یک خبر خوش از افغانستان
شهرک حیرتان افغانستان؛ از پایگاه نظامی تا بندرگاه تجاری
ساعت24 - شهرک حیرتان که در ۸۰ کیلومتری شهر مزارشریف در شمال افغانستان قرار دارد یکی از بنادر مهم و امن برای بازرگانان افغان محسوب می‌شود.این بندرگاه که به مسکو کوچک نیز مشهور است، روزگاری از پایگاه‌های ارتش شوروی در شمال افغانستان بود.
رودخانه آمو
عبدالروف امیری، سرپرست ادارۀ شهرک حیرتان در گفتگو با خبرنگار یورونیوز می‌گوید: «حیرتان در ابتدا یک بندر تقریبا نظامی بود و بعد به مرور زمان به یک بندر تجاری تبدیل شد و اکنون صد در صد یکی از بنادر بسیار مهم و درآمدزا برای افغانستان است.»اتحاد جماهیر شوروی پیشین برای گسترش نفوذ خود، در سال‌های ۱۹۸۳ و ۱۹۸۴ میلادی شهرک چهل هزار نفری حیرتان را ساخت تا از این طریق ضمن استقرار نفوذ خود، تجهیزات مورد نیازش را در این‌سوی مرز مستقر کند.بندر حیرتان در سه دهۀ گذشته یکی از راه‌های امن و مهم برای بازرگان‌های افغان و صادرات و واردات کالاها بوده است. به گفتۀ آقای امیری در این بندر بیش از همه در بخش نفت و گاز مایع سرمایه‌گذاری شده است.انتقال کالاها از این بندر به کابل، پایتخت افغانستان همواره با چالش‌هایی رو به رو است و بازرگانان هر از گاه هنگام انتقال کالاهای وارداتی خود از حیرتان به کابل، در چشمه‌شیرِ دندغوری ولایت بغلان با تهدیدات امنیتی و تروریستی مواجه میشوند.طالبان هر از گاه در چشمه شیر ولایت بغلان افغانستان کامیون‌های نفت بازرگانان را به آتش می‌کشند. برخی می‌گویند کامیون‌های بازرگانانی که برای طالبان مالیه پرداخت نمی‌کنند، توسط طالبان شناسایی شده و به آتش کشیده می‌شود.بغلان از ولایات استراتژیک افغانستان است که ولایات شمال و شمال‌شرق را به کابل وصل می‌کند. این ولایت از لحاظ امنیتی در وضعیت مناسبی به سر نمی‌برد و جنگ و ناامنی در بخش‌هایی از آن جریان دارد.
یک کمربند یک راه
در کنار استفاده از کامیون و کشتی برای صادرات و واردات کالاهای بازرگانی از این بندر، در چند سال اخیر از قطار نیز برای این کار استفاده می‌شود که باعث سرعت یافتن فعالیتهای بازرگانی و داد و ستد کالاها شده است.خط آهن برای نخستین بار در تاریخ روابط افغانستان و چین، در چارچوب برنامه «یک کمربند، یک راه» تاسیس شده است و از آن زمان تا کنون کالاهای بازرگانان افغانستان و چین از این مسیر وارد و صادر میشوند.از مسیر این خط آهن، نخستین محمولۀ کالاهای بازرگانان افغان در سال ۱۳۹۶ میلادی با ۸۴ واگن، حامل دو هزار تُن کالای تولیدی چین به ارزش بیست میلیون دلار وارد این بندر شد.
درآمد چشم‌گیر حیرتان در سال ۱۳۹۷
بر اساس آمار اداره شهرک حیرتان، اگر جنگ در ولایت بغلان افغانستان به ویژه در دندغوری این ولایت خاتمه یابد، آنگاه درآمد این بندر می‌تواند افزایش چشمگیری داشته باشد.عبدالروف امیری می‌گوید در سال ۱۳۹۶ درآمد حاصل از فعالیتهای بازرگانی در این بندر دوازده میلیارد افغانی بوده و در سال ۱۳۹۷ عواید این بندر از دوازده میلیارد افغانی نیز بیشتر شده است. به گفتۀ او «اکثر عواید از واردات است».درآمد کلی سال ۱۳۹۷ این بندر دوازده میلیارد و ۲۳۲ میلیون و ۵۸۱ هزار و ۸۴۲ افغانی، معادل ۱ میلیون و ۲۵۲ هزار و ۳۸۹ دلار آمریکا بوده است.با وجود این افزایش درآمد، جایگاه حیرتان در میان بنادر افغانستان در سال ۱۳۹۷ در مقایسه با سال قبل از آن یک درجه افت کرده که دلیل آن کنترل‌های شدید بندر و جلوگیری از قاچاق کالا است.عبدالروف امیری می‌گوید: «سال قبل (۹۶) ما دوم بودیم امسال سوم شدیم. این به معنی‌ایست که حیرتان یک مرز بسته است. یک تُن مال تجار بدون محصول از این‌جا امکان ندارد که تیر (گذرانده) شود، فرار عواید این‌جا وجود ندارد. به همین نسبت است که بعضی بنادر دیگر ما که یک مقدار سرحد باز دارد، بعضی جا قاچاق هم می‌تواند داخل افغانستان وارد بکند. یگان وقت همین گپ باعث می‌شود که یک مقدار عواید ما در این‌جا پایین بیاید و زمانی که در بعضی بنادر قیودات بیشتر می‌شود دوباره عواید در حیرتان افزایش پیدا می‌کند.»در بندر حیرتان علاوه بر تجهیزات لازم برای واردات نفت و گاز از کشورهای آسیای میانه، هفت تصفیه‌خانه نیز برای پالایش نفت خام وجود دارد.مهندس نجیب‌الله مبین، رئیس اداره نفت و گاز این بندر می‌گوید: «هفت تصفیه‌خانه مواد نفتی وجود دارد و بیشتر مواد خام این تصفیه‌خانه‌ها از کشورهای آسیای میانه می‌آید».تصفیه‌خانه‌های مواد نفتی در بندر حیرتان در هر ۲۴ ساعت، یک هزار تا دوازده صد تن نفت تصفیه می‌کند.آقای مبین می‌افزاید: «در مجموع اگر محاسبه کنیم، تمام تصفیه‌خانه‌های ما اگر فعالیت داشته باشند در حدود بیشتر از یک هزار تن دوازده صد تن تصفیه می‌کند در طول بیست و چهار ساعت».
نویسنده: محمد عاطف آرین/مزارشریف، افغانستان – منتشر شده در یورونیوز فارسی
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.