تاریکی و روشنی های فاینانس‏

محمد صادق جنان صفت

r /> تاریکی و روشنی های فاینانس بزرگنمایی قلم کوچکنمایی قلم بازگشت بودجه 1397 کل کشور در شرایط بسیار دشواری که اقتصاد ایران با آن مواجه است در بهارستان در دست تدوین و تهیه است. یکی از گرفتاریهای بودجه نویسان این است که برای اجرای طرحهای عمرانی دولتی و مثبت کردن نرخ سرمایه گذاری که در7سال گذشته منفی بوده است ازکجا می توان پول تهیه کرد .راه های تامین مالی برای ایران محدود و معدود است و دستش برای ورود به انواع بازار سرمایه در دنیای امروز باز نیست . باقیمانده ترس تحریم های قدیمی و ترس از احتمال برقراری رژیم تحریم از سوی کنگره آمریکا سرمایه گذاران را برای ورود به بازار ایران دودل کرده است.از سوی دیگر منابع بانکی نیز به انتها رسیده و نمی توان از این منبع نیز با دست باز به بازار سرمایه چیزی تزریق کرد. سرمایه داران داخلی نیز درمقایسه با نیازهای مالی ایران سرمایه قابل توجهی ندارند. یک راه هنوز بازمانده این است که با ضمانت بانک مرکزی و حتی وزارت اقتصاد از خارجی ها قرض بگیریم .در ماه های گذشته مدیران اقتصادی به ویژه رئیس بانک مرکزی و وزیر اقتصاد قبلی وفعلی در این باره خبرهای داغی دادند. حالا نیز دربودجه سال 1397 منابع قابل توجهی از طریق فاینانس باید به تن اقتصاد ایران وارد شود. وقتی کشوری به کشوردیگر وام می دهد معنایش این است که به کشور قرض گیرند اعتماددارد که می تواند سر وقت بدهی هایش را پرداخت کند. یک روی دیگر سکه نیز این است که کشور قرض دهند به اندازه ای وثیقه ها و تضمین های محکم از قرض گیرنده گرفته است که می تواند در هر شرایط به پول خود برسد.ایران پس از برجام حالا از نظر غرب و شرق دارای اعتبارشده و می تواند برای اجرای طرحهایش از اروپا ، کره جنوبی و چین فاینانس و خط اعتباری به میزان 55میلیارد دلار بگیرد و این یک کار بزرگ است. مهمتر از اخذ وام و اعتبار اما این است که این منابع چگونه و در کجا هزینه شود تا اولا سود محسوس برای ایرانیان داشته باشد و ثانیا اعتبار ایران را مخدوش نکند.

دولت و بانک مرکزی باید برای هردلار خرج سند معتبر برای اقتصادی بودن آن دلار بدهند و بانک مرکزی باید موظف باشد هرماه گزارش شفاف و کامل از چگونگی تخصیص این اعتبارات که قرض مردم ایران است را به افکار عمومی ارائه دهد. تجربه نشان می دهد اگر نظارت کافی برخرج این وامها نشود به هدر می رود و رانت خواران برسر راه آن کمین خواهندکرد. اکنون نزدیک به 100روز اززمان قراردادبسته شده برای فاینانس 8 میلیارد یورویی با کره جنوبی و 80 روز از زمان عقد قراردادبا چین سپری شده است وخوب است وزارت اقتصاد درباره کارنامه فاینانس به شهروندان و به فعالان اقتصادی توضیح دهد. قرض گرفتن در دنیایی که منابع قابل اعتنایی برای قرض دادن وجوددارد کار سهل و ممتنعی است. سخت است چون باید به کشور قرض گیرنده اعتماد شود و آسان است وقتی که تضمین های سفت و سخت از وام گیرنده اخذ می شود. حالا وقت آن است که پیش از تدوین وتصویب بودجه 1397 کل کشور وزارت اقتصاد به عنوان یک طرف اصلی داستان فاینانس به اقاع افکار عمومی پرداخته و تاریکی ها و روشنی های جریان تامین منابع از مسیر فاینانس را کالید شکافی کند. تجربه نه چندان شیرین تاخیر در پرداخت بدهی های ارزی در اوایل دهه 1370 یکی از تاریکی هایی است که درذهن ایرانیان حک شده است واحتمال تکرار آن همه را نگران می کند. شیرینی فاینانس نیز می تواند استفاده کارآمد از این منابع قرضی برای بیرون کشیدن اقتصاد از رکود است.

ابتکار