فقط 30 درصد منابع یارانه‌ای پایدار هستند

اعداد و ارقام ترسناک توزیع یارانه

ساعت24 - گزارش منتشر شده نشان می‌دهد ادامه پرداخت یارانه به روش‌های فعلی فاجعه‌بار خواهد شد و باید اصلاحات یارانه‌ای هر چه زودتر انجام شود. در این گزارش که خلاصه‌ای از آن را می‌خوانید اعداد و ارقام ترسناکی دیده می‌شود که ضرورت اصلاح را بیشتر می‌کند. در این گزارش آمده است:

به گزارش ساعت 24، یک گزارش تهیه شده نشان می‌دهد درپایان سال 139۶ شبکه بانکی و نهادهای عمومی غیردولتی (تامین اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی) بزرگ‌ترین طلبکاران از دولت هستند، این پدیده نتیجه تخصیص حجم بالایی از یارانه بدون وجود منابع پایدار برای تامین آن است. این شیوه تامین اعتبار برای تخصیص یارانه سبب می‌شود از یک‌سو، با ایجاد ناترازی در ترازنامه شبکه بانکی و نهادهای عمومی غیردولتی این نهادها با مشکل کمبود جریان نقد و زیان مواجه شوند و از سوی دیگر دولت در معرض مواجهه با بحران بدهی‌ها و عبور نسبت‌های سنجش میزان پایداری بدهی از آستانه‌های هشدار و بحران در کمتر از پنج سال آتی قرار گیرد.

برآوردهای انجام شده نشان می‌دهد بدون اصلاحات در حامل‌های انرژی و افزایش منابع پایدار دراختیار جهت بازتوزیع، دولت تنها ۵۵هزار میلیاردتومان امکان پرداخت یارانه از منابع پایدار دارد. این در حالی است که دولت در سال 1398 متعهد به پرداخت۲4۰هزار میلیارد تومان یارانه آشکار (مجموع یارانه بودجه‌ای و فرابودجه‌ای) می‌شود. این عدم تطابق باعث افزایش بدهی دولت و حرکت به سمت ناپایداری بودجه و بدهی در میان‌مدت خواهدشد. ادامه وضعیت موجود سبب خواهد شد نسبت بدهی به تولید ناخالص داخلی و نسبت تامین مالی ناخالص مورد نیاز به تولید ناخالص داخلی در سال 1399 از آستانه بحران عبور کند.

شناسایی و تحت پوشش قرار دادن نیازمندان در نهادهای حمایتی چون کمیته امداد و سازمان بهزیستی می‌تواند با دو نوع خطا همراه باشد. خطای نوع اول به معنی تحت پوشش قرار ندادن فرد، در صورتی که در واقعیت نیازمند است و خطای نوع دوم به معنی تحت پوشش قرار دادن فرد، در صورتی که واقعا نیازمند نیست. نتایج مطالعات نشان می‌دهد سازوکار فعلی شناسایی نیازمندان در کمیته امداد و بهزیستی از هر دو نوع خطا آسیب دیده است. به‌طور خلاصه بیش از ۶۰درصد نیازمندان در دهک اول درآمدی مشمول طرح مستمری‌بگیری نیستند و نزدیک به ۲۲درصد مستمری بگیران فعلی در ۶دهک بالای درآمدی هستند و انتظار می‌رود که واقعا مستحق دریافت مستمری نباشند.

طرح بیمه همگانی سلامت از اردیبهشت سال 1393 به هدف ایجاد پوشش بیمه درمان برای هموطنان نیازمند فاقد بیمه در کشور اجرا شد. اجرای طرح در سال 93 موجب شد ۶میلیون نفر افراد فاقد بیمه سلامت، تحت پوشش بیمه قرار گیرند. در نتیجه باعث افزایش پوشش بیمه از 83 درصد در سال 89 به 9۰ درصد جمعیت کشور در سال 93 شد. این طرح در سال اول اجرا باعث شد 43 درصد افراد فاقد بیمه تحت پوشش بیمه قرار گیرند، هر چند به دقت مشخص نیست چند درصد آنها از اقشار نیازمند بودند.

طرح بیمه همگانی سلامت با وجود دستاوردها با یک مشکل اساسی روبه‌رو است. حدود 10 درصد جمعیت کشور فاقد بیمه هستند که 31 درصد آنها در سه دهک پایین هزینه‌ای قرار دارند. بنابراین لازم است این افراد و ویژگی‌های آنها نظیر استان محل سکونت شناسایی شود و جهت افزایش دسترسی آنها به خدمات سلامت پروژهای طراحی و اجرایی گردد. به نظر می‌رسد شناسایی این افراد به کمک پایگاه‌های دادهای نظیر اطلاعات بانکی خانوار و همچنین پایگاه رفاه ایرانیان امکان‌پذیر باشد.