باز نشر دو یادداشت درباره فساد درفعالیتهای پتروشیمی

روایتی از قرعه کشی رانت برای دلارهای پتروشیمی

ساعت 24-محمدصادق جنان صفت سردبیر ساعت 24 دریاد داشتی در روزنامه دنیای اقتصاد به تاریخ 2شهریورماه 1385 با تیتر"رنج دهقانان و سرخوشی رانت‌خواران" درباره رانت خواری و فساد در فعالیتهای صنعت و تجارت داخلی و خارجی پتروشیمی نوشت " بر پایه ارقام رسمی و غیررسمی، اعلام شده رانت موجود در توزیع فرآورده‌های پتروشیمی به دوهزار میلیارد تومان، رانت سیمان به یک‌ هزار میلیارد تومان و آهن‌آلات به ۵۰۰میلیارد تومان رسیده است. ...

محمدصادق جنان صفت سردبیر ساعت 24 دریاد داشتی در روزنامه دنیای اقتصاد به تاریخ 2شهریورماه 1385 با تیتر"رنج دهقانان و سرخوشی رانت‌خواران" درباره رانت خواری و فساد در فعالیتهای صنعت و تجارت داخلی و خارجی پتروشیمی نوشت " بر پایه ارقام رسمی و غیررسمی، اعلام شده رانت موجود در توزیع فرآورده‌های پتروشیمی به دوهزار میلیارد تومان، رانت سیمان به یک‌ هزار میلیارد تومان و آهن‌آلات به ۵۰۰میلیارد تومان رسیده است. ... اگررانت توزیع این ۳محصول در سال معادل ۳هزار میلیارد تومان فرض می‌کنیم درست برابر با حاصل کاررنج ۲میلیون دهقان خرده‌پای ایرانی است که یکسال زراعی با خانواده‌اش در سرما و گرما رنج می‌کشند... این اتفاقی است که هرسال با اندکی شدت و ضعف در برابر دیدگان مدیران، مسوولان، دهقانان، صنعتگران، روشنفکران و... رخ می‌دهد و از کنار ابعاد این فاجعه بی‌تفاوت می‌گذریم." وی درسال 1397 و دردوم مهر امسال نیز در روزنامه ابتکار درباره رانت و فساددرصنعت و تجارت پتروشیمی نوشت" هر روزی که از تصمیم بزرگ و فرمان کبیر تولید رانت و فساد با حراج دلارهای گرانبها به قیمت هردلار برابر 4200 تومان سپری می شود رانت و فساد و تباه کاری بیشتری در اعماق مناسبات ناروشن جامعه ایرانی رخ می دهد. این رانت و فساد چنان گسترده و ژرف است و البته چنان پیچیده و پنهان که برخی اوقات یک تلنگر از سوی یک مدیر ارشد راه را برای عمومی شدن اخبار این رانت و فساد بازمی کند. مجموعه رخدادهایی که در اقتصاد پتروشیمی ایران صورت می گیرد و هر روز گوشه ای از اخبار آن به دلایلی به بیرون درز می کند یکی از جلوه های رانت در تلخ ترین و اندوه بارترین اکال است. این رانت به این دلیل که درباره 12 میلیارددلار صادرات این صنعت است اندازه و ابعاد سترگ و پیچیده‏ای دارد . حالا روایت رضا نوروززاده مدیر عامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی ایران را دراین باره بخوانید. او در گفت و گو با روزنامه اعتماد می گوید شرکت‏های پتروشیمی الان هردلار خود را برابر با 7500 تومان می فروشند و در برخی اوقات نیز بین خریداران این دلارهای 7500 تومانی قرعه کشی می شود. اومعتقد است که پتروشیمی ها امسال حدود 7.5 میلیارد دلار باید در شکل فعلی دلار عرضه کنند. برای اینکه ابعاد این بخش از رانت زایی و فسادسازی روشن شود کافی است رقم 7.5 میلیارد دلار را در عدد7 هزار تومان فاصله دلار آزاد و دلار 7500 تومانی دلار پتروشیمی که رانت به حساب می آید ضرب کنید.این عددبرابر با52500 میلیاردتومان می شود که عددحیرت انگیزی است. این میزان رانت و فساد در صنعت پتروشیمی برای سال 1397 چرا پدیدار شده است؟ چرا هیچ نوری براین تاریکخانه رانت و فساد افسانه ای تابانده نمی شود. از آقای نوروززاده باید قدردانی کرد که با هر هدفی این اطلاعات را از مسیر گفت وگوی مطبوعاتی به اطلاع علاقمندان به اقتصادسیاسی ایران رساند. حالا باید دنبال این باشیم که سازوکار حضور در قرعه کشی رانت افسانه ای چگونه ممکن می شود و تا امروز کدام بنگاه‏ها و افرادحقیقی و حقوقی از این رانت استفاده کرده اند. واقعیت تلخ فساد عجیب پدیدار شده درسال1397 که یادآور این داستان شگفت انگیز اوایل دهه 1390 است نشان می دهد باید ساختار اقتصاد ایران را برای اصلاح بنیادین به سوی روشنایی و شفافیت کشاند. پیامدهای این رانت های افسانه ای در سطح جامعه دیر یا زود آشکار می شود و نوکیسه های تازه ای در ایران قد برافراشته و به میدان شکاف طبقاتی می آیند و شهروندان تهیدست را با حسرت مواجه می کنند. از نظر اقتصادی چه می توان کرد؟ به نظر می رسد آزاد سازی صنعت پتروشیمی از گام نخست که تامین خوراک رانتی است تا آزاد سازی قیمت فروش محصولات و آزاد سازی بازار ارز در سطحی بالاتر چاره کار است. این داستان را باید با زبان های گوناگون و بارها و بارها بر زبان آورد و نوشت تا اتفاق آزاد سازی رخ دهد. اگرقصد داریم رانت و فساد را نابود کنیم این راهی است که باید رفت ویک بار برای همیشه به این داستان خاتمه داد."
این روزها که محاکمه گروهی دردادگاهها به اتهام رانت خوری و فساددرصنعت پتروشیمی محاکمه می شوند باید یادمان باشد اقتصاددانان سالهای طولانی است به دولتهای گوناگون هشدار می دهند باید انحصار و قیمت گذاری دولتی و راههای فساد به دلایل گوناگون از جمله به دلیل تحریم باید بسته شود.