رفتن به محتوا
تلویزیون سام با ۲ سال ضمانت سام سرویس
کد خبر 416184

ایران در انتظار تعهدات برجامی اروپا

ساعت24- در حالی که رایزنی های گسترده ای برای اجرایی کردن ساز وکار ویژه مالی ایران و اروپا انجام شده، اما بروکسل هنوز تعهدات برجامی خود را برای تحکیم پیوندهای تجاری با تهران به سرانجام مناسبی نرسانده است.

style="text-align:justify"> اعلام تشکیل ساز وکار ویژه مالی اروپا برای مقابله با تحریم های دولت ترامپ، پرسش های بی شماری در باره شکل و دورنمای عملیاتی سازی چنین ساز وکاری مطرح کرد و اکنون پس از ماه ها تلاش برای راه اندازی و حتی با عبور از زمان تعیین شده، به نظر می رسد که اکنون فرجام برجام نیز به اجرایی شدن این ساز و کار ویژه مالی ارتباط پیدا کرده است.

خروج یکجانبه ترامپ از توافق هسته ای ایران(برجام) و بازگشت و تمرکز دوباره بر ابزار تحریم بار دیگر عرصه بین المللی را به صحنه رویارویی های راهبردی میان کشورها تبدیل کرد. صحنه ای که مقدمات آن در همان آغاز دوران ریاست جمهوری 'دونالد ترامپ' یا حتی پیش تر در دوران کارزارهای انتخابات ریاست جمهوری در آمریکا زده شد و سپس با روی کار آمدن تیم امنیتی جدید در کاخ سفید متشکل از 'جان بولتون' مشاور امنیت ملی و 'مایک پمپئو' وزیر امورخارجه، صحنه رویارویی شکل تازه ای به خود گرفت.
از همان 18 اردیبهشت و همزمان با اعلام خروج آمریکا از توافق برجام توسط ترامپ، تلاش های گروه جدید 1+4 برای عبور از تحریم های یکجانبه آمریکا آغاز شد. برگزاری نخستین جلسه کمیسیون مشترک وزرای خارجه کشورهای متعهد به برجام در 15 تیرماه 1397 و سپس نشست وزرای امورخارجه کشورهای امضا کننده برجام در نیویورک و در حاشیه اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل اگرچه تعهد سیاسی اروپا را نشان می داد اما سیاست عملی از سوی اروپا را نشان نداد.
اما اگرچه اجرایی شدن قانون موسوم به 'مسدودساز' از سوی اتحادیه اروپا التیامی برزخم تعهدات برجامی امریکا بود اما هنوز دورنمای روشنی از فضای پساآمریکایی برجام مشخص نشده است.
قانون مسدوساز درواقع همان قوانین مسدوساز اتحادیه اروپا در سال 1996میلادی است که اروپا در مقابل تحریم های آمریکایی علیه کوبا تصویب کرده بود و اکنون در همان قالب اما برای تحریم های ایران مورد بهره برداری قرار گرفته بود.
فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دوشنبه در همان نیویورک گفت که طرح ایجاد یک ساز و کار ویژه برای تجارت با ایران به این معنی است که کشورهای عضو اتحادیه اروپا یک 'موجودیت حقوقی' برای تسهیل داد وستدهای مالی مشروع با ایران ایجاد خواهند کرد و این به شرکت های اروپایی اجازه خواهد داد تا به تجارت با ایران ادامه دهند.
انتشار اخبار متناقض از پذیرش یا عدم پذیرش کشور میزبان که طیفی از کشورهای اروپایی از اتریش گرفته تا لوکزامبورگ، فرانسه و آلمان را در بر می گرفت،نگرانی های ها عمده را ایجاد کرد اما اخبار تکمیلی درباره ریاست یک فرانسوی و میزبانی آلمان باعث شد تا فضای گفت و گو و مذاکرات درباره نحوه اجرایی شدن این ساز وکار تداوم داشته باشد.
موگرینی مسوول سیاست خارجی اروپا که پیش از این پایان سال 2018 میلادی را آخرین تاریخ برای اجرایی شدن این ساز و کاراعلام کرده بود تاکنون اظهارنظری مبنی بر زمان دقیق اجرایی شدن این ساز و کار ویژه مالی بیان نکرده است.
اگرچه فضای کنونی و اخبار منتشر شده درباره ساز وکار ویژه مالی به دلیل فشارهای دولت ترامپ هنوز پرابهام و محرمانه باقی مانده است اما اظهارات مقام های ایرانی به ویژه مقام های بانکی و دیپلماتیک بر این ابهام ها و نگرانی ها افزوده است. در حالی که موگرینی در پایان سال 2018 از پایبندی اروپا به تعهدات برجامی سخن راند اما مقام های دیپلماتیک و بانکی ایران نیز ازنگرانی ها درباره نحوه و زمان عملیاتی شدن ساز وکار ویژه مالی اروپا سخن راندند.
عبدالناصر همتی، رئیس بانک مرکزی درباره کانال مالی اروپا می گوید که به 'کانال اروپا خیلی امیدی نیست اما باید از آنها مطالبه کرد و طلبکار بود. با چین و کره مسیر باز شد و با هند در حال باز شدن است و با ترکیه در این باره در حال مذاکره هستیم'.
به نظر می رسد که اکنون در نقطه تلاقی رویدادها و تغییرات قرار گرفته ایم؛ رویدادهایی که می تواند حتی به فرارویداد تبدیل شود، اروپا تاکنون تعهدات برجامی خود را تمام کمال به لحاظ سیاسی پذیرفته اما تاکنون در صحنه عملیاتی تحرک پرشتابی نداشته است و حتی گاهی به دلایل فشارهای تحریمی آمریکا و بهانه های اقتصادی نتوانسته مشکلات خود برای اجرای کامل تعهدات برجامی را حل و فصل کند.
ایران و اروپا ورای برجام و در چارچوب گفت و گوهای جامع بایستی به دنبال ایجاد ساختار همکاری های دوجانبه و چندجانبه بلندمدت باشند؛ اما اکنون در گام نخست، اجرایی سازی ساز وکار ویژه مالی هنوز با مشکلات غیربرجامی روبه رو شده است.
اروپا اکنون باید با نگاه واقع بینانه در این بزنگاه تاریخی و برپایه منافع مشترک در چارچوب تعهدات برجامی تصمیم گیری کند، برجامی که دوسال برای توافق آن دیپلماسی چندجانبه فعال شد و الگوی دیپلماسی جهانی برای حل و فصل مشکلات پیچیده و جامع بود، اکنون نیاز به تضمین ماهیتی دارد؛ تضمینی که باید از سوی اروپا انجام گیرد.
آینده و دورنمای رویدادها وتحولات جدید گرهی به برجام دارد و باید دید این گره با اجرایی سازی ساز و کار ویژه مالی ساده تر خواهد شد یا این گره را پیچیده تر و بغرنج تر خواهد کرد.

ایرنا

نظرات کاربران
نظر شما

ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

تازه‌ترین خبرها