نامهی ابوالفضل فاتح به رئیس صدا وسیما/هر شهروند یک هشدار، هر خانه یک حصار
ساعت 24-«ابوالفضل فاتح» موسس ایسنا نامهای خطاب به «عبدالعلی علی عسکری» درباره‌ی نحوه‌ی اطلاع رسانی صداوسیما در موضوع ویروس کرونا نوشت.
حضور ارجمند جناب آقای عبدالعلی علی عسکری
ریاست محترم صدا و سیما
با سلام و تقدیم ادب و احترام
تصور بفرمایید امروز، بهمن ۱۳۹۸ است و شما مطلع شده اید ویروس کرونا وارد کشور شده و می تواند در عرض یک سال ۲۵۰ هزار تن از هموطنانمان یعنی به اندازه شهدای جنگ تحمیلی قربانی بگیرد و به همان اندازه به اقتصاد کشور لطمه وارد کند. بهترین اقدام چیست؟ بسیج ملی همه امکانات کشور برای پیشگیری یا پرده پوشی؟
یکی از دلایل تشدید کرونا در ایران و چشم انداز نامطمئن آن، صرف نظر از ماهیت خطرناک پاندمی، عدم شناخت اولیه مسئولان از ابعاد واقعی خطر و سپس غلبه سیاست توجیه و پرده پوشی بر رفتار حرفه ای بوده است، که در مقابل بر شناخت و رفتار مسئولانه مردم نیز تاثیر منفی گذاشته و با کم انگاری گروه هایی از مردم، مرزهای فاجعه را چنین وسعت داده است. در حقیقت همان رویکرد انکار، که در ابتدا در مسئولین مشاهده شد، در بخش های بزرگی از مردم نیز تاثیر گذاشته، مستقر شده و ادامه یافته است. با وضعیت فعلی نیز امیدی به بهبود موثر و کم هزینه نیست. چرا که متاسفانه هنوز مردم تصویر واضحی از پیامدهای آن در سطح فردی و ملی ندارند. طبیعت آدمی، نیازها و علائق محسوس و نزدیک خود را بر خطرهای غیر محسوس اولویت می دهد. از نظر علم ارتباطات نیز وقتی بزرگی این گونه خطرات و ابعاد وسیع پیآمدهای آن به وضوح تبیین نشود و عمق و نزدیکی خطر محسوس نباشد، طبیعتا اولویت بسیاری از مردم انکار خطر و اولویت دادن به نیاز فوری و محسوس خواهد بود. علاوه، می دانیم که با اطلاع رسانی ناقص و تدریجی مردم بیشتر به خطر عادت می کنند تا این که به پرهیز از آن اهتمام ورزند.
در حالی که اقدامات دارویی جواب نداده و هنوز واکسنی نیز در اختیار نیست، تنها سیاست موثر اتخاذ اقدامات کنترلی و پیشگیرانه از سوی حکومت و مردم است. این تنها راهی است که می تواند راه حل مدیریت این فاجعه باشد. اما به نظر می رسد که اعمال حداکثری بسیاری از سیاست های کنترلی به دلایل اقتصادی یا سیاسی در سطح ملی عملا امکان پذیر نبوده یا مصلحت دانسته نشده است. علاوه بر آن سیستم در اجرای سیاست های سختگیرانه به دلیل مشکلات اقتصادی، دچار ضعف است و مردم نیز محدودیت های معیشتی خود را دارند. در چنین شرایطی راه حل چیست؟
از دیدگاه نگارنده، در چنین شرایطی بهترین راه بسیج عمومی مردم به پیشگیری و مراقبت حداکثری در سطح فردی است. و در این میانه شاه کلید ماجرا اطلاع رسانی خلاقانه و علمی است. کشورهای فقیر بسیاری را می شناسیم که با تدبیر به موقع مانع بروز فاجعه کرونا در کشورشان شده اند.
ممکن است گفته شود، به مرد م اطلاع رسانی شده است. چنان که عرض شد، در این بحران، در جریان اصلی اطلاع رسانی موارد فراوانی غیر علمی، توجیه گرانه، ناقص و تسکینی بوده است. نوعی اطلاع رسانی تدریجی و تخدیری که بیشتر مناسب تسلی و مجلس ختم بوده و نه پرهیز دادن و هشیار سازی! به بیانی آنچه که در جریان شیوع کرونا رخ داده بی شباهت به همان سناریوی مشهور غورباقه آب پز نبوده است؛ غورباقه ای که می میرد و نمی داند که می میرد.
مایل نیستم به گذشته برگردم و دائقه ها را تلخ کنم، اما برای تبیین بهتر مسئله یادآور می شوم که اگر از همان بهمن ماه که خطر بزرگ فراگیری کرونا هشدار داده شد، موضوع با توجیه گری و پرده پوش�فتار فرهنگی رخ دهد و چرخه ویروس به دست خود مردم قطع شود، مشروط به آن که حقیقت به مردم گفته شود. اطلاعات تاخیری در این موارد، نوشداروی بعد از مرگ سهراب است. پذیرفته نیست در روز نخست همه چیز انکار و سپس کج دار و مریز و نهایتا پس از نه ماه، بیان شود، تعداد قربانیان دو نیم برابر است! رسانه نباید در فرآیند این گونه اطلاع رسانی غیر مسئولانه که بنیان اعتماد مردم را نابود می کند وارد شده و تمکین نماید. به هیچ وجه نمی توان منکر تلاش های بسیار ارزشمند صدا و سیما مخصوصا در ماه های اخیر شد، اما شما هم به خوبی واقفید که تا چه اندازه پرده پوشی های غیر ضرور، عدم انعکاس صدای منسجم از تریبون های ملی و نشر دیدگاه های غیر تخصصی و عامیانه و انتشار تحلیل هایی که موجب توهم و تردید مخاطب است، به اقناع عمومی لطمه وارد می سازد و در نهایت به جایی می رسد که تغییر حد اکثری و همدلانه در رفتار عموم روی ندهند.
امید است با پذیرش نقش راهبردی رسانه در کنترل بحران کرونا و اتخاذ استراتژی جدید، مفاهیم جدید و چهره های جدید و بهره گیری از پیام های راهبردی، خلاقانه، جامع، تخصصی، منسجم، موثر، دقیق، صریح، ساده، اعتماد آفرین، باورپذیر و نافذ، موثر، آگاهی و همدلی ملی را فزونی بخشیده و شاهد ورود حداکثری هموطنان شریفمان به چرخه ی جنبش ملی پیشگیری از کرونا باشیم. ان شاء الله، کاربست همزمان تدبیر و علم و تلاش و روح جمعی و نیایش در ذیل عنایات خداوند افق های عبور از این بحران را خواهد گشود.
والسلام علیکم و رحمه الله و برکاته
انصاف نیوز
ساعت 24 از انتشار نظرات حاوی توهین و افترا و نوشته شده با حروف لاتین (فینگیلیش) معذور است.