نگاه چین به ایران نگاه فروشنده به مشتری است

ساعت 24 - فریدون مجلسی درگفت وگو با دیپلماسی ایرانی تاکید دارد برای چین متحد استراتژیک معنی ندارد و این کشور به سایر کشورها به عنوان مشتری نگاه می کند و ایران هم از این قاعده بیرون نیست. بخشی از گفت وگوی این دیپلمات سابق را می خوانیم:

dir="RTL">منتقدین، مخالفین، حاشیه‌سازان و جنجال آفرین ادرباره قراردادبا چین کسانی هستند که بدون درک درست از شرایط معیشتی و اقتصادی کنونی کشور و فشارهای ناشی از تحریم ها ایالات متحده آمریکا و نیز تبعات مخرب اقتصادی به دلیل شیوع ویروس کرونا مدام بر طبل چین هراسی، تشویش اذهان عمومی، تحریک جامعه با تکرار عباراتی نظیر فروش مملکت، مستعمره شدن ایران و نظایر آن در رسانه‌های خود می کوبند. این طیف، نه درک درستی از وضعیت روانی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و امنیتی ایران دارند و سعی می‌کنند با این مسائل جامعه را به سمت فضای دوقطبی و تهییج عواطف ملی گرایانه ببرند تا در کنار چالش‌های معیشتی یک فضای شکننده را در جامعه شکل دهند و نه از آن سو به فکر منافع کشور و برون رفت ایران از این وضعیت بغرنج اقتصادی هستند. این جریان تنها به واسطه جنجال آفرین سیاسی به دنبال منافع خود است. البته در آن سو نیز حامیان سینه چاک این قرارداد نیز با شتابزدگی سعی می کنند با حمله به برجام و مذاکرات توافق هسته‌ای یگانه راه تعالی و پیشرفت ایران را در توسعه مناسبات صرف با شرق تبیین کنند. در چنین فضایی آنچه مغفول می ماند بدون شک منافع کشور و امنیت ایران است متاسفانه بازی های سیاسی هر دو جریان، عدم پرداخت درست، واقع بینانه و موشکافانه به مفاد قراردادی که هنوز به مرحله نهایی نرسیده سبب شده که در وضعیت پیچیده و بغرنج امروز جامعه، مشکلی بر مشکلات دیگر مردم افزوده شود که متاسفانه امنیت روانی آنان را بیش از پیش تحت الشعاع قرار داده است.

اما نباید ذیل این شرایط و همچنین برای عبور و برون رفت از چالش ها و مشکلات کنونی کشور به سمت توسعه مناسبات یک طرفه پیش رویم که عملاً ایران تنها مجبور به دادن امتیاز به روسیه و چین در سایه این قراردادها شود. به هر حال روسیه و به خصوص چین با اشراف به وضعیت اقتصادی و معیشتی کنونی ایران اکنون بهترین فرصت را برای انعقاد قرارداد و تحمیل خواسته‌ها و منافع خود به تهران می دانند. چون بی شک برای کشوری مانند چین چیزی به نام متحد استراتژیک معنای آن چنانی ندارد، بلکه کشورها بیشتر به عنوان یک مشتری تجاری و اقتصادی از نگاه پکن تعبیر می شود. بنابراین نباید به واسطه مشکلات و چالش‌های کنونی ما در مسیری قرار گیریم که نهایتاً به دام مسکو و پکن بیفتیم.

این نگاه شما اکنون یکی از نگرانی‌های جدی است. به هر حال اکنون سایه سنگین جریانی تند یقیناً سبب خواهد شد تا حامیان سینه چاک قراردادهای جامع ۲۵ ساله ایران و چین همچنین قرارداد ۲۰ ساله ایران و روسیه سوار ماجرا شوند و بدون در نظر گرفتن منافع صرفاً با شعار تقابل با آمریکا، آن هم به واسطه حمله به برجام سعی می‌کنند توجیهی برای این وابستگی سیاسی و مستعمره شدن سیاسی ایران در ذهن افکار عمومی پیدا کنند. حال نه این نگاه می‌تواند منافع کشور را تامین می‌کند و نه منتقدان، حمله کنندگان و حاشیه‌سازان هم به دنبال منافع کشور هستند. به هر حال واقعیت این است که با روی کار آمدن مجلس یازدهم عملا موازنه قوا به سود اصول گرایان رادیکال در حال پیگیری است. به خصوص که از هم اکنون تلاش های جدی هم برای در اختیار گرفتن کرسی ریاست جمهوری از سوی همین طیف سیاسی در جریان است. بنابراین این احتمال جدی باید داده شود که با سنگین تر شدن کفه قدرت به سود این جریان اصولگرای رادیکال، فضا و مسیر گرایش تمام و کمال ایران به سمت روسیه و چین در کوتاه مدت و میان مدت وجود دارد. چون به هر حال در یک سال پایانی حیات سیاسی دولت روحانی، وی چاره‌ای جز تبعیت از این فضای سیاسی را ندارد و در صورتی که یک دوره و یا دو دوره آتی ریاست جمهوری هم به طیف اصولگرای رادیکال برسد عملاً می توان گفت نزدیک به یک دهه آتی قدرت اجرایی در دست این جریان قرار خواهد داشت که می‌تواند بنیان سیاست خارجی را در این چارچوب قرار دهد.