بازی ترامپ با مهره نظامیان در خاورمیانه

ساعت 24-«دونالد ترامپ» رئیس‌جمهوری آمریکا که از دوره رقابت‌های انتخاباتی تاکنون همواره خود را حامی پایان‌دادن به نظامی‌گری و جنگ‌های بیرون از خانه معرفی کرده، در عرصه عمل با تصمیم اعزام سه هزار نیروی نظامی به عربستان نشان داد که اولویت نه جان نظامیان بلکه منافع اقتصادی حاصل از حضور آنها است.

حضور نظامی آمریکا در خاورمیانه به ویژه از سال های آغازین هزاره سوم تاکنون همواره یکی از مسائل مهم داخلی این کشور بوده به طوری که در رقابت های انتخاباتی نیز از جمله ملاک های تاثیرگذار به شمار رفته است.

یکی از برگ های برنده ترامپ در رقابت های انتخاباتی سال ۲۰۱۶، تاکید وی بر پایان دادن جنگ های خارج از خانه بود؛ جنگ هایی که در آن هزاران نظامی آمریکایی جان خود را از دست داده و مردم این کشور به اعزام فرزندان خود به ده ها هزار کیلومتر آن طرف تر یعنی در قلب خاورمیانه معترض اند.

به باور ناظران، ترامپ با نگاهی محاسبه گرانه مسائل مرتبط با نظامیان در خارج از کشور را دنبال می کند و به رغم مخالفت کلامی با ادامه این حضور در کشورهایی چون افغانستان، عراق و سوریه اما در شرایطی که منافع اقتصادی این کشور اقتضا کرده، نیروهای خود را رهسپار خاورمیانه و دیگر نقاط پر تنش ساخته است که اعزام ناوهای آمریکایی به خلیج فارس و همچنین اعزام سه هزار نیرو به عربستان در این راستا قابل ارزیابی است.

هفته گذشته «مارک اسپر» وزیر دفاع آمریکا اعلام کرد که این کشور برای حمایت از ریاض سه هزار نیروی جدید به عربستان اعزام می‌کند و وی مدعی شد که این حضور با موافقت و به درخواست «محمد بن سلمان» ولیعهد و وزیر دفاع عربستان انجام خواهد گرفت.

وزیر دفاع آمریکا در این باره گفت: ما از ماه می [اردیبهشت] در پاسخ به اقدامات تحریک‌آمیز ایران در منطقه، تجهیزات مختلفی از جمله اسکادران‌هایی از هواپیماهای هشدار سریع، سامانه‌های دفاع موشکی پاتریوت، ناو هواپیمابر، هواپیماهای بدون سرنشین به منطقه اعزام و حدود ۱۴۵۰۰ نیروی جدید را نیز در منطقه مستقر کرده‌ایم. واضح است که ایرانی‌ها مسئول حمله به تأسیسات نفتی عربستان سعودی هستند. شرکای بین‌المللی ما از جمله انگلیس، آلمان و فرانسه نیز با ما موافقند و این را علناً اعلام کرده‌اند. این رفتارهای ایران بخشی از تلاش این کشور برای بی‌ثبات کردن خاورمیانه و ایجاد اختلال در اقتصاد جهانی است.

اظهارات وزیر دفاع آمریکا آشکارا از نگاه محاسبه گرانه کاخ سفید نشان دارد که از رخداد «آرامکو» برای پیشبرد منافع کشور خود سود می جوید. بعد از آنکه در نتیجه حملات پهپادی نیروهای یمنی به تاسیسات نفتی عربستان، تولید نفت این کشور به نصف رسید، آمریکایی ها نوک پیکان اتهام را به سمت ایران نشانه رفتند.

آمریکایی ها با هدف اعمال فشار حداکثری بر ایران و حمایت ظاهری از متحد خود، تاکید دارند که این حملات از جانب تهران صورت گرفته است. این در حالی است که تهران و ریاض در هفته های اخیر گام های رو به جلوی خود را در مسیر تنش زدایی برداشته اند که سفر میانجیگرانه «عمران خان» نخست وزیر پاکستان به ایران و عربستان از آن جمله است؛ سفری که با سیگنال های مثبت مقامات تهران و ریاض همراه بود.

تلاش آمریکا برای افزودن سه هزار نیروی نظامی خود به ۲۰۰ نیروی قبلی در عربستان در فضایی انجام می گیرد که ناکارآمدی استقرار نظامیان و جنگ افزارهای آمریکایی در عربستان در ماجرای حمله پهپادی انصارالله یمن به تاسیسات نفتی عربستان موسوم به آرامکو بر جهانیان آشکار شد. به باور ناظران این حمله از ناتوانی سامانه‌های متنوع پدافند هوایی آمریکایی در این کشور عربی پرده برداشت اما در عین حال ترامپ در پی بهره گیری حداکثری از آن برای تسهیل ائتلاف سازی علیه ایران و فروش جنگ افزارهای بیشتر به سعودی ها است.

ضعف و ناتوانی آمریکایی ها وقتی برجسته تر به نظر رسید که مشخص شد آرامکو در ۵۰ کیلومتری پایگاه پنجم دریایی آمریکا قرار دارد. آمریکا به منظور تامین امنیت عربستان، پدافندهای گوناگونی همچون «هاوک» و «پاتریوت» در نقاط مختلف این کشور نصب کرده است. گفته می شود که پاتریوت دارای چهار بخش عملیاتی رادار، اتاق کنترل، قطعه راکت و آتشبار است و دستگاه پاتریوت، قابلیت رصد ۵۰ هدف در آن واحد را دارا می باشد. به گفته مقامات پنتاگون سیستم پاتریوت توان مقابله با راکت های بالستیک، راکت‌های کروز و هواپیماهای پیشرفته را دارد.

آسیب پذیری پدافندهای آمریکایی در عربستان چند راه را پیش روی آنها قرار داده است؛ یکی از این راه ها ارتباط دادن حملات به ایران است چرا که ضعف دفاعی آنها در برابر حملات انصارالله یمن سرشکستگی امنیتی به همراه دارد. به باور ناظران در این ماجرا، سران ریاض به این واقعیت پی خواهند برد که انعقاد توافقات تسلیحاتی میلیاردی با آمریکا و متعاقب آن حضور هزاران نیروی نظامی خارجی در این کشور امنیت آنها را تضمین نخواهد کرد. تلاش سران ریاض برای تنش زدایی با بازیگران منطقه و نشان دادن چراغ سبز برای مذاکره با ایران حاکی از درک همین شرایط است.