مسکو در شرایط رویارویی نظامی آمریکا و ایران چه خواهد کرد
استقرار نیروی نظامی روسیه یا ونزوئلایی کردن ایران
ساعت 24 -عبدالرسول دیوسالار، کارشناس ارشد انستیتوی مطالعات راهبردی خاورمیانه و پیوتر کورتونوف کارشناس ارشد شورای روسی روابط بین الملل در یک مقاله مشترک که برای موسسه ایران و اوراسیا - ایراس- نوشته اند به این موضوع پرداخته اند که اگر ایران و امریکا به هردلیل رویارویی نظامی را دردستوراجرا قرار دهند و برخورد اتفاق بیفتد روسیه چه خواهد کرد؟
با نزدیک شدن تضاد بین ایران و آمریکا به نقطه بحرانی، سئوال مربوط به موضع روسیه در پرتو رویارویی آتی بین دو طرف، اهمیت فزاینده ای کسب میکند. استراتژی مسکو در منطقه بر اصل حفظ توازن قوا بین بازیکنان اتکا دارد، که به روسیه اجازه میدهد بین کشورهای رقیب نقش میانجی ایفا کند. اما شکست نظامی ایران تهدید تغییر توازن قوا به نفع آمریکا و متحدان آنها را در بر داشته، و امکان روسیه برای پیاده کردن سیاست خود در خاورمیانه را محدود میکند. تمایل به حفظ اوضاع جاری میتواند مسکو را به کمک محدود به ایران در صورت شدت یافتن درگیری وادار کند.هر چند کرملین به وضوح فهماند ه است تهران نباید به حمایت فعال روسیه امیدوار باشد، اما در صورت درگیری نظامی واقعی موضع مسکو میتواند تغییر کند.
دخالت مستقیم روسیه در درگیری نظامی ایران و آمریکا فوق العاده غیر محتمل به نظر میرسد. ولی مسکو اهرمهایی برای اثر گذاشتن بر اوضاع، ضمن پرهیز از دخالت نظامی مستقیم در درگیری، را دارد. روابط نظامی مسکو و تهران از سال 2011 اجازه میدهد شکل کمک مسکو به ایران ترسیم شود. همکاری دو کشور از سال 2011 اساساً در سه زمینه اصلی متمرکز شده است :
1 - فروش اسلحه به ایران
2 - مبادله اطلاعات استراتژیک مهم
3 - هماهنگی در عملیات نظامی.
چنین پیش بینی می شود که در صورت تصمیم مسکو برای کمک به ایران، این کمک به نحوی از روشهای این سه بخش قرار خواهد داشت.
افزایش حجم فروش سلاح به تهران به منظور تقویت قابلیت دفاعی کشور میتواند یکی از راههای احتمالی واکنش مسکو به تشدید درگیری باشد. روسیه طی سالهای گذشته برای تغییر توازن قوا در خاورمیانه به چنین اقدامی متوسل شده است: پس از نابودی هواپیمای اطلاعاتی روسیه، آتشبارهای اس-300 برای تأمین امنیت نظامیان روس به سوریه فرستاده شد. در صورت آغاز درگیری بین نیروهای ایرانی و آمریکایی، روسیه حق خود برای تحویل سامانههای معاصر مانند "بوریسوگلبسک-2"، "کراسوخا-اس4" یا حتی سامانه ضدهوایی اس400 به ایران را حفظ میکند. ولی باید درک شود که تحویل مدرنترین تسلیحات نظامی غیرمحتمل است زیرا بهرهبرداری از تجهیزاتی مانند سامانه ضدهوایی اس400 به پرسنل روس نیاز دارد و اعزام آنها دارای ریسکهای فوق العاده بزرگ برای مسکو خواهد بود. استقرار محدود نظامیان روس در خاک ایران میتواند یکی از اهرمهای احتمالی اعمال نفوذ بر درگیری باشد. مشابه این استقرار استراتژیک نیروها را روسیه در ونزوئلا بکار گرفت. روسیه بدین منظور بخشی از پرسنل نظامی خود را به ونزوئلا منتقل و هواپیمای "توپولف 160" را برای دفاع از منافع خود در کشور مستقر کرد. تهران نیز ، برغم عدم اعتماد به مسکو، میتواند با این نوع استقرار برای جلوگیری از جنگ با ایالات متحده موافقت کند. طی عملیات سوریه، علیرغم شعار "نه شرقی نه غربی"، تهران اجازه داد از پایگاههای هوایی آن برای ضربه زدن به اهداف واقع در سوریه استفاده شود. به این ترتیب، ایران نشان داد برخلاف شعارهای بزرگ، در صورت تهدید منافع ملی آماده است موضع خود در مورد استقرار نیروهای بیگانه در خاک خود را ملایم تر کند. با این حال، نباید در مورد امکان استقرار نیروهای روس در خاک ایران برای دفاع از منافع روسیه اغراق کرد. استقرار استراتژیک پرسنل نظامی فقط به عنوان اقدامی پیشگیرانه و به منظور جلوگیری از تشدید درگیری، توجیه خواهد داشت و پس از آغاز در گیری نظامی تمام عیار شاید این اقدام امکان پذیر نباشد . با این حال از آنجایی که روسیه تاکنون چنین اقدامی نکرده، لذا اتخاذ این راهکار در درگیری آینده غیر محتمل بنظر میرسد. در نهایت روسیه میتواند قبل از آغاز درگیری و حتی در حین درگیری به ایران کمک اطلاعاتی نماید. روسیه سابقاً از این نوع راهکار استفاده کرده است. برای مثال، به گزارش پنتاگن، در مرحله اول عملیات آمریکا علیه عراق در سال 2003، روسیه اطلاعات استراتژیک مهمی در خصوص حرکات نیروهای آمریکایی در منطقه را به دولت صدام حسین داده بود . چند سال است مسکو راه مبادله اطلاعات با ایران را برقرار کرده و همچنین مرکز اطلاعاتی واحدی را برای هماهنگی اقدامات خود در مبارزه با سازمانهای تروریستی و انجام عملیات مشترک در سوریه را ایجاد کرده است . البته نباید انتظار داشت که همکاری روسیه و ایران در صورت درگیری نظامی آن با آمریکا معیار برابر با معیار همکاری سابق را خواهد داشت. ولی، برغم این، نمیشود امکان واگذاری حجم محدود اطلاعات را منتفی دانست که این امر در تقویت قابلیت دفاعی کشور نقش مهم می تواند ایفا کند.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.