آیا ایران دربیت کوین سرمایه گذاری کند؟

تحریم ایران در ارزهای دیجیتال؛ ابعاد و پیامدها

ساعت24 - به تازگی نمایندگان مجلس سنا و مجلس نمایندگان آمریکا طرحی برای تحریم ارز دیجیتال ایران ارایه کرده‌اند. با توجه به اینکه ارزهای دیجیتال ظرفیت قابل توجهی برای نقل و انتقال مالی بین‌المللی دارد و می‌تواند در دوران تحریم مورد استفاده قرار گیرد، برخی از نهادهای دولتی و حاکمیتی به تولید و استفاده از این ارز اقدام کرده‌اند.

در این بین تحریم جدید آمریکا می‌تواند نگرانی‌های زیادی برای کارشناسان و فعالان اقتصادی کشور در این حوزه، ایجاد کند.
تحلیل مساله
ظرفیت قابل توجه ارزهای دیجیتال در کنار محدودیت‌های گسترده‌تر آمریکا در دور جدید تحریم‌ها باعث شد توجهات زیادی متوجه این ارزها و به‌کارگیری آن برای دور زدن تحریم‌ها شود. این موضوع در کنار استقبال بالای مردم برای استفاده از ارزهای دیجیتال هم به‌عنوان ابزار مبادله و هم به‌عنوان دارایی سرمایه‌ای، باعث شد برخی نهادهای دولتی مانند وزارت ارتباطات به ایجاد ارز دیجیتال ملی اقدام کنند. تولید و استفاده از ارز دیجیتال ملی در مبادلات بین‌المللی می‌تواند مزیت‌های بسیار زیاد برای کشور -به‌خصوص در دوران تحریم- داشته باشد. از این‌رو، نهادهای قانون‌گذاری آمریکا طرحی برای تحریم ارز دیجیتال ایران ارایه کردند.
طرح «مسدود کردن اقدام‌های مالی غیرقانونی ایران»، برای مقابله با اقدام‌های ایران در خصوص راه‌اندازی ارز دیجیتال ابتدا در تاریخ 13 دسامبر 2018 (22 آذر 1397) و طرح دیگری در تاریخ 17 دسامبر 2018 (26 آذر 1397) در مجلس نمایندگان آمریکا مطرح شد. این دو طرح کاملاً همسو و منطبق بر یکدیگر بودند و به‌منظور تصویب زودتر، با کمترین اختلاف ارایه شدند. مهم‌ترین نکات مربوط به این طرح‌ها به شرح زیر است:
- طرح «مسدود کردن اقدام‌های مالی غیرقانونی ایران» برای «تحریم مؤسسه‌های مالی ایرانی در توسعه و استفاده از ارز دیجیتال ایرانی» ارایه شده است.
- طرح‌های ارایه شده دولت آمریکا را ملزم به ارایه گزارشی در زمینه تلاش‌های ایران برای توسعه ارز دیجیتال ملی می‌کند. همچنین طرح‌های ارایه شده، خواستار تحریم آن دسته از موسسه‌های مالی ایرانی و غیرایرانی شده‌اند که در زمینه ایجاد ارز دیجیتال ملی یا استفاده از آنها فعالیت می‌کنند.
- یکی از مهم‌ترین اهداف طرح تحریمی جدید، جلوگیری از ایجاد ارزهای دیجیتال توسط ایران است و وزیر خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا را موظف می‌کند هر ۱۲۰ روز یکبار، گزارشی را از روند موفقیت ایران در ایجاد ارزهای دیجیتال، به مجلس نمایندگان ارایه کند.
- در صورت تصویب این طرح، تمام شرکت‌های مالی که از ارز دیجیتال ایرانی برای انجام مبادلات مالی استفاده کنند، تحریم می‌شوند.
- تمام افراد، شرکت‌ها و مؤسسه‌های مالی که به ارایه خدمات پیام‌رسان یا تسهیل دسترسی مستقیم یا غیرمستقیم به این امکانات برای بانک مرکزی ایران یا افراد و سازمان‌هایی که در راستای اجرای برجام از فهرست تحریم‌ها حذف شده بودند، اقدام کنند، تحریم می‌شوند. افرادی که از ارز دیجیتال ایرانی برای تجارت با ایران استفاده می‌کنند و حتی افرادی که مقدار قابل توجهی از این ارز را نگهداری می‌کنند، تحت قوانین تحریم قرار می‌گیرند.
- در این طرح به‌شدت بر تهدید ایران به‌عنوان یک کشور فعال در زمینه پول‌شویی تأکید شده و در بیشتر بخش‌های این طرح‌ها به نبود قانون CFT در ایران و گزارش سازمان‌های بین‌المللی مربوط در این حوزه اشاره شده است. طرح‌های ارایه شده، استفاده ایران را از ارزهای دیجیتال خارجی محدود نکرده، اما استفاده ایرانیان و خارجیان را از ارز دیجیتال ایرانی هدف قرار داده است. براساس این، طرح‌های ارایه شده در تلاش هستند مانع شکل‌گیری و رواج ارز دیجیتال ملی در عرصه بین‌المللی شود.
- در صورت تصویب این طرح، ارز دیجیتال ملی در عمل کارآیی خود را برای دور زدن تحریم‌ها از دست خواهد داد. ازاین‌رو، لازم است تیم فنی فعال در تولید ارز دیجیتال ملی بر راهکارهای استفاده از سایر ارزهای دیجیتال ملی برای دور زدن تحریم‌ها متمرکز شوند.انتظار می‌رود اقدام جدید آمریکا مبنی‌بر تحریم ارز دیجیتال ملی باعث تضعیف استقبال مردم از این ارز شود و مقبولیت آن را تا حدودی کاهش دهد. ازاین‌رو، ایجاد و توسعه ارز دیجیتال ملی نمی‌تواند در کاهش خروج سرمایه از کشور برای سرمایه‌گذاری در این بخش اثربخش باشد.
منبع : پژوهشکده امنیت اقتصادی تدبیر