ارزش سرمایه ایرانیان مهاجر به اندازه 4 برابرصادرات نفت دریک قرن است

سرمایه ایرانیان مهاجر: 3 تا 4 هزار میلیارد دلار

ساعت 24 - درحالی که ایرت برای دریافت 5میلیارد دلار وام از صندوق بین المللی ناکام ماند و حسرت و تاسف برای ایران به بارآورد برآورد می شود ارزش سرمایه ایرانیان مهاجر تا 4هزار میلیارددلار باشد. نوشته حاضر ازیک پژوهش تازه منتشر شده از سوی سازمان برنامه و بودجه برداشته شده است.

dir="RTL">جمعیت ایرانیان مهاجر عموما افرادی فرهیخته و ثروتمند هستند و جایگاه برجسته ای در عرصه های علمی، اقتصادی، اجتماعی و هنری کشور میزبان دارند. پس از انقلاب اسلامی و بهویژه در پی جنگ تحمیلی بخشی از ایرانیان کشور را ترک کردند. اما پیوند میان کسانی که ماندند و آنها که کشور را ترک کردند، پایدار و محکم باقی مانده است. در اثر مهاجرت گروهی از ایرانیان، امروز ملت ایران فراتر از مرزهای رسمی کشور گسترده شده است. میلیونها مهاجر ایرانی از عناصرمهم و ژرف یک میراث مشترک تاریخی سهم می برند و از منابع ارزشمند علمی، فرهنگی و اقتصادی ایران نیزبه شمار می آیند.

بدون شک، مهاجرت گروهی از نخبگان سبب خروج ثروتهای مادی و معنوی از ایران بوده و تداوم آن برای کشور خالی از زیان نخواهد بود. خروج جمعیت جوان و پرانرژی و خلاق بر ظرفیتهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی کشور تأثیر منفی بر جای گذارده است؛ ولی این چالش را میتوان به فرصت مبدل کرد. در فرایند توسعه اقتصادی و اجتماعی، مقوله سرمایه گذاری واجد اهمیت بنیادی است. بسیاری از ایرانیان مهاجر نخبگان موفق و خلاقی بوده اند که همانند دیگر مهاجران در جست وجوی شرایط بهتر برای زندگی، کشور مادری را ترک کرده اند. آنها در جریان مهاجرت، تجارب گوناگونی در عرصه های اقتصادی و علمی کسب کرده اند و با بهره گیری از فرصتهای جدید در کشور میزبان دانش، تجربه و ثروت اندوخته اند؛ ولی همچنان به ایران نیزتعلق خاطر دارند. بیشترمهاجران به همکاری در جهت تسریع آهنگ رشد و توسعه ایران بسیار علاقه مندند )بنیاد انجمن پارسا،2017 1؛ آی بریج، ) ایران نیز برای ایجاد تحول در ساختارهای اقتصادی و حضورفعال در بازارهای جهانی به سرمایه گذاری مستقیم خارجی نیازمند است. سرمایه مالی و دانش گسترده ایرانیان مقیم خارج، بخشی از منبع بالقوه و ارزشمند توسعه کشور است که در جهت رونق تولید و اشتغال ایران باید از آن بهره جست.

آمار دقیقی از ثروت ایرانیان در سراسر جهان در دست نیست. بر اساس تحقیقات مقدماتی به عمل آمده از سوی مرکز پژوهشهای مجلس، ثروت ایرانیان مقیم خارج در سال 1386حدود 1300میلیارد دلار و ثروت ایرانیان مقیم آمریکا به تنهایی بالغ بر 900میلیارد دلار بوده است . این برآورد در سال 1394 به حدود 3تا 4 هزار میلیارد دلار افزایش یافته که حدود 10برابر تولید ناخالص داخلی ایران و نزدیک به 4 برابر کل درآمدهای نفتی ایران در طول یکصد سال گذشته است. تخمین زده می شود که در مریکا ثروتی که توسط ایرانیان خارج از کشور مدیریت می شود، بیش از 2 هزار میلیارد دلار است. فقط در سال 1390ایرانیان ساکن آمریکا حدود 400 میلیارد دلار در خارج از ایران سرمایه گذاری کرده اند که تقریباً معادل تولید ناخالص داخلی ایران است (فایننشال تریبون،.2016) علاوه بر کشورهای صنعتی آمریکا و اروپا، سرمایه ایرانیان مهاجر به سوی کشورهای در حالِ توسعه نیز سرازیرشده است . مقصد بخش بزرگی از سرمایه های خارج شده از ایران، کشورهای حوزه خلیج فارس بوده و امارات متحده عربی، کویت، قطر و عمان سهم بالایی از سرمایه های ایرانیان مهاجر را جذب کرده اند. در سال 2013 حدود 80هزار شرکت ایرانی در دوبی حضور داشته اند و هزاران ایرانی در بخش مسکن و بورس دوبی سرمایه گذاری کرده اند . مالزی ، ترکیه، ارمنستان وگرجستان از دیگر کشورهایی هستند که در سالهای اخیر سرمایه ایرانیان مهاجر و حتی قسمتی ازپس اندازهای داخل ایران را جذب کرده اند؛ ولی کشور ایران که برای تسریع آهنگ رشد و توسعه به این سرمایه ها نیازمند است، بهره ای از سرمایه های کلان مهاجران ندارد. اگر بتوانیم فضای کسبوکار مساعدی ایجاد کرده و امنیت تعامل مهاجران با ایرانیان داخل کشور را تضمین کنیم، با جلب اعتماد و اطمینان مهاجران، جذب سالانه دهها میلیارد دلار از سرمایههای آنان به داخل کشور ممکن خواهد شد. به علاوه، بسیاری از ایرانیهای مهاجر با شرکتهای مطرح خارجی ارتباط دارند و می توانند برای حضور شرکتهای خارجی در ایران فعالیت کنند. اگر ایرانیهای مهاجر در فعالیتهای اقتصادی ایران مشارکت داشته باشند و ثبات و امنیت فعالیت آنها تضمین شود، قطعاً زمینه برای ورود سرمایهگذاران غیرایرانی نیز فراهم خواهد شد