مؤثری در ایجاد آکنه نمی‌باشند، ولی عوامل مختلف به نوعی زمینه ساز ایجاد عامل ژنتیک میتواند باشد.
در ایجاد آکنه ۳ عامل سلولهای مرده پوست، غدد چربی و باکتریهای سطح پوست نقش کلیدی خواهند داشت:
۱- افزایش ترشح غدد چربی:
در دوران بلوغ ترشح هورمون تستوسترون(TESTOSTRONE) یا همان هورمون مردانه افزایش می یابد. تستوسترون هم در بدن مردان و هم در بدن زنان موجود میباشد اما میزان آن در بدن مردان ۴ برابر زنان میباشد. هنگامی که ترشح تستوسترون افزایش می یابد، تستوسترون توسط پوست بهدی هیدروتستوسترون مبدل گشته و سبب تحریک غدد چربی میگردند. بنابراین حجم و میزان ترشح غدد چربی افزایش می یابد.
۲- عدم ریزش طبیعی سلولهای مرده سطح پوست:
برخی اوقات ریزش سلولهای مرده پوست از حال طبیعی خارج میگردد. ریزش نامناسب سبب میگردد که سلولهای مرده پوست به یکدیگر چسبیده و بروی هم انباشته گردند.
۳- افزایش سرعت تکثیر سلولهای پوست:
برخی اوقات سرعت تکثیر سلولهای پوست از حالت طبیعی خارج گشته و با سرعت بیشتری تکثیر می یابند (۵ برابر حالت طبیعی). همین امر سبب میگردد تا سلولهای پوستی بموقع ریزش نیابند.
۴-هنگامی که سلولهای مرده پوست بموقع نمیریزند و یا سرعت تکثیرشان افزایش می یابد، سبب انسداد روزنه های فولیکول میگردند. بنابراین ترشحات مترشحه از غدد چربی نمیتوانند مانند قبل بسهولت از کانال فولیکول جریان یافته و به سطح پوست بریزند. از طرفی هنگامی که ترشحات غدد چربی از میزان طبیعی خود افزایش می یابد دو عامل فوق دست بدست هم داده و سبب احتباس و تجمع مواد چرب(SEBUM) در پشت محل انسداد میگردند. تجمع ترشحات چربی به همراه سلولهای مرده پوست به زیر روزنه های مسدود یک محیط ایده آل برای رشد و تکثیر باکتریهای بی هوازی پوست فراهم می آورند. بنابراین جوش های موسوم به آکنه تجمع باکتریها، سلولهای مرده پوست و چربی میباشند. هرگاه محتویات جمع شده در این کانالهای مسدود به داخل پوست اطراف نفوذ کند یک واکنش التهابی روی میدهد. تجزیه سبوم به اسیدهای چرب و ترشح آنزیم توسط باکتریها نیزمسبب التهاب میباشند. التهاب جوشها به علت هجوم گلبولهای سفید به سمت جوشها میباشد که برای از میان بردن عامل متجاوز و از میان بردن آنها صورت میپذیرد.
نکته: همانطور که هورمون تستوسترون ایجاد آکنه میکند، استروژن یا همان هورمون زنانه در خشک کردن و کاهش ترشحات غدد چربی موثر بوده و میتواند سبب درمان آکنه گردد.
در کدام نواحی بدن بیشتر آکنه دیده میگردد؟
هر کجا که مو وجود داشته باشد جوش هم ممکن است ایجاد گردد. اما در برخی نواحی بدن که غدد چربی تراکم بیشتری داشته و میزان ترشح چربی بیشتر میباشد آکنه نیز بیشتر مشاهده میگردد این نواحی شامل: صورت، قفسه سینه، پشت، شانه ها و بخش فوقانی بازوها میباشند.
نکته: یکی دیگر از عواملی که میتواند در ایجاد آکنه موثر باشد خود مو میباشد. موهای ضخیم و بزرگ مجرای عبور چربی را باز نگاه میدارند اما موهای ریز و ضعیف فاقد چنین خاصیتی میباشند.
آکنه چیست؟
ضایعاتی که در اثر بسته شدن مجاری غدد چربی در صورت، گردن، پشت، شانه ها و سینه بوجود می آیند جوش یا به اصطلاح آکنه می گویند. این ضایعات بصورت جوش های سر سیاه، سر سفید، جوش چرکی، کیست و ندول می توانند بروز کنند. آکنه در اکثر نوجوانان دیده میشود و می تواند تا پایان جوانی و حتی بالای سی سال هم دیده شود. جوش معمولاْ بعد از چند سال بهبود می یابد ولی نمیتوان آن را به حال خود گذاشت چون با بهبود بعضی از جوشها، جوشگاه بوجود آمده تا پایان عمر باقی می ماند و از نظر زیبائی مشکل ساز هستند. گرچه این جوشگاه ها قابل ترمیم هستند ولی مانند پوست صدمه ندیده نمی شوند. در بعضی مواقع جوشگاه ها از نظر روحی فرد را آزار می دهند. بنابراین عاقلانه این است که جوش را درمان نمود تا جوشگاه را؛ چون درمان راحت تر و سریعتر است و نتیجه کار هم رضایت بخش تر است.
چگونگی بوجود آمدن جوش:
غدد سباسه یا چربی از بدو در هر دو جنس وجود دارد. در اوایل دوران بلوغ با ترشح هورمون مردانه یا آندروژن این غدد شروع به بزرگ شدن و فعالیت خود که تولید و ترشح چربی است، را آغاز می کنند. غدد چربی در تمام سطوح پوستی بجز در کف پا و دست وجود دارد ولی بیشترین تراکم آنها در صورت، سینه، پشت و شانه ها است. غدد چربی ترشحات خود را بوسیله مجاری چربی که در ارتباط با فولیکول مو است، به سطح پوست تخلیه می کند. افزایش ترشح چربی باعث صدمه به مجاری غدد میگردد و سلول های جدار این مجاری آسیب دیده و کنده می شوند و این سلول های صدمه دیده بهم پیوسته و تولید پلاک یا لخته می کنند و می توانند مجاری را مسدود نمایند. از طرفی در بعضی افراد پوسته ریزی پوست بعلت بعضی نقص ها در آنزیم های لازمه برای پوسته ریزی طبیعی، بطور کامل انجام نمی گیرد و پوسته های روی هم انباشته شده در منافذ مجاری چربی باعث بسته شدن این مجاری می شوند. با بسته شدن این مجاری به هر وسیله، چربی در مجاری انباشته شده و باکتری های موجود در این مجاری رشد زیادی کرده و این چربی ها را تخمیر میکنند و مواد شیمیائی تولید شده در اثر تخمیر و ترشح بعضی فاکتورها از باکتری های موجود و همچنین انباشتگی چربی در مجاری باعث صدمه بیشتر به دیواره مجاری شده و آن را بطور کامل از بین می برند. با ورود چربی، سلول های مرده دیواره، باکتری ها و مواد تخمیری و آنزیمی به داخل پوست فرآیند التهاب فعال شده و سبب قرمزی و چرکی شدن جوش میگردد.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.