رفتن به محتوا
تلویزیون سام با ۲ سال ضمانت سام سرویس
کد خبر 446402

تحریم ها وضعیت را تیره تر خواهد کرد

پتروشیمی ایران برمدار آشفتگی

ساعت24 - سرمایه گذاری هنگفت تاریخی در صنعت پتروشیمی این صنعت آن را به یکی از منابع تولید درآمد و ثروت ایران تبدیل کرده است. به طوری که آمارهای دردسترس رسمی نشان می دهد در سال 1397 ارزش صادرات صنعت پتروشیمی 14میلیارددلار بوده که نزدیک به 25 درصد ارزش کل صادرات غیر نفتی را به خود اختصاص داده است.

خبر
سهم صنعت پتروشیمی درسرماه موجود بورس تهران نیز بالاترین سهم به حساب می آید و درغیاب این صنعت بورس تهران با دردسر واقعی مواجه می شود. درحالی که این صنعت بزرگ ایران درشرایط تحریم امریکایی ها قرارگرفته است و آثار و پیامدهای منفی این تحریم بر اقتصاداین صنعت و ایران به مرور آشکار می شود اما واقعیت های تلخ و آشفتگی های این کسب وکار ملی ایرانیان نیز برمدار آشفتگی قراردارد. مهدی شریفی نیک نفس عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رییس کمیسیون انرژی این اتاق در مراسم رونمایی از کتابی درباره برمه صنعتی ایران اطلاعات تلخی از وضعیت صنعت پتروشیمی ایران ارایه کرد.
15 میلیون تن متانول با مصرف داخلی 200 هزارتن
شریفی نیک نفس گفت :نگاهی عملیاتی به رشته فعالیت پتروشیمی نشان می دهد که به رغم توسعه صنعت پتروشیمی تنها از یک درصد ذخائر گازی کشور که 17 درصد ذخائر گاز جهان را در اختیار دارد بهره برداری می شود. وی افزود ظرفیت تولید پتروشیمی بالای 62 میلیون تن است که عمدتا در بخش بالادستی تمرکز یافته است. با به بهره برداری رسیدن 60 طرح پتروشیمی در حال ساخت طی چند سال آینده، این صنعت به ظرفیتی بالغ بر 120 تا 140 میلیون تن خواهد رسید. اگرچه تحریم ها زمان توسعه این طرحها را که مقرر بوده تا پایان برنامه ششم توسعه به بهره برداری برسند، طولانی تر خواهد کرد، منتها چنین سطحی از تولید با توجه به تمرکز بالای آن بر بخش بالادستی و بدون توجه به بازار و بازاریابی صادراتی، توسعه ظرفیت صادراتی کشور را تضعیف کرده است. در حال حاضر 5 میلیون تن متانول تولید می شود، 5 میلیون تن طی دو ماه آینده به ظرفیت تولید کشور افزوده می گردد و 5 میلیون تن نیز سال آینده به ظرفیت تولید کشور اضافه خواهد شد، در حالی که کل مصرف داخلی متانول از حدود 200 هزار تن فراتر نمی رود و سرمایه گذاری لازم در زنجیره ارزش آن صورت نگرفته است. در حوزه اوره و آمونیاک 5 میلیون تن ظرفیت تولید وجود دارد و 9 میلیون تن هم از محل طرح های در حال تکمیل ایجاد ظرفیت خواهد شد، این در حالی است که هندوستان که یکی از بازارهای بزرگ این محصول است تا سال 2021 خودش 6 میلیون تن اوره و آمونیاک تولید خواهد کرد. لذا در امر تولید محصولات پتروشیمی به هیچیک از دو مقوله بازاریابی (MARKETING) بین المللی و تکمیل زنجیره ارزش آن در داخل توجه کافی نشده است. در حال حاضر هم تکمیل بخش هایی از زنجیره به اجرای طرح های توسعه عنوان شده منوط گردیده است و این همان نتایجی است که از برنامه های توسعه ای گرفته شده است.
30 درصد ظرفیت بلا استفاده
شریفی نیک افزود برای 35 میلیون تن ظرفیت صادراتی کشور که فعلا حدود 70 درصد آن فعال است (این نسبت با تشدید تحریم ها در حال کاهش است)، اگر بشود بصورت متمرکز تری بازاریابی کرد و در بازار جهانی بصورت موثرتری حضور داشت با 5 درصد افزایش قیمت در اثر بازاریابی می توان 3.5 تا 4 میلیون تن به صادرات کشور افزود، بی آنکه سرمایه گذاری جدیدی انجام شود. در هیچیک از برنامه ها از جمله برنامه ششم توسعه ملاحظات بازاریابی و حضور متمرکز در بازارهای جهانی پیش بینی نشده و به رغم تلاش برای ارائه طرحی تحت عنوان "تاسیس شرکت مدیریت صادرات ملی" جهت حضور متمرکز در بازار محصولات پتروشیمی نتیجه ای در دولت و مجلس شورای اسلامی حاصل نشده است. پس از خصوصی سازی صنعت پتروشیمی هلدینگ های شستا و ساتا، صندوق نفت، صندوق بازنشستگی کشوری و ... صاحب پتروشیمی شدند و در غیاب رگولاتور، نظم و نظام این صنعت به هم ریخته است و در حال حاضر شرکت های خصولتی نه به دولت و نه بخش خصوصی پاسخگو نیستند. پتروشیمی اروند که باید به پتروشیمی آبادان خوراک بدهد چون سهامدار مستقلی دارد آن را به هندوستان صادر و مجتمع پتروشیمی آبادان که سهامدار دیگری دارد آن را از هندوستان وارد می کند. لذا در سیاستهای حوزه خصوصی سازی حتی یک زنجیره هم به یک سهامدار واگذار نشد که دچار چنین مشکلی نشویم یا رگولاتوری ایجاد شود که نظم و نظامی ایجاد کند.
سابک عربستان و ایران


شرکت سابیک عربستان (رقیب سنتی منطقه ای ایران) که هیچیک از مشکلات تحریم شرکتهای ایرانی را ندارد، به راحتی قادر به گشایش ال سی 180 روزه بوده و مشکل حمل و نقل با کشتی و انتقال پول و بیمه ندارد. حال باید صنعت پتروشیمی ایران علاوه بر مشکلات تحریم و مشکلات واگذاری شرکتهای پتروشیمی به صندوق های بازنشستگی (که دست به دهان و در جستجوی فروش نقدی است) مواجه باشد و با سابیک هم رقابت کند. لذا وی تاکید کرد که در برنامه های توسعه ای کشور مساله خصوصی سازی نبایست با یک نگاه درآمد محور که می بایست با نگاه توسعه محور دنبال می گردید.
وی افزود تحقیق و توسعه در صنعت پتروشیمی کلا فراموش شده است. شرکت سابیک عربستان 120 دانشمند شیمی دنیا را جمع و واحد تحقیق و توسعه خود را در ایالت تگزاس امریکا ایجاد کرده که ارزش هر تن تولید محصول پتروشیمی را افزایش دهد. لذا در دنیایی که ارزش افزوده هر تن تولید پتروشیمی از طریق فناوری بالاتر و سرمایه گذاری روی تحقیق و توسعه به 3000 تا 5000 دلار می رسد، ارزش هر تن تولید کشور به دلیل چنین مشکلاتی به زحمت به 450 تا 600 دلار می رسد. در حال حاضر بواسطه از هم گسیختگی زنجیره ارزش و مشکلاتی که سازمانهای نظارتی ایجاد می کنند، شرکتها نمی توانند در خصوص قیمت ها اتخاذ تصمیم کرده و صادرات همین محصولات تولیدی در کشور هم با مشکلات جدی مواجه شده و انبارها و مخازن شرکتها در حال انباشته تر شدن است. این در حالی است که شیل گس امریکا در حال گرفتن بازارهای ایران در چین است و علاوه بر جنگ های تعرفه ای ایالات متحده، پروژه گشوده شدن کانال پاناما که در سال 2013 راه اندازی شد زمان حمل از امریکا به چین و هند را 25 روز و هزینه های حمل هر تن را 50 دلار کاهش داده است، بنابر این همان بازار سنتی چین و هند هم در حال از دست رفتن است. وی تاکید کرد که باید ضمن تمرکز بر صادرات نظیر ژاپنی ها و کره ای ها و آنچه از طریق سوگوشوشاها و جائبول ها خود کردند صنعت پتروشیمی بر روی صادرات با ارزش افزوده بیشتر و تکمیل زنجیره ارزش متمرکز شود.

نظرات کاربران
نظر شما

ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

تازه‌ترین خبرها