احتمال حمله بیولوژیک آمریکا به چین وجود دارد
ساعت 24-مهمان ناخوانده کرونا به همه کشورهای جهان سفر کرده و زیست مردم جهان را با چالش جدی مواجه کرده است. اتفاقی که اگرچه تلخ است اما مردم جهان را از نظر روحی به هم نزدیک کرده و به همین دلیل ملت‌های مختلف تلاش می‌کنند در چنین شرایطی با کمک به یکدیگر التیامی بر زخم‌های ناشی از کرونا باشد. با این وجود بحران کرونا روز به روز بر ساختارهای اقتصادی، سیاسی و اجتماعی تاثیر عمیق‌تری برجای می‌گذارد و چالش‌های مهم ساختاری برای قدرت‌های جهانی ایجاد کرده است.
بحران کرونا چه تغییراتی در مناسبات جهانی به وجود آورده است؟
یکی از وعده‌های جهانی شدن انتقال بیماری‌ها از یک جامعه به جامعه دیگر است. به‌عنوان مثال در شرایط کنونی در نیمکره جنوبی زمین تابستان است اما نیمکره شمالی زمستان است. به همین دلیل نیز با تغییر فصل‌ها بیماری از کشورهای دو نیمکره به یکدیگر منتقل می‌شود. این وضعیت در مناسک و مراسمی که با جمع گسترده سروکار دارند نیز وجود دارد که تجمعات با خود بیماری‌هایی در پی دارند. با این وجود بحران کرونا سبب پدید آمدن جامعه جهانی جدیدی خواهد شد. مهمترین دستاورد این اجتماع مدنی کنار گذاشتن سرمایه‌داری است. اسلاوی ژیژک به‌تازگی در مطلبی عنوان کرده کرونا سبب خواهد شد سرمایه‌داری جهانی از بین برود. جامعه مدنی به وسیله شبکه‌های اجتماعی به اجتماع مدنی تغییر پیدا کرده است. شبکه‌های اجتماعی در آینده محملی برای همیاری جهانی در بین جوامع مختلف خواهد شد. جامعه جهانی آینده براساس سرمایه‌داری شکل نخواهد گرفت و بلکه براساس مردم‌گرایی و عرف‌گرایی خاصی است که با عدالت‌گرایی عرفی همراه خواهد بود. در نتیجه دیگر با عدالت سوسیالیستی یا عدالت لیبرالیستی مواجه نخواهیم بود.
این تغییرات دارای چه مختصاتی است و چه پیامدهایی با خود به همراه خواهد داشت؟
در شرایط کنونی فیزیک و متافیزیک جهانی در حال تغییر است. کرونا فیزیک جهان را در نوردیده و از طرف دیگر متافیزیک خاص خود را ایجاد کرده است. وضعیت امروز به شکلی است که در کشورهای اروپایی نوعی خداگرایی خاص ایجاد شده است. به همین دلیل تغییرات کنونی جهان عرصه‌های مختلف زندگی بشر را تحت تاثیر قرار خواهد داد. شرایط به سمتی در حالی حرکت است که می‌توان نوعی انقلاب مذهبی را انتظار داشت. دیدگاهی که در حال شکل‌گیری است، با نگاه‌های پیشین در اغلب ادیان بزرگ و حتی در ادیانی مانند بودیسم متفاوت و مبتنی بر یک حکمت خاص خود است. به‌نظر می‌رسد نوعی نگاه عام جهانی براساس حکمت و فطرت در حال شکل‌گیری است. این نگاه را می‌توان در آموزه‌های نیچه، زیمل، فروید و ویتگنشتاین در گذشته ردیابی کرد که برخلاف فرقه‌گرایی است که در نهایت منجر به فاشیسم می‌شود. نمونه بارز آن کشتار مسلمانان در هند در روزهای گذشته است. در نتیجه مذهب‌های فرقه‌ای در حال شکست خوردن هستند. در چنین شرایطی مذهب‌های جهانی شکل می‌گیرند که حکمت و عدالت در آن محوریت قرار دارد. این موضوع در دیدگاه‌های فویرباخ وجود دارد هنگامی که گوهر مسیحیت را مورد نقد قرار می‌دهد و این آموزه‌ها را مطرح می‌کند. دیدگاه‌های فویرباخ در این زمینه بیشتر وجهه عرفانی به خود می‌گیرد. در قرن بیستم آموزه‌های فویرباخ مورد نظر امیل دورکیم قرار گرفت و وی نیز به‌دنبال مذهب جدیدی بود که بتواند برای انسان قرن بیستم کاربرد داشته باشد. امروز برخی از موج سوم جهانی شدن نام می‌برند که کرونا یکی از دلایل آن خواهد بود. کرونا کاری کرده است که هیچ‌کس در مرزهای جغرافیایی خود در وضعیت امن قرار ندارد.
برخی از تحلیلگران از بحران کرونا به‌عنوان یک جنگ بیولوژیک نام می‌برند. آیا شواهد و قرائن موجود بیانگر یک جنگ بیولوژیک بین قدرت‌های جهانی است؟
این موضوع در شرایط کنونی قابل بحث است. پس از اینکه کرونا در چین آغاز شد ما شاهد تهاجم رسانه‌ای آمریکا علیه چین بودیم. این اتفاق زمانی که کرونا وارد ایران شد نیز وجود داشت و آمریکا علیه ایران نیز این جنگ رسانه‌ای را به راه‌انداخت. در شرایط کنونی نیز این تهاجم علیه کشور ایتالیا وجود دارد. برخی از کارشناسان معتقدند شهرهای ووهان، رم و قم از جمله شهرهای مذهبی هستند که مورد تهاجم ویروس کرونا قرار گرفته‌اند. این مساله که پس از ورود ویروس کرونا به یک کشور علیه آن کشور تهاجم رسانه‌ای صورت می‌گیرد، مورد تنفر مردم جهان قرار گرفته است. در چنین شرایطی جریان فاشیسم جهانی مانند دونالد ترامپ در آمریکا، مودی در هند، پوتین در روسیه، جانسون در انگلیس و اردوغان در ترکیه تلاش می‌کند دیگران را مورد هجمه رسانه‌ای قرار دهد؛ رویکردی که در نهایت به شکست منجر خواهد شد. یکی از نشانه‌هایی که بیانگر جنگ احتمالی بیولوژیک است پنهان کردن اسناد بحران کرونا در آمریکا و عدم اجازه انتشار آنهاست. این وضعیت تاحدودی در ترکیه نیز وجود داشته و به‌نظر می‌رسد ترکیه نیز آمار مبتلایان به کرونا را مخفی کرده است. جنگ بیولوژیک تئوری است که پس از جنگ اتمی در جهان مطرح شد. جنگ اتمی در عین اینکه ساختمان‌ها و زیرساخت‌های فیزیکی را از بین می‌برد انسان‌ها را نیز می‌کشت. این در حالی است که در جنگ بیولوژیک تنها انسان‌ها کشته می‌شوند. در چنین شرایطی ساختارهای اقتصادی و سیاسی نیز به سمت فروپاشی حرکت می‌کنند. در نتیجه اگر در ماجرای کرونا جنگ بیولوژیک رخ داده باشد جهان باید منتظر یک اتفاق خاص در تاریخ تحولات خود باشد. برخی براساس تئوری توماس مالتوس عنوان می‌کنند که در شرایط کنونی سه‌میلیارد از جمعیت جهان اضافی است. به همین دلیل نیز عنوان می‌شود اراده پنهان جهانی وجود دارد که اتفاقی در جهان رقم می‌زند تا جمعیت جهان کاهش پیدا کند. حادثه یازده سپتامبر و شیوع بیماری‌هایی مانند ایدز، سارس و در شرایط کنونی کرونا، شواهدی برای این نگاه هستند.
منشأ این اراده پنهان کجاست؟
در شرایط کنونی از دو نوع کرونا سخن گفته می‌شود. یک نوع کرونا چهل‌درصد تهاجمی و دیگری هفتاددرصد تهاجمی است. این احتمال وجود دارد که در ابتدا آمریکا برای فروپاشی اقتصاد چین از کرونای‌چهل‌درصدی علیه این کشور استفاده کرده باشند و در مقابل چین تلاش کرده کانون بحران را با کرونای هفتاددرصد تهاجمی به کشورهای غربی و آمریکا منتقل کند. در نتیجه این احتمال وجود دارد که چین که در گذشته نیز توسط بیماری سارس تهدید شده بود خودش کرونای هفتاددرصد تهاجمی را تولید کرده و به غرب فرستاده باشد. البته برخی از کشورها مانند انگلیس نیز در این بحران به‌دنبال سود اقتصادی هستند. به‌عنوان مثال انگلیس اعلام کرد که اگر افراد سالمند در این کشور به وسیله کرونا کشته شوند فواید اقتصادی به همراه خواهد داشت. این نگاه بر فقرای آمریکا نیز تمرکز یافته و برخی عنوان می‌کنند اگر اینهابه وسیله کرونا از بین بروند پیشرفت اقتصادی بیشتری نصیب کشور می‌شود. همه این اتفاقات نشان می‌دهد که جنگ بیولوژیک نیز در کنار جنگ نفت آغاز شده است. نکته قابل تأمل این بود که پس از شیوع کرونا بلافاصله جنگ‌های تبلیغاتی برای شکستن اراده‌ها آغاز شد. شاید یکی از دلایلی که چین در مهار بحران کرونا به ایران کمک می‌کند نیز این است که چین جنگ بیولوژیک را پذیرفته و به همین دلیل تلاش می‌کند کشورهای متحد خود از این بحران صدمات کمتری ببینند.
بحران کرونا چه پیامدهای جامعه‌شناختی در جامعه ایران داشته است؟
جامعه ایران در بحران کرونا نشان داد که هنوز یک جامعه ساده و بی‌تحرک است و هنوز به مرحله خطرپذیری و ریسک‌پذیری نرسیده است. اولین عامل در توسعه یک جامعه ریسک‌پذیری آن جامعه است. این در حالی است که جامعه ایران هنوز با این مرحله فاصله دارد. همه جوامعی که پیشرفت کرده‌اند در مراحلی از زیست خود خطرپذیری و ریسک‌پذیری را تجربه کرده‌اند. به همین دلیل نیز به‌رغم هشدارهای مسئولان هنوز مردم خطر کرونا را جدی نگرفته‌اند. البته تناقض‌های موجود در آگاهی رسانی به مردم در این مساله نقش داشته است. به‌عنوان مثال صداوسیما از یک طرف مردم را دعوت می‌کند که در خانه‌های خود بمانند و از سوی دیگر تبلیغاتی از فروشگاه‌ها پخش می‌کند و مردم را تهییج می‌کند که به مراکز خرید بروند. به همین دلیل در شرایطی که کشور با بحران مواجه است مراکز خرید مملو از جمعیت است که با فاصله بسیار کمی از همدیگر در حال خرید هستند. در روزهای ابتدایی که وجود ویروس کرونا در قم قطعی بود هنوز مردم در خیابان‌ها حضور داشتند. بنده معتقدم تحولات مهمی در رویکرد مذهبی در قم به‌عنوان یکی از مهمترین شهرهای مذهبی کشور در حال رخ دادن است. در بحران کرونا به جای اینکه برخورد فقهی با این ماجرا صورت بگیرد برخورد عرفانی صورت گرفت. از نظر فقهی باید زیارتگاه‌های مذهبی به‌دلیل سلامتی مردم بسته می‌شد. در حالی که برخی با نگاه عرفانی به هشدارهای بهداشتی گوش ندادند و همچنان همان رویکرد گذشته خود را تکرار کردند. آیت‌ا... سیستانی به محض مسجل شدن خطر کرونا برای سلامتی مردم اعلام کردند حرم مطهر حضرت علی(ع) باید بسته شود و همه اماکن زیارتی باید بسته شود. اقدام آیت‌ا... سیستانی یک اقدام فقهی است نه عرفانی.
چرا معتقدید تحولات مهم مذهبی در شهر قم در حال رخ دادن است؟
یکی از مهم ترین دلایلی که در قرون وسطی مردم به‌دلیل بیماری‌ها و وضعیت نامناسب بهداشتی جان خود را از دست می‌دادند این بود که به‌صورت عرفانی با علم پزشکی برخورد می‌شد. قم در عمل پایتخت دوم ایران است. قم در گذشته از پارادایم فقهی و عقلایی اصفهان و یزد استفاده می‌کرد اما در شرایط کنونی نشانه‌هایی مبنی بر استفاده از پارادایم عرفانی مشهد در این شهر به چشم می‌خورد. این در حالی است که شهرهای همدان و کاشان نیز این رویکرد را تقویت می‌کنند و جنبه‌های عرفانی قم را افزایش داده‌اند. در نتیجه تاثیر مکتب فقهی و عقلانی مکتب نجف بر قم تحت الشعاع قرار گرفته. این در حالی است که مکتب قم در برخی مقاطع تاریخی و به‌خصوص در زمان آیت‌ا... بروجردی و حائری شیرازی از نظر عقلی از مکتب نجف نیز پیشی گرفته بود و یک مکتب فقهی، تاریخ‌محور متدیک در این شهر شکل گرفته بود که بقیه مکاتب مذهبی را تحت تاثیر قرار داده بود. این در حالی است که تبریز همچنان به‌عنوان یک مکتب مذهبی عقلانی باقی مانده و با شخصیت‌هایی مانند آیت‌ا... جعفر سبحانی این مکتب زنده باقی مانده است. در نتیجه آنچه در آینده رخ خواهد داد انقلاب بزرگ پارادایمی است. این پارادایم یا دوباره به میراث اصفهان و قم بازمی‌گردد و یا از صحنه حذف خواهد شد. کرونا نیز این امر را تسریع کرده است.
ارزیابی شما از مدیریت بحران کرونا توسط دولت و سایر نهادها چیست؟ آیا در این زمینه عملکرد موفقی وجود داشته است؟
در شرایط کنونی دولت به یک اداره تقلیل پیدا کرده است. دولت باید در چنین شرایطی مردم را تهییج کند و وضعیت را مدیریت کند. این اتفاقی است که در آمریکا رخ می‌دهد. در آمریکا فیلم‌های مختلفی در زمینه مهار بحران‌ها و بلایای طبیعی مانند فوران آتشفشان‌ها، وقوع سیل و یا شیوع بیماری‌های خطرناک ساخته شده و مردم این کشور به خوبی با روش‌های مقابله با خطرهای جمعی آشنا هستند. این در حالی است که در جامعه ما چنین فیلم‌هایی ساخته نمی‌شود. نکته دیگر اینکه رسانه ملی گاه با تناقض‌گویی‌های عجیب خود ذهن مردم را مشوش کرده و قدرت تصمیم‌گیری مردم را کاهش داده است. تجربه تاریخی نشان داده که مهمترین مشکل ما در چالش‌های ملی بحران رسانه‌ای است. این وضعیت درباره دولت نیز وجود دارد و دولت نیز فاقد یک سیستم منسجم اطلاع‌رسانی در چنین شرایطی است. ما در اغلب انتخابات با شکست رسانه‌ای مواجه بوده‌ایم و به همین دلیل نیز رسانه‌های خارجی از این وضعیت سوءاستفاده می‌کنند. این در حالی است که در بحران کرونا نیز صداوسیما با توفیق رسانه‌ای مواجه نبوده است.
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.