تهدیدهای انسان‌ها و جامعه‌ها در سال 2019کدم‌اند؟

احساس کاهش رفاه، رشد اخبار جعلی و ملیگرایی

ساعت24-روزی که دونالد ترامپ به هر شکل توانست هیلاری کلینتون را در مبارزات انتخاباتی شکست دهد راه برای اوج گرفتن ملی‌گراها و پوپولیستها برای رسیدن به منصب و مقام ریاست جمهوری و یا افزایش قدرت احزاب پوپولیست و ملی‌گرا باز شد.

در این دو سال اخیر برزیل به دست یک پوپولیست شبیه به ترامپ افتاده است و در آلمان و در فرانسه و ایتالیا وسایرکشورهای اروپای غربی کوچک‌تر مثل اتریش و هلند نیز احزاب ملی‌گرا و پوپولیست رشد کرده‌اند. ترامپ با خود جنگ تجاری را همراه آورده است و در شرق عالم دنبال چین کرده است تا او را هدف قرار دهد و پوتین نیز دنبال این است که از رفتار راهبردی آمریکایی‌ها برای نفوذ در خاورمیانه و بخش‌هایی از اروپای شرقی جداشده از دامان سوسیالیست‌ها جهان استفاده کند. مجمع جهانی اقتصاد که به داووس مشهور است گزارشی از بزرگ‌ترین تهدیدهای جهان و انسان در سال 2019 تهیه‌کرده است که در زیر می‌خوانید:

آیا جهان در حال ورود به یک دوره بحرانی است؟ این سؤالی است که گزارش سالانه تهدیدهای جهانی که به‌تازگی از سوی مجمع جهانی اقتصاد منتشرشده به دنبال پاسخگویی به آن است.مطابق گزارش پیشین ریسک‌های جهانی که سال گذشته منتشر شد، جهان در حال ورود به یک دوره تشدید سیاست‌گذاری دولت‌های مرکزی است. اجرای سیاست‌هایی در راستای کنترل رقبای سیاسی در داخل و اقدام‌های خارج از توافق‌های چندجانبه و برخلاف چارچوب نهادهای بین‌المللی از سوی بسیاری از کشورها تشدید شده است.در حال حاضر انرژی بسیاری از کشورها صرف چاره‌جویی برای چالش‌های داخلی و کاهش سطح ریسک ملی می‌شود و این امر موجب بی‌تفاوتی به ابعاد تهدیدهای جهانی شده که هر چه زودتر باید برای آن‌ها راه‌حلی یافته شود.

اقتصاد کلان

در طول سال ۲۰۱۸ میلادی، ریسک‌های مرتبط با اقتصاد کلان در کانون توجهات قرار گرفت. نوسان‌های بازار مالی افزایش یافت و رویکردهای عملی مخالفت با جهانی‌سازی تقویت شد.در چنین شرایطی به نظر می‌رسد، اقتصاد جهان بالاترین سطح رشد اقتصادی خود را تجربه کرده است. چراکه مطابق تازه‌ترین گزارش صندوق بین‌المللی پول، نرخ رشد اقتصاد جهان طی سال‌های پیش رو با کاهش آرام ولی مستمر مواجه خواهد شد.به‌عنوان نمونه درحالی‌که اقتصاد چین طی سال ۲۰۱۸ میلادی نرخ رشد ۶.۶ درصدی را تجربه کرده، در سال جاری میلادی با نرخ رشد ۶.۲ درصدی مواجه خواهد شد و این نرخ تا سال ۲۰۲۲ میلادی به ۵.۸ درصد کاهش خواهد یافت.همچنین سطح بدهی اقتصادی به یک سطح بی‌سابقه رسیده است. در حال حاضر مجموع بدهی کشورها به ۲۲۵ درصد مجموع تولید ناخالص داخلی کشورها بالغ شده که حتی از دوره بحران مالی اخیر اقتصاد جهان بالاتر است.افزون بر این، دشوارتر شدن شرایط مالی اقتصاد جهان شرایطی را بر اقتصاد کشورها تحمیل کرده که موجب افزایش تعهدات دلاری آن‌ها هم‌زمان با نرخ بهره پائین شده است.

ژئوپولتیک

تنش‌های ژئوپولتیک در میان قدرت‌های جهانی در حال افزایش است. این تنش‌ها خطرناک‌ترین ریسکی است که جهان را تهدید می‌کند. در واقع پس از یک دوره جهانی‌شدن عمیق، جهان در حال تجربه دوره‌ای از واگرایی است.بازسازی روابط درهم‌آمیخته کشورها با توجه به ریسک بالقوه، سطح روابط تجاری و سرمایه گذاری موجود میان بسیاری از قدرت‌های جهان طی سال ۲۰۱۸ دشوارتر شده بود.همچنین حرکت‌های جمعی در مسیر چالش‌های جهانی از جمله محافظت از محیط زیست و بحران اخلاقی پس از انقلاب چهارم صنعتی سخت‌تر شد.لذا افزایش شکاف در سیستم بین‌المللی نشان دهنده ایجاد ریسک سیستماتیک در این حوزه است. در واقع تنش میان جهانی شدن و رشد ملی‌گرایی یک تهدید در حال افزایش است.

محیط زیست

تهدیدهای محیط زیستی بر مجموعه بررسی سالانه ریسک‌های جهانی سایه انداخته است. در مطالعه سال جاری سه تهدید از پنج ریسک احتمالی و چهار ریسک از تهدیدهای موثر شامل ریسک‌های زیست محیطی است. در واقع تغییرات آب و هوایی به مهمترین ریسک موجود بدل شده است.توافقنامه پاریس هنوز نتیجه ملموسی در بر نداشته و روند تضعیف تنوع زیستی در جهان به سرعت ادامه دارد. تنوع گونه‌های موجود ۶۰ درصد کمتر از سال ۱۹۷۰ میلادی است. این رخداد زنجیره غذایی بشر را با اخلال مواجه کرده و پدیده های همچون توسعه اقتصادی-اجتماعی، رفاه و امنیت منطقه‌ای را با چالش مواجه کرده است.شهرها به سرعت در حال رشد هستند و همین امر موجب بروز تغییرات آب و هوایی و افزایش سطح آب دریاها شده است. انتظار می‌رود تا سال ۲۰۵۰ میلادی دو سوم جمعیت جهان در شهرها زندگی کنند و در حال حاضر حدود ۸۰۰ میلیون نفر در بیش از ۵۷۰ شهر ساحلی زندگی می‌کنند که تا سال ۲۰۵۰ سطح آب دریاهای مجاور آن‌ها حداقل نیم متر بالاتر خواهد رفت. همچنین برداشت بی‌رویه آب‌ها بخش بیشتری از زمین را غیرقابل سکونت خواهد کرد.لذا پروژه‌های مهندسی برای حفظ آب، دفاع از طبیعت، و انتقال مردم به سکونت‌گاه‌های جدید افزایش خواهد یافت.

تکنولوژی

تقریبا دو سوم از جامعه مورد بررسی نگران رشد اخبار جعلی در سال ۲۰۱۹ هستند. همچنین سه پنجم آن‌ها بر این باورند که حریم خصوصی آن‌ها توسط شرکت‌ها و دولت‌ها بیش از پیش نقض خواهد شد.دلیل آن هم این است که امنیت اطلاعات در سال ۲۰۱۸ کاهش یافت و شواهد بیشتری از حملات سایبری به دست آمد. بر همین اساس، همکاری فرامرزی کشورها در زمینه امنیت اطلاعات تقویت خواهد شد.

انسان

اهمیت تغییرات ساختاری نباید موجب فراموشی تهدیدهایی شود که به مسائل انسانی مربوط می‌شوند. برای بسیاری از مردم، این جهان به طور فزاینده موجب اضطراب، ناراضایتی و تنهایی می شود.در حال حاضر ۷۰۰ میلیون نفر از جمعیت کره زمین دچار مشکلات روانی هستند. تحولات پیچیده اجتماعی، تکنولوژیکی و مرتبط با کار تاثیر عمیقی بر زندگی مردم دارند.تشخیص مشترک روانشناسان افزایش استرس ناشی از رشد احساس عدم اطمینان به محیط و ناتوانی در کنترل پدیده‌های مرتبط با زندگی شخصی است. این مسائل لزوم توجه بیشتر به پدیده در حال رشدِ احساسِ کاهش رفاه را افزایش داده که به خودی خود با اثرگذاری بر مسائل سیاسی و اقتصادی موجب تاثیر بر افزایش ریسک‌های جهانی می‌شود.همچنین انسان به شدت با تهدیدهای بیولوژیکی رو به روست و سطح رعایت حقوق بشر نیز در جهان رو به وخامت گذاشته است.