افشاگر ترامپ از چه حمایت‌های قانونی برخوردار است؟

ساعت24-در آمریکا و کشورهای اروپایی قوانینی برای حمایت از فردی که به خاطر مصالح عمومی در مورد سازمان یا فردی افشاگری می کند، وجود دارد.قوانینی که باعث می شود نه تنها دونالد ترامپ نتواند به افشاگر پرونده اوکراین آسیبی برساند و حتی وکلای افشاگر بعدها می‌توانند به دلیل سخنان ترامپ در مورد جاسوس بودن این فرد از او شکایت کنند.

ماجرای استیضاح دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، از آنجا آغاز شد که فردی افشاگر که گفته می شود یک مقام امنیتی است با ثبت شکایتی مدعی شد که ترامپ از قدرتش برای درخواست از یک کشور خارجی به منظور دخالت در انتخابات سال ۲۰۲۰ ریاست جمهوری آمریکا استفاده کرده است. ترامپ در گفت و گوی تلفنی خود با رئیس جمهور اوکراین که اواخر تیرماه گذشته صورت گرفت، از او خواسته بود درباره هانتر بایدن، پسر جو بایدن، معاون رئیس‌جمهوری باراک اوباما و کاندیدای دموکرات در انتخابات ۲۰۲۰ تحقیق کند.

این در حالی است که در روزهای اخیر رسانه‌های آمریکا از وجود افشاگر دومی نیز پرده برداشتند؛کسی که گفته می شود اطلاعات دست اولی دارد که ادعای افشاگر اول را تایید می‌کند.ظاهرا هر دو افشاگر عضو نهادهای اطلاعاتی آمریکا هستند واین طور به نظر می رسد که ترامپ در میان نهادهای امنیتی مخالفان زیادی دارد.

چرایی تعداد زیاد مخالفان ترامپ در نهادهای امنیتی

دونالد ترامپ در سه سال گذشته همواره به گزارش‌های نهادهای اطلاعاتی بی‌توجهی نشان داده و حتی آنها را بی‌اعتبار خوانده است. درگیری ترامپ با روسای پیشین و باتجربه نهادهای اطلاعاتی چون سازمان سیا هم عامل دیگر تعداد زیاد مخالفان ترامپ در این نهادهاست.ترامپ بارها این نهادها را به داشتن اهداف جناحی متهم کرده است. ترامپ به شدت معتقد است که نهادهای اطلاعاتی آمریکا به دستور باراک اوباما،از ستاد انتخاباتی او جاسوسی می‌کردند.

چند روز پیش دونالد ترامپ در مورد افشاگر گفت این فرد متن مکالمات او با زلنسکی را به شکلی خبیثانه تصویر کرده بود. ترامپ گفت: «به عبارت دیگر، یا اطلاعات اشتباه به دستش رسیده بود و آن‌ها را از خودش درآورده بود یا کسی که اطلاعات را به افشاگر داده آدم دروغگویی بود. این کشور باید بفهمد این فرد کیست، چراکه این شخص به نظر من جاسوس است.»

این در حالی است که شماری از نمایندگان دموکرات و جمهوری‌خواه خواستار حمایت قانونی از افشاگر مکالمه ترامپ و زلنسکی شده‌اند. رئیس‌جمهوری آمریکا در واکنش به این سخنان گفت: «به نظر من زمانی باید از افشاگر حمایت کرد که افشاگر مشروع باشد.»

در مقابل وکلای فرد افشاگر می گویند که سخنان رئیس جمهور آمریکا جان موکل آنها را به خطر انداخته است. این وکلا در نامه ای که برای مدیر موقت اطلاعات ملی، جوزف مگوایر، ارسال کردند خواستار توجه به عباراتی شدند که ترامپ علیه موکل آنها به کار برده است. اندرو باکاژ یکی از این وکلا نوشت: «رویدادهای یک هفته گذشته نگرانی ما را درباره احتمال فاش شدن هویت موکلمان و در نتیجه به خطر افتادن جان او تشدید می‌کند.»

قانون درباره حمایت از افشاگر چه می‌گوید

اما در آمریکا و غرب قوانینی برای حمایت از افشاگران وجود دارد. افشاگر به انگلیسی «ویسل بلوئر» (Whistleblower) نامیده می شود که معنای لغوی آن به فارسی سوت زن است. در ادبیات انگیسی کلمه Whistle به معنی سوت و Blower به معنای دمیدن است یعنی کسی که در سوت خود می‌دمد. این افراد هنگامی که تخلف و فسادی صورت می‌گیرد در سوت خود می دمند و آن را به مقامات بالاتر گزارش دهند.

حمایت از افشــاگرانی که فســاد و تخلف را گزارش می دهند در قوانین و مقررات آمریکا دارای سابقه طولانی است. البته در مورد تاثیرگذاری و نقش این قوانین در کاهش فساد اما و اگرهایی وجود دارد.

قوانین در مورد حمایت از افشــاگران فســاد در آمریــکا با توجه به انواع فساد به سه دسته تقسیم می شوند: ابتدا قوانین و مقرراتی که مربوط به فســاد در بخش عمومی می شود. که شامل قوانین و مقرراتی می شود که موضوع آنها اقدامات متقلبانه و فریبکارانه بخش خصوصی در مواجهه با بخش دولتی است. گروه دوم اقدامات مامورین دولتی اســت کــه در مواجهه با بخش خصوصی صورت می گیرد که شــامل: سوء استفاده از منابع مالی و تخصیص بودجه در محل غیرقانونی و موارد متعدد دیگری می شود.

دســته دوم به قوانین و مقررات حمایت از افشــای فســاد و سوء جریــان در بخش‌های غیردولتی اختصــاص می یابد. به ویژه در خصوص شــرکت‌های سهامی عام.

در نهایت دســته ســوم، مربوط به مبارزه با فساد و سوء استفاده از قدرت سیاســی در حکومت اســت که نمونه بارز آن همین مساله گفت و گوی تلفنی ترامپ با رئیس جمهور اوکراین است که بر اساس آن گفته می شود ترامپ از قدرتش برای درخواست از یک کشور خارجی به منظور دخالت در انتخابات سال ۲۰۲۰ ریاست جمهوری آمریکا استفاده کرده است.

قوانین آمریکا، متخلفان را از انجام اقداماتی که هر گونه آسیبی برای فرد افشاگر داشته باشد منع میکنند. قانون فدارل آمریکا مشخصا از افرادی که گزارش‌هایی درباره امنیت محیط کار و نقض قوانین کشوری ارائه می‌دهند حمایت می‌کند. قانون افشاگران فدرال آمریکا همچنین هر نوع اقدام تلافی جویانه در مقابل کارمندان سازمان‌های دولتی و اداری را ممنوع کرده است و حتی در صورت عدم شکایت فرد افشاگر، قابل پیگیری است.

در آمریکا نه تنها قانون حمایت از افشاگریان وجود دارد بلکه برای آنها جوایزی نیز تعیین می‌شود. به عنوان مثال جان اسلوویک کارمند یک شرکت پزشکی بعد از اینکه فساد آن را در زمینه رشوه و فرار مالیاتی افشا کرد پاداش ۵۶ میلیون دلاری دریافت نمود. شرکت خطاکار نیز ۶۴۶ میلیون دلار جریمه مواجه شد.

همین قوانین باعث می شود که حتی دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا نتواند به افشاگر پرونده اوکراین آسیبی برساند و حتی وکلای افشاگر بعدها می توانند به دلیل سخنان ترامپ در مورد جاسوس بودن این فرد از او شکایت کنند.