آیا ایرانیها از تماشای خشونت لذت میبرند؟

ساعت24- «تو بیخود کردی درباره دوست من حرف زدی، فکر کردی ولت می‌کنم؟» زیر مشت و لگد این حرف‌ها تکرار می‌شود و تمام صحنه‌های آن ثبت می‌شود.

انگار همه چیز از یک کل کل ساده نوجوانانه شروع شده باشد، کل کلی که در فضای مجازی شکل گرفته بود و در نهایت از یک خشونت مجازی و کلامی به خشونت جسمی رسیده بود و یکباره همه نگاه ها را به سیرجان معطوف کرد.

پسری، دختری را به بهانه دوستی به شهر دیگری می‌کشاند. وقتی او به خانه‌اش می‌رسد به بهانه اینکه دختر پیشتر به او و دوستش در استوری اینستاگرام، توهین کرده او را به باد کتک می‌گیرد و از تمام این صحنه‌ها فیلم می‌گیرد. سپس تمام این صحنه‌ها را در صفحه اینستاگرامش نشر می‌دهد.

تا اینجای ماجرا تلخ است اما از منظر جامعه شناسان تلخی درست از زمانی دوچندان می‌شود که دنبال کنندگان صفحه اینستاگرام پسر پس از نشر این ویدئو بیشتر می‌شوند. سرانجام اما اینستاگرام صفحه اینستاگرام پسر را بدلیل نشر محتوای غیراخلاقی از دسترس خارج می‌کند اما سوال اینجاست که چرا دنبال کنندگان صفحه‌ای که محتوای خشونت آمیز دارد باید افزایش پیدا کند؟

چرا هواداران خشونت زیاد شدند؟

کنجکاوی یا خشونت طلب بودن؟ فرضیه‌ای می‌گوید ما مردم خشنی هستیم، کارشناسان اما نظر دیگری دارند. نصرالله منصوری، روانشناس خانواده درباره افزایش جمعیت هواداران صفحه این پسر بعد از انتشار فیلم ضرب و شتم، می‌گوید: از آنجایی که جامعه آماری دقیقی برای افزایش و کاهش دنبال کنندگان صفحه و چرایی آن وجود ندارد ما نمی‌توانیم به صورت دقیق بگوییم که دنبال کنندگان در پی خشونت بودند.

وی در ادامه تاکید کرد: صحنه مشاهده شده پر از خشونت است؛ سوالی که در راستای صحبت قبلی‌ام مطرح است این است که چه مقدار افراد در شبکه های مجازی این اقدام را تایید کردند؟ می‌بینید نمی‌توانیم این مساله را از افزایش هواداران متوجه شویم، بنابراین این اتفاق نمی‌تواند رفتار خشونت آمیز ما را تایید کند. چطور کسی می‌تواند چنین صحنه‌ای را ببیند و واکنشی نداشته باشد؟

این روانشناس در ادامه اضافه کرد: ملت ما در طول تاریخ ثابت کردند که خشونت طلب نیستند و نمی‌توانند طالب خشونت باشند. بنابراین این فرضیه شاید با این اتفاق به نظریه بدل نشود.

ما می‌گوییم خشونت نیست!
این روانشناس درباره فرضیه‌ کنجکاو بودن مردم برای مشاهده صفحه پسر جوان تاکید کرد: معمولا افراد وقتی به دنبال چنین صفحاتی هستند فکر عمیق و دقیقی روی آن نمی‌کنند، بیشتر اوقات کنجکاوی و هیجان رفتاری باعث می‌شود که به چنین رفتاری دست بزند.

وی تاکید کرد: ما البته مراجعانی هم داریم این روزها که بدلیل سوءرفتارهایی در خانواده یا خشونت طلب بودن خودشان از مشاهده چنین صحنه‌هایی لذت ببرند و اتفاقا از تماشایش برای کارهای خودشان هم الگو برداری می‌کنند اما واقعیت اینجاست که مشاهده این تصاویر و دیدنش برای روح لطیف انسان‌ها ناراحت کننده است و تنها کسانی که قساوت قلب دارند می توانند آن را مشاهده کنند و از دیدن آن آسیب نبییند.

رفتار ما خوب است یا بد؟
ماجرای دختر سیرجانی توسط مقامات قضایی دنبال و احتمالا به زودی ابعاد تازه‌ای از آن مشخص شود اما سوالی که در پایان مطرح می‌شود این است که این رفتار ناشی از هیجان ما که بعد از هر حادثه‌ای تمایل به موشکافی بیشتر داریم، رفتاری که شاید ناشی از خشونت نیست، چگونه باید کنترل شود؟ اصلا نیازی به کنترل هست؟ آیا ترغیب دیگران باعث شده که صحنه‌های خشونت بار زیاد بازنشر شود؟

دکتر تقی ابوطالبی احمدی، روانشناس تربیتی گفت: ما نمی‌توانیم بگوییم عوامل محیطی ما را وادار به انجام رفتارهای مختلف می‌کند. رفتار ما همیشه از افکارمان نشات می‌گیرد و رفتاری که شما مثال زدید ناشی از همین عدم درک درست خود است و نمی‌توان گفت محیط مجازی یا ترغیب دیگران باعث شده که هواداران صفحه زیاد شوند.

این روانشناس در ادامه درباره نحوه کنترل هیجان و خشونت‌ها هم اشاره کرد: خشونت هم نوعی هیجان است که ما در روانشناسی به آن هیجان منفی می‌گوییم. شما نمی‌توانید خشونت را از رفتارهای انسانی حذف کنید اما شاید بتوانید آن را کنترل کنید و برای آن فیلتر بگذارید.

وی در ادامه تاکید کرد: هیجان و خشونت در هر فردی اندازه‌ای دارد و خود فرد باید اندازه آن را پیدا کند و در پی کنترل آن باشد و برای همه نمی‌توان یک نسخه نوشت.