سیاست های کلیشه ای جواب نمی دهند و باید طرحی نو در انداخت

معیشت شهروندان و روزهای سخت و نفس گیر

ساعت 24-نتایج یک نظر سنجی انجام شده از سوی ایسپا نزدیک به 89 درصد پرسش شوندگان گفته اند قدرت خریدشان برای خرید آجیل و تنقلات نسبت به اسفند پارسال کاهش داشته است . این رقم برای شیرینی و میوه 78درصد، و برای پوشا ک درهمین دوره زمانی 82درصد گزارش شده است.

یک درس از اقتصاد واقعیت این است که قیمت ها بالا رفته قدرت خرید مردم یعنی در آمد حقیقی آنان هم کاهش یافته در نتیجه میزان مصرف بسیاری کالا ها در سبد خانوار کاهش یافته است .خانوارهای ایرانی هم در مقابل انگیزه ها یا ضد انگیزه های اقتصادی همان نوع عکس العمل را نشان می دهد که هر خانوار دیگری هر کجای دیگر جهان. یعنی چاره ای نیست وقتی در آمد و قدرت خرید کم می شود و قیمت افزایش می یابد محدودیت بودجه خانوار تنگ تر می شود. این دانسته ها است که سبب می شود عده ای استدلال کنند اقتصاد یک علم است و کار برد عام داردو برای هیچ جامعه ای نمی توان اقتصاد خاصی تعریف کرد. تفاوت جوامع در سلیقه ها و اولویت ها است. مردم هنوز از ضربه حدود سه برابر شدن قیمت ارز خارج نشده اند، به تدریج که این امر تاثیر خود را نشان خواهد داد و مردم متناسب با آن رفتار مصرفی خود را تعدیل خواهند کرد بسیاری از فعالیت های تولیدی و خدماتی نیز دچار مشکل خواهند شد و حفظ بسیاری مشاغل آزاد مشکل خواهد گردید. متاسفانه از قبل از انقلاب تا کنون هم دولت ها با اتخاذ سیاست های کنترلی و تنبیهی آثار منفی چنین شرایطی را تقویت می کرده اند. عکس العمل های دولت که در جراید مطرح می شود، و متوجه آثار کوتاه مدت است دارای آثار نا مطلوب بلند مدت خواهد بود. در این شرایط دولت برای ممانعت از ضربه خوردن شبکه ضعیف و آسیب پذیر اقتصاد بخش خصوصی شامل کشاورزی، دامداری و موسسات تولیدی و خدماتی مردم چه برنامه ای دارد؟

سیاست کلیشه ای یا طرح نو؟

بخواهیم یا نخواهیم، علاقه داشته باشیم یا نه، به هر دلیل، مدت هاست که رزق و روزی و کسب و کار همه ما ایرانی های ساکن این مرز و بوم، به دلیل حاکمیت اقتصاد دولتی در اختیار تعدادی اندک از افراد جامعه قرار گرفته است که در نهادی به نام دولت فعالیت می کنند. این گروه کم شمارند که تعیین می کنند قیمت پولی که مردم به بانک ها می سپارند چقدر باشد، قیمت بنزین، گازوئیل، آب و برق چقدر باشد، قیمت یک دلار نسبت به پول ایران چقدر باشد، کدام فعالیت ها و برنامه های اقتصادی اولویت دارند و درآمد حاصل از فروش نفت که به مردم تعلق دارد، کجا و چگونه خرج شود و غیره. دولت فعلی نیز بر پایه همین قاعده، در حال حاضر اختیار مطلق رزق و روزی شهروندان را در اختیار گرفته و رای می دهد که کدام برنامه اولویت دارد و کدام کار باید دیرتر انجام شود.در چند هفته گذشته که موضوع تغییر روش در تعیین قیمت برخی از کالاهای در دست دولت تحت عنوان هدفمند کردن یارانه ها در دستور کار دولت و مجلس قرار گرفته است و آثار روانی آن بر قیمت برخی اقلام مورد نیاز مردم آشکار شده است، شهروندان مفهوم دخالت دولت را خوب درک کرده اند. در هفته های اخیر قیمت برخی کالاها روندی فزاینده را تجربه کرده است و اظهارات برخی از مسوولان ارشد دولتی که گفته اند قصد مقابله با افزایش قیمت ها را دارند، این واقعیت را آشکارتر کرده است و نشانه های آشکاری از تشدید رکود تورمی در جامعه دیده می شود. کاهش رشد اقتصادی ایران در سال 137 نسبت به 1396 و احتمال تداوم کاهش رشد در سال آینده رکود در بازار مسکن و حتی بازار سهام و نیز ظرفیت خالی رشته های متعدد صنعتی، نشان دهنده تشدید حالت رکود تورمی در اقتصاد است. در چنین شرایطی که بخش واقعی اقتصاد نگران کاهش بیشتر درجه رقابت پذیری خود با کالاهای مشابه خارجی به دلیل افزایش قیمت تمام شده است و شهروندان عادی نیز در بیم و هراس از افزایش شدید قیمت ها گرفتار شده اند، یک پرسش اساسی مطرح است: آیا دولت دوازدهم ازرفتارهای کلیشه ای که تاریخ آنها دهه هاست سپری شده و تجربه نشان داده است جز شکست و انباشت کردن تنگناها کاربردی ندارند می خواهد دست بردارد یا می خواهد دررا برهمان پاشنه سابق بچرخاند و منتظر معجزه ای دردنیای سیاست باشد.

به نظر می رسد در این باره باید دقت کافی و لازم صورت پذیرد و شهروندان را متقاعد کرد در روزهای سختی هستیم و نباید بیهوده به مردم وعده داد که به زودی وضعیت مناسب خواهد شد. این کاری است که حتی از اجرای سیاستهای کارآمد نیز مهم تر به نظر می رسد و نیازمند استفاده از همه امکانات مادی، تاریخی و کارشناسی جامعه ایرانی است. در حالی که دولت به هر دلیل با انتقادهای شدید حتی از طرف اصولگرایان مواجه است و تقریبا کمتر کارشناسی وجود دارد که با قاطعیت از دولت حمایت کند این پرسش یادشده اهمیت فوق العاده ای پیدا می کند که آیا قصدتغییر سیاست های کلیشه ای را داریم و اصولا آیا توانایی کارشناسی برای اتخاذ سیاستهای تازه دردولت وجوددارد؟ ترس مردم را نباید سهل و آسان گرفت و با پاسخ های کلی و کلیشه ای جواب داد