علیخانی: برخی وزرا نمیخواستند در دولت باشند؛ روحانی آنها را به زور در دولت نگه داشت / حامی دولت روحانی بوده‌ایم و امروز هم هستیم

ساعت24-برخی وزرا به‌دلیل اینکه دنبال دردسر نبودند - مثلا پرهیز از مواجهه با مجلس یا نهادهای نظارتی و قضایی- اساسا نمی‌خواستند در دولت باشند و رئیس جمهور آنها را به زور در دولت نگه داشت. مشخص است وزیری که اینگونه در کابینه می‌ماند، عملکردش و حتی نوع برخوردش با مردم و حتی حامیان دولت متفاوت می‌شود و بیشتر منتظر پایان دوره است تا یک اقدام اساسی و ماندگار.

آرمان نوشت: «صدای مردم»؛ این بهترین عبارتی است که می‌توان درباره مواضع سیاسی و اقتصادی حجت‌الاسلام شیخ قدرت‌ا... علیخانی به کار برد.کسی که سه دوره نماینده مردم در مجلس شورای اسلامی بوده و امروز به یکی از پناهگاه‌های اصلی مردم برای بیان دردها و مشکلات خود تبدیل شده است.حجت‌الاسلام علیخانی که از سابقون انقلاب اسلامی است در گفت‌وگو با «آرمان» با صدایی گرفته عنوان می‌کند:«میزان فقری که امروز در جامعه وجود دارد نگران‌کننده است.

بسیاری از مردم از بیان دردهای خود به دلیل شرم و حیا خودداری می‌کنند و در واقع آبروداری می‌کنند». ایشان ادامه می‌دهد:«اگر واقع بین باشیم باید عنوان کنم که اعتماد بخش‌هایی از جامعه از مسئولان سلب شده و اگر این وضعیت ترمیم نشود نمی‌توان به بهبود وضعیت جامعه در آینده امیدوار بود». مشاور پارلمانی مرحوم آیت ا... هاشمی در مجمع تشخیص مصلحت نظام همچنین با انتقاد از رویکرد برخی از وزرا عنوان می‌کند:«متاسفانه آقای روحانی هنوز موفق نشده‌اند پاسخ مناسب و متناسب با ۲۴میلیون رأیی که مردم به ایشان داده‌اند، را به جامعه بدهند». در ادامه متن گفت وگوی «آرمان» با حجت‌الاسلام قدرت‌ا... علیخانی را از نظر می‌گذرانید.

افکار عمومی و بدنه جریان اصلاحات به چه میزان از عملکرد دولت دوازدهم رضایت دارند؟ ناآرامی‌های اخیر چه تاثیری در رفتار دولت داشته است؟

در شرایط کنونی کشور با چالش‌ها و مشکلات زیادی مواجه است و به همین دلیل دولت آقای روحانی کار سختی در آینده پیش‌رو خواهد داشت. با این وجود برخی تلاش می‌کنند مشکلات کنونی کشور را به مشکلات اقتصادی تقلیل بدهند و همه چیز را در وضعیت اقتصادی مردم خلاصه کنند. به نظر من نباید همه چیز را به مسائل اقتصادی تقلیل داد. بدون شک در ناآرامی‌های اخیر مسائل سیاسی نیز دخیل بود و نمی‌توان منکر این قضیه شد.کشور ما دارای جمعیت جوانی است و به همین دلیل ما باید دغدغه‌های جوانان را در زمینه‌های مختلف جدی تلقی کنیم. بنده مرتب با مردم در ارتباط و از نزدیک با مشکلات آنها آشنا هستم. وضعیت فقر موجود در جامعه بسیار نگران‌کننده است و در نوع خود یک فاجعه است. در شرایط کنونی مراکز رسمی آمارهایی درباره فقر در جامعه ارائه می‌کنند که به نظر می رسد با واقعیات همخوانی ندارد و وضعیت فقر بسیار جدی‌تر و گسترده‌تر از این آمارهاست.

چرا چنین اتفاقی رخ داده است؟

این موضوع معلول عوامل مختلف کوتاه مدت و بلندمدت داخلی و حتی خارجی است. اما مهمترین عامل سیاست‌های غلطی است که در حوزه‌های مختلف برای دوره‌های طولانی اجرا شده و اکنون آثار و نتایج آن به‌آن شکل خود را نشان می‌دهند. این وضعیت نگران‌کننده فقط در حوزه اقتصادی نیست، در حوزه اجتماعی و آسیب‌های آن که امروز موجب جلب توجه همگان شده است نیز همین صدق می‌کند. عبور از این وضعیت نیازمند عزم و اجماع ملی و تغییرات جدی در برخی سیاست‌ها، برنامه‌ها و البته رویکرد مدیران در همه قوا به ویژه دولت است و تا این اتفاق نیفتد، نمی‌توان نسبت به بهبود شرایط خوش‌بین بود.

بر چه اساسی فقر موجود را بسیار نگران کننده می‌دانید؟

در سال‌های اخیر دولت بودجه سازمان‌هایی مانند کمیته امداد و بهزیستی را چندین برابر کرده است. این در حالی است که عده‌ای به دلیل شرم و حیایی که دارند وضعیت خود را به کمیته امداد و سازمان بهزیستی اعلام نمی‌کنند و از چنین نهادهایی کمک نمی‌گیرند. در نتیجه بسیاری از مردم آبروداری می‌کنند و مشکلات خود را برای کسی بازگو نمی‌کنند.

7 ماه از آغاز به کار دولت یازدهم می‌گذرد. عملکرد دولت را در این مدت چگونه ارزیابی می‌کنید؟

مردم در انتخابات ریاست جمهوری سال96 نزدیک به24میلیون به آقای روحانی رأی داده‌اند. این در حالی است که به نظر من آقای روحانی هنوز موفق نشده پاسخ مناسب و متناسب با این آرا را به جامعه بدهد و امیدوارم زمان نگذرد. 24 میلیون، رأی قابل توجهی است. آقای روحانی می‌توانست و می‌تواند با این پشتوانه قوی از جامعه و پایگاه اجتماعی خود برای حل مشکلاتی که کشور و دولت با آن مواجه است، کمک بگیرد. اما متاسفانه نه تنها این اتفاق نیفتاده، بلکه برخی مدیران ارشد دولت با مردم رو راست نبوده‌اند و برخی هم فاقد انگیزه لازم برای پیگیری جدی امور هستند.

برخی وزرا به‌دلیل اینکه دنبال دردسر نبودند - مثلا پرهیز از مواجهه با مجلس یا نهادهای نظارتی و قضایی- اساسا نمی‌خواستند در دولت باشند و رئیس جمهور آنها را به زور در دولت نگه داشت. مشخص است وزیری که اینگونه در کابینه می‌ماند، عملکردش و حتی نوع برخوردش با مردم و حتی حامیان دولت متفاوت می‌شود و بیشتر منتظر پایان دوره است تا یک اقدام اساسی و ماندگار. سوال مهمی که در این زمینه وجود دارد این است که درست است که برخی از این وزرا به جریان حامی دولت نزدیک هستند اما در کشور «قحط الرجال» که نیست، می توان افراد پر انگیزه، جسور و جوان‌تر را به کار دعوت کرد.

نکته دیگر توصیه‌ای است که به آقای رئیس جمهور دارم و آن این است که برخی اقدامات و گزارشات وزرا را به‌شکل دقیق‌تری بررسی نمایند. از این نظر که اگر برخی طرح هایی که آقایان در جهت خدمت‌رسانی ارائه می‌کنند، عملی است، ابتدا اجرا و سپس خبرش را به رئیس جمهور برای اعلام بدهند، نه اینکه از رئیس جمهور برای اعلام برخی طرح‌ها که قابلیت اجرای کامل ندارد، هزینه کنند. ما حامی دولت آقای روحانی بوده‌ایم و امروز هم هستیم. با این وجود هنگامی که می‌بینیم یک مدیر میانی دولت با خود دولت و برنامه‌هایش هماهنگ نیست و تغییر هم نمی‌کند، متعجب می‌شویم. متاسفانه همچنان مدیرانی در سطوح مختلف دولت حضور دارند که هیچ اعتقادی به شعارها، برنامه‌ها و سیاست‌های این دولت ندارند. به همین دلیل نیز نوعی انفعال در دولت به‌وجود آمده است.

چرا آقای روحانی به حضور وزرایی که علاقه‌ای به حضور در دولت ندارند، اصرار و پافشاری می‌کند؟

اگر این سوال از ایشان پرسیده شود به احتمال زیاد ایشان عنوان خواهند کرد که این افراد کارشناس و خبره کار بوده‌اند و به همین دلیل دولت از آنها استفاده کرده است. به هر حال آقای روحانی در این زمینه استدلال خاص خود را خواهد داشت. با این وجود بنده به عنوان یک فعال سیاسی و فردی که سه دوره در مجلس حضور داشتم چنین استدلالی را نمی‌پذیرم. برخی از وزرایی که از مجلس شورای اسلامی آرای خوبی هم کسب کردند فاقد کارآیی لازم هستند.

بدون شک یکی از مهم‌ترین دلایل نارضایتی‌های اخیر فاصله مسئولان از مردم و بی‌مهری نسبت به آنها بوده است. امروز در آستانه 40سالگی انقلاب اسلامی، هنوز برخی ادارات و دستگاه‌ها در بخش‌های مختلف رفتار مناسبی با مردم ندارند. هنگامی که یک معترض رفتار غیرعادی نشان می‌دهد، یک خانم در خیابان حجاب خود را برمی‌دارد، فردی با قمه به یک نهاد ریاست جمهوری حمله‌ور می‌شود یا یک معترض مقابل مجلس روی سقف اتوبوس خود می‌رود، در واقع عصبانیت خود را از وضعیت موجود جامعه و عملکرد برخی مسئولان نشان می‌دهد.

اینها نشانه عصبانیت مردم است. این مردم همان مردمی هستند که در طول هشت سال جنگ تحمیلی برای شهادت از یکدیگر سبقت می‌گرفتند. چه شده که به این روز افتاده‌اند و دست به چنین کارهای می‌زنند؟ مسبب اصلی این وضعیت چه کسانی هستند؟ بنده نمی‌گویم همه مردم دست به چنین کارهایی می‌زنند؛ اما همین افرادی که چنین کارهایی را انجام می‌دهد به دلیل عملکردهای نامناسب است که موجب شده اعتماد بخش‌هایی از جامعه از مسئولان سلب شود. در نتیجه تا زمانی که این مسأله ترمیم نشود نمی‌توان نسبت به بهبود وضعیت جامعه امیدوار بود.

شما تاکید زیادی بر ارتباط میان ناآرامی‌های اخیر و عملکردها دارید...

بله. مسئولان باید به صورت جدی این سوال را از خود بپرسند که چه شد که به یک‌باره یک موج اعتراضی شکل گرفت؟ مردمی که انقلاب کردند، در جنگ تحمیلی سنگ تمام گذاشتند و عزیزان خود را برای حفظ نظام و انقلاب دادند و همواره پشتیبان و حامی نظام بودند. البته نباید از برخی رویکردهای یأس آفرین هم غافل شد. اینکه چرا صداوسیما فقط نکات منفی را در دولت می بیند و منعکس می‌کند. اینکه برخی ائمه جمعه در نماز جمعه به جای اینکه مردم و گروه‌های سیاسی را به وحدت دعوت کنند و عامل وحدت باشند، موضع‌گیری سیاسی و جناحی می‌کنند و موجب پیدایش زمینه دو دستگی در جامعه می شوند.

فاصله مسئولان با مردم چگونه ترمیم می‌شود؟

ارتباط با مردم و نخبگان برای بیان واقعیات. باید درخصوص مشکلات با مردم با صداقت و صراحت صحبت کرد و از مسیرهای سخت موجود و آینده و راهکارهای عبور از آنها سخن گفت. مردم اگر ببینند با آنها صادقانه و شفاف مسایل در میان گذاشته می شود حاضرند همراهی کنند و حتی هزینه‌های آن را هم بپردازند. نکته دیگر، شنیدن صدا و مطالبات مردم در همه حوزه‌ها و از سوی همه دستگاه‌ها و مسئولان است و نمایش این اراده که کشور و مسئولان آن توانایی و قصد عبور از چالش‌ها را به دور از درگیری‌های جناحی و مچ‌گیری‌های سیاسی دارند. اگر این وضعیت ترمیم نشود نارضایتی‌ها در کشور به شکل جدی‌تری تکرار خواهد شد و در آن زمان به راحتی نمی‌توان آن را کنترل کرد. مخاطب سخن من فقط دولت نیست و اگر بر دولت تاکید می‌کنیم علت این است که به‌هرحال به‌لحاظ اجرایی مردم ارتباط و انتظار بیشتری از دولت نسبت به سایرین دارند.

ارتباط دولت با جامعه و حامیانش را همچنان ضعیف می‌دانید؟

ارتباط با مردم صرفا به معنی گفت‌وگوی یک طرفه نیست. به عنوان مثال آقای روحانی در گفت‌وگوی تلویزیونی اخیر خود حرف جدیدی برای مردم نداشت و دو هفته پس از آن نیز در نشست خبری عمدتا همان مواضع قبلی را تکرار کردند. شاید اغلب کارشناسان سیاسی و رسانه‌ای با این سخن بنده هم عقیده باشند که هیچ ضرورتی برای برگزاری نشست خبری مجدد آقای روحانی وجود نداشت. در ارتباط با حامیان نیز دولت آقای روحانی همچنان نتوانسته ارتباط منسجم و تاثیرگذاری با حامیانش و جریان‌های سیاسی اعم از اصلاح‌طلب و اصولگرا برقرار کند.

منشأ این عدم ارتباط را باید در دولت جست‌وجو کرد و یا در بین جریان‌های حامی دولت؟

منشأ این عدم ارتباط را باید در دولت جست‌وجو کرد. آقای روحانی پس از پیروزی در انتخابات ریاست‌جمهوری سال 92 جلسه‌ای با اصلاح طلبان برگزار کرد. من در آن جلسه درباره دو موضوع به آقای روحانی هشدار دادم و متاسفانه هر دو درست از آب در آمد. در شرایط کنونی رئیس دولت اصلاحات، بزرگان جریان اصلاحات و تشکل‌هایی مانند مجمع روحانیون مبارز از آقای روحانی حمایت می‌کنند.

با این وجود رویکرد دولت در این زمینه سوال برانگیز است و به نظر می‌رسد رویکرد دفتر آقای روحانی که در گذشته عدم تمایل برای ارتباط با جریان حامی آقای روحانی با دولت بوده هنوز تغییر نکرده است و برخی هم مدعی نقل قول‌هایی هستند که گفته شده اصلاح‌طلبان نقشی در پیروزی آقای روحانی در انتخابات نداشته‌اند، بلکه جریان اعتدال‌گرا بوده که با حمایت از آقای روحانی، ایشان را به ریاست جمهوری رسانده است که امیدوارم این نقل قول‌ها صحیح نباشد. به نظر من آقای واعظی باید رویه غلطی را که در گذشته وجود داشت تغییر دهد و راه را برای دیدارها، انتقادات و مشورت‌های جریان‌های اصلاح‌طلب و اصولگرا با آقای روحانی باز کنند که این بزرگترین خدمت به دولت است.

ما باید این واقعیت را بپذیریم که در شرایط کنونی دولت آقای روحانی بهترین دولت ممکن است. ما در بین کاندیداهای ریاست جمهوری بهترین گزینه را برای ریاست جمهوری انتخاب کردیم. اما با این وجود نقدهای خود را هم بیان می‌کنیم. برخی از شخصیت‌های سیاسی اصلاح‌طلب و اعتدال‌گرا نسبت به رویکردهایی از دولت انتقاد دارند و شاید مواضعشان نیز تندتر از بنده باشد. با این وجود اغلب این افراد پیش خود فکر می‌کنند اگر انتقادات خود را مطرح کنند باعث تضعیف دولت خواهد شد. به همین دلیل نیز از بیان انتقادات خودداری می‌کنند.

شما که با آقای دکتر جهانگیری رابطه نزدیک دارید آیا ایشان نسبت به رویکرد برخی افراد در نهاد ریاست جمهوری دلخوری دارند؟

آقای جهانگیری بزرگتر از آن است که نسبت به چنین مسائلی واکنش نشان بدهد. ندیدم و نشنیدم ایشان هیچ‌گاه از این وضعیت گلایه کنند. اما بعید نیست جریان‌هایی بی‌میل به محدود کردن قدرت عمل ایشان باشند. باید این مسأله را پذیرفت که این آقای جهانگیری است که در همه ابعاد به دولت کمک می‌کند. دو نکته آخرم این است که اول، حضور مردم در صحنه همواره مشکلات را برطرف کرده است.

این مردم شایسته بهترین سپاس‌ها و احترام هستند. در راهپیمایی 22 بهمن به ویژه در تهران که خود حضور داشتم و در این شرایط تهدیدات خارجی و مشکلات داخلی، به حق حضور مردم گسترده و خیره‌کننده بود که با هیچ زبانی قابل توصیف نیست. دوم، با وجود نقدهایی که بیان کردم، معتقدم که دولت خدمات بزرگی در حوزه های مختلف داشته است و به همین دلیل انتظار همچنان از دولت بالاست؛ اما نه دولت رسانه برای انعکاس آنها دارد و نه صداوسیما آنها را به‌شکل مطلوب برای امیدبخشی به مردم منعکس می‌کند.