استادعصب شناسی دانشگاه کالیفرنیا

خواب مثل بانک نیست، شما نمیتوانید آن را پس‌انداز کنید

ساعت 24-ما می‌خوابیم چون خوابیدن فایده‌های گوناگونی برای ذهن و بدن ما دارد. بنا بر آخرین پژوهش‌ها، هیچ سیستمی در مغز و بدن ما نیست که با خوابیدن کارکردش بهتر نشود و اگر خوب و کافی نخوابیم صدمه نبیند

dir="RTL">متیو واکر نویسندهٔ کتاب‌های پرفروش و استاد عصب‌شناسی و روان‌شناسی دانشگاه کالیفرنیاست. او به پرسش‌های بی‌بی‌سی دربارهٔ روش‌های زندگی متناسب با خواب، اگر کارمان شیفتی است چه کنیم و اینکه چرا بهتر است قبل از خواب از مصرف الکل و کافئین پرهیز کنیم، پاسخ داده است."وقتی شما به خواب عمیق فرو می‌روید که به آن مرحلهٔ حرکت سریع چشم (REM) می‌گویند، مغز شما توانایی محافظت و کنترل بدن‌تان را از دست می‌دهد و به همین دلیل بدن‌تان بر اثر خواب‌هایی که می‌بینید حرکت نمی‌کند"."اما هرچه سن‌تان بالاتر می‌رود، آن بخش از مغز که بدن را مهار ‌می‌کند و بی‌حرکت نگه می‌دارد، کارش مختل می‌شود. از این رو افراد در خواب حرکت‌هایی که در خواب می‌بینند را انجام می‌دهند. ما همچنین این امر را در حیوانات می‌بینم که تنها نشانه‌ای است که به ما ثابت می‌کند حیوانات هم مثل آدم‌ها خواب می‌بینند".

چه ارتباطی میان کمبود خواب و سلامت روانی وجود دارد؟

"من در این زمینه تحقیقات بسیاری انجام داده‌ام و این تحقیقات نشان می‌دهد که خواب ناکافی و نامناسب فقط نشانه و نتیجه‌ٔ بیماری روانی نیست، بلکه علت و عامل به‌وجودآورندهٔ بسیاری از بیماری‌های روانی از جمله افسردگی و اضطراب همین بی‌خوابی است".آیا می‌توانید صدمهٔ سال‌ها بی‌خوابی و بدخوابی را جبران کنید؟"هم بله و هم خیر. خواب مثل بانک نیست، شما نمی‌توانید آن را پس‌انداز کنید یا قرض بگیرید و زمانی دیگر پس بدهید"."این ماجرای همه‌ یا هیچ است، آسیبی که بر اثر خواب ناکافی به شما وارد می‌شود، دیگر شده است، هرچند هرگز برای شروع برنامهٔ خواب مناسب و بهتر دیر نیست".

زمان مناسب برای پرهیز از کافئین

" باید ۱۴ ساعت قبل از رفتن به رختخواب از مصرف کافئین خودداری کنید. اگر برای کار یا هدف دیگری نیاز به کافئین دارید که بیدار بمانید، اشکالی ندارد، اما حواس‌تان باشد که به این روش وضعیت کمبود خواب مزمن خود را جبران نمی‌کنید".همیشه ساعت ۳ نیمه‌شب از خواب بیدار می‌شوم و دوباره خوابم نمی‌برد، چطور می‌توانم این عادت بد را از بین ببرم؟

خواب‌تان نمی‌برد، مراقبه کنید

"مراقبه یکی از راه‌هایی که می‌توانید امتحان کنید تا سیستم عصبی خود را آرام کنید و دوباره به خواب بروید. کتاب‌های مفید و برنامه‌ها و اپ‌های بسیاری وجود دارد که در این زمینه شما را راهنمایی می‌کند"."توصیهٔ دیگر این است که اگر بیش از ۱۵ دقیقه در تخت دراز کشیده‌اید و خواب‌تان نبرده است، بلند شوید و به اتاق دیگری بروید. اتاق باید کم‌نور باشد و فقط وقتی به رختخواب برگردید که خواب‌تان گرفته باشد. این راهی است برای اینکه مغز یاد بگیرد بودن در رختخواب به معنای خواب است نه بیدار ماندن"."هیچوقت سر میز غذاخوری نمی‌نشینید تا گرسنگی از راه برسد، پس چرا باید در رختخواب دراز بکشید تا خستگی و خواب از راه برسد؟"

و خواب‌های عجیب‌وغریب؟"

ما فکر می‌کنیم یکی از کارکردهای خواب‌دیدن این است که تمام اطلاعاتی که داریم را جمع کند و با آگاهی و دانشی که در پس‌زمینهٔ ذهن خود داریم ترکیب کند تا ما بتوانیم شبکه‌ای از ارتباطات در ذهن خود بسازیم"."درست مثل بازی پین‌بال حافظه می‌ماند که شما همهٔ خاطره‌های تازه را جمع می‌کنید و می‌بینید کدام مناسب است و چنین است که مغز تلاش می‌کند ارتباط‌هایی میان آنها برقرار کند"."درست مثل وقتی که جستجوگر گوگل اشتباه کند و شما به طور اتفاقی به صفحهٔ ۲۰ بروید که هیچ ربطی به موضوعی که می‌خواهید ندارد. خواب‌دیدن نوعی حل مسائل و رفع مشکلات یا نوعی تحلیل داده‌ها و اطلاعات است که مسائلی را که شما در بیداری نمی‌توانید حل کنید، حل می‌کند".