رفتن به محتوا
تلویزیون سام با ۲ سال ضمانت سام سرویس
کد خبر 462935

اقتصاد سیاسی صنعت شیل و معادلات جدید ژئوپلیتیکی نشان می دهد

بی نیازی آمریکا و متحدانش به نفت خاورمیانه

ساعت 24 - با توسعه ورشد استخراج نفت و گاز مشهور به شیل درآمریکا مروز دغدغه آمریکا، از تامین و امنیت انرژی فروکش و به بخش های دیگر معطوف شده و همین مقوله می تواند نظم کنونی جهان را با تغییرات مهمی روبه رو کند. از سوی دیگر کشورهای وارد کننده انرژی نیز، برای عقب نماندن از آمریکا، در تلاشند با استفاده از راهکارهایی نظیر توسعه انرژی های تجدید پذیر، وابستگی خود را به سوخت های فسیلی کاهش دهند. این موضوع به قدری جدی است که پیش بینی تقاضای نفت برای دهه های آینده، اصلا امکان پذیر نیست و تحلیل گران آینده روشنی از تغییرات کنونی و تبعات آن در دوره های آتی را ندارند.

نفت شیلل
dir="RTL">دردنیای امروز صنایع متعدد در حال توسعه فناوری هایی هستند که میزان مصرف خود را از سوخت های فسیلی کاهش دهند. به طور مثال شرکت ایرباس با صرف بودجه ای نزدیک به یک میلیارد یورو، در حال بررسی تغییر سیستم موتورهای هواپیما از بنزینی به برقی است. اتفاقی که اگر رخ دهد، جهان شکل دیگری خواهد گرفت.

با این حال از دیر باز کشورهای صنعتی که با رشد تدریجی تقاضای انرژی به ویژه انرژی های فسیلی و محدودیت رو به اتمام بودن ذخایر هیدروکربوری مواجه بودند، برای تأمین انرژی مورد نیاز خود اقدام به واردات نفت، گاز و فرآورده های نفتی از تولید کنندگان اصلی و سنتی (روسیه، خاورمیانه و شمال و غرب آفریقا) می کردند؛ اما در پی وقوع شوک نفتی ابتدای دهه 1970میلادی و بروز تنش های سیاسی و ریسکهای ژئوپلتیکی و افزایش ناگهانی قیمت نفت و تحمل هزینه های فراوان توسط مصرف کنندگان اقتصادهای صنعتی اقدام به بازنگری در راهبردهای انرژی خود کردند. در چنین شرایطی راهبردهای مختلفی از قبیل مدیریت تقاضا، سرمایه گذاری در انرژی های جایگزین مانند انرژی های تجدیدپذیر، افزایش تولید نفت و گاز از ذخایر داخلی، سرمایه گذاری برای توسعه میادین و افزایش تولید نفت و گاز در کشورهای دیگر دارنده ذخایر قابل توجه، به منظور کاهش وابستگی به منابع نفت تولید کنندگان سنتی از سوی اقتصادهای صنعتی در دستور کار قرار گرفت. این موضوع سبب توسعه صنایعی مانند صنعت شیل شد.بر اساس آمارهای موجود، تاکنون حدود ۴۰ درصد از ذخایر متعارف نفت جهان، بهره برداری شده است. میزان ذخایر متعارف باقیمانده حدود ۱۷۰۰ میلیارد بشکه بوده که ۴۸ درصد آن در منطقه خاور میانه قرار دارد، آمریکای جنوبی و آمریکای لاتین، آمریکای شمالی، اروپا و اوراسیا، آفریقا و آسیا پاسفیک نیز به ترتیب با ۱۹، 13.8، 9.1، 7.5 و 2.5 درصد ذخایر متعارف جهان در جایگاه های بعدی قرار دارند.

با در نظر گرفتن منابع نامتعارف، ترتیب و آرایش ذخایر نفت جهان دستخوش تغییراتی خواهد شد. به طوری که از مجموع ۱۱۹ هزار میلیارد بشکه ذخایر نفتی جهان، قاره آمریکا با بیش از ۶۸۳ میلیارد بشکه (۳۴ درصد) در رتبه دوم جهان و درست پس از خاورمیانه (۴۰ درصد) قرار خواهد گرفت. اروپای شرقی و اوراسیا (۲۳ درصد)، آفریقا (۱۵ درصد) و آسیا پاسفیک ( 30 درصد) در رتبه های بعدی قرار دارند.

کارشناسان بر این باورند که در صورت ادامه روند سرمایه گذاری در زمینه توسعه و بهره برداری از منابع نفتی نامتعارف، حوزه آمریکای شمالی که در حال حاضر به لحاظ تولید در مقایسه با مناطق دیگر پیشگام است، به قطب تولید نفت جهان تبدیل خواهد شد. بی شک افزایش میزان ذخایر نفت کشورهایی مانند آمریکا، کانادا، استرالیا، چین، کشورهای اروپایی و برزیل در کنار روسیه و خاورمیانه تغییراتی اساسی در ترکیب بازیگران اصلی بازار جهانی نفت و موازنه کنونی قدرت تولید کنندگان سنتی نظیر اوپک و روسیه در مقابل اقتصادهای توسعه یافته مصرف کننده و اقتصادهای نوظهور به وجود خواهد آورد که آثار و پیامدهای ژئوپلتیکی بسیاری در پی خواهد داشت.

در رتبه بندی جدید ذخایر نفت، موقعیت ویژه آمریکا به عنوان برترین اقتصاد جهان تا سال ۲۰۳۵، دومین اقتصاد جهان در افق ۲۰۵۰ و یکی از مهم ترین مصرف کنندگان انرژی جهان در آینده که در پی انقلاب نفت های نامتعارف، از منابع نفتی قابل برداشت قابل ملاحظه ای در آینده برخوردار خواهد شد، تأثیر به سزایی در تأمین امنیت انرژی این کشور خواهد داشت. همچنین، با نگاهی به ترکیب مناطق برتر دارای ذخایر نفتی جهان، به روشنی مشخص می شود که زیر مجموعه حوزه آتلانتیک با کشورهای متمایل به آمریکا، حدود نیمی از ذخایر نفت جهان را در اختیار دارند. بنابراین، انقلاب منابع نفتی نامتعارف می تواند با تأمین بخش قابل توجهی از نفت خام مورد نیاز کشورها به ایفای نقش تعیین کننده آمریکا و هم پیمانانش در مدیریت بازار جهانی نفت خام و ساز و کار حاکم بر آن در دهه های آتی بیانجامد.

اهمیت تغییر موازنه قدرت در بازار جهانی نفت هنگامی بیشتر می شود که به انحصار فعلی دانش فنی به منظور توسعه و بهره برداری از منابع نفتی نامتعارف توسط شرکت های آمریکایی توجه ویژه شود. بنابراین، توسعه منابع نفتی نامتعارف در حوزه آتلانتیک و کشورهای هم سو با ایالات متحده آمریکا با آهنگ سریع تری رشد خواهد کرد و کشورهایی مانند استرالیا، کانادا و عربستان که همسویی بیشتری با مواضع آمریکا دارند، در مقایسه با روسیه و چین و کشورهای دیگر مستقل راه آسان تری برای توسعه و بهره برداری از منابع نامتعارف خود در پیش دارند. این عوامل مخاطرات ژئوپلتیک در جهان را افزایش خواهد داد و کشورهای سنتی تولید کننده نفت خام را در معرض رقابت شدید قرار خواهد داد. در مقابل، مشتریان نفتی با عرضه کنندگان بیشتری رو به رو خواهند شد و امکان تنوع در سبد نفتی خود خواهند داشت. هر چند که این امر سبب امنیت بیشتر عرضه انرژی در جهان خواهد شد، اما تولید کنندگان سنتی نفت را در معرض خطر از دست دادن بازار و مشتریان خود قرار داده و آنان را به رقابت با یکدیگر برای حفظ بازار و یافتن مشتریان جدید سوق خواهد داد.

نظرات کاربران
نظر شما

ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.

تازه‌ترین خبرها